Halvemaanstraat

3.4 Archeologie

Sinds 2007 beschikt de gemeente over een door de raad vastgestelde gemeentelijke archeologische waardenkaart. Hierop staat aangegeven waar zich archeologische waarden bevinden (bekende waarden) of zouden kunnen bevinden (verwachtingswaarden). Aan de waarderingen zijn voorschriften gekoppeld bij welke omvang en diepte van bodemingrepen archeologisch onderzoek verplicht wordt gesteld.

Fragment van de archeologische waardenkaart met globale aanduiding van het plangebied

In dit geval gaat het om een voor stadskernbegrippen zeer omvangrijk terrein van ruim 5.000 m2. Een ingreep van deze omvang in het bodemarchief in de stad zonder archeologische documentatie is daarom ondenkbaar. Het gehele gebied heeft op de gemeentelijke archeologische waardenkaart de status van ‘hoge archeologische waarde’. Ook in het bestemmingsplan Spittaalstad is deze archeologische waarde op de plankaart opgenomen. De bijbehorende voorschriften bepalen dat bij ingrepen in de bodem groter dan 10 m2 en dieper dan 30 cm archeologisch (voor)onderzoek verplicht is. De gemeentelijke archeologische waarderingen en voorschriften komen voort uit de per 1 september 2007 van kracht geworden wet op de archeologische monumentenzorg en het gemeentelijke archeologische beleidsplan dat in juni 2007 door de raad is vastgesteld. In het gehele stadsdeel 'Voorstad' heeft nog zeer weinig archeologisch onderzoek plaatsgevonden. De enige opgravingen vonden plaats in en achter de Spittaalstraat, namelijk bij Spittaalstraat 91 (2005), Spittaalstraat 81 (2011) en Lievenheersteeg-Wanne (2007). Wel zijn er kleinschalige waarnemingen en vondsten gedaan, onder andere tijdens het diftar-onderzoek in 2005. Alle vragen over de oorsprong en de aard van de bewoning in de late Middeleeuwen in en rond de Laarstraat zijn nog onbeantwoord. Vele terreinen zijn hier in het verleden al flink vergraven zodat archeologisch onderzoek niet overal meer mogelijk is. De te bebouwen terreinen aan de Halvemaanstraat zijn echter archeologisch ongeschonden omdat bij de sloop van de bebouwing de funderingen niet diep zijn gesloopt.

Volgens de afspraak met de gemeentelijke archeoloog gaat nader onderzoek plaatsvinden bij de aanleg van de bouwput. Mocht er een waardevol bodemarchief aanwezig zijn, dan is het beleid er op gericht om dit archief zoveel mogelijk te documenteren en te conserveren zodat dit voor latere generaties niet verloren gaat.

In Bijlage 5 is het geaccordeerde programma van eisen voor het proefsleuvenonderzoek opgenomen. Het proefsleuvenonderzoek is in maart 2012 uitgevoerd door de archeologische dienst van de gemeente Zutphen (zie Bijlage 6) in samenwerking met Ingenieursbureau Land (zie Bijlage 8) dat onderzoek deed naar asbestvervuiling op het terrein.

Het archeologisch onderzoek had tot doel een inschatting te maken van de archeologische complexiteit van het terrein. Daarbij zijn de onder andere de volgende vragen voor vervolgonderzoek naar voren gekomen:

• Waar bevindt zich het muurwerk?
• Wat is de exacte ligging van de gracht?
• Zijn er prestedelijke sporenniveaus aanwezig en zo ja waar?
• Hoe ziet het paleoreliëf er uit?

Voor het definitief onderzoek is een strategie ontwikkeld met een specifieke aanpak voor een aantal zones in het gebied, zoals onder meer de grachtzone en de bebouwing langs de Halvemaanstraat noordzijde en Melatensteeg westzijde.