Klarenbeek

3.2 De ruimtelijke structuur

LIGGING EN RELATIES

Klarenbeek ligt enigszins afzijdig van het hoofdwegennetwerk. De N789 die dwars door het dorp loopt, verbindt het dorp met Loenen en Wilp. Richting Wilp sluit de N789 op 3 km van het dorp aan op de N345. Via de N345 zijn Zutphen, Apeldoorn en de rijksweg A1 goed te bereiken. Langs de N789 loopt een vrij liggend fietspad.

Het station Klarenbeek bevindt zich op ruim 1 km ten noordoosten van het dorp. Het station bevindt zich op de lijn Apeldoorn-Zutphen. De treinen rijden elk half uur.

Lokale en plattelandswegen kenmerken de verbindingen ten noorden en zuiden van het dorp. De Broekstraat loopt binnendoor naar De Kar en de Kopermolenweg richting Klein Amsterdam. De overige wegen hebben voornamelijk een ontsluitingsfunctie voor het buitengebied.

RUIMTELIJKE OPBOUW

De ruimtelijke opbouw van Klarenbeek is op kaart 3.1 weergegeven. De in elkaars verlengde liggende Hoofdweg en Klarenbeekseweg vormen het bebouwingslint. Min of meer haaks hierop staan meerdere wegen en lanen richting het buitengebied. In de naoorlogse periode heeft ten zuiden van het bebouwingslint, zowel in het Voorster als Apeldoornse deel, een planmatige en gefaseerde uitbreiding plaatsgevonden. Deze uitbreidingen worden van elkaar gescheiden door een centraal in het dorp gelegen sportcomplex met voetbalvelden en een klein tennispark. Gezien deze ontwikkeling is van enige centrale kernvorming binnen het lint geen sprake. Er heeft nieuwbouw plaatsgevonden op locatie De Dalk, waarmee ook aan de noordzijde van het lint een kleine planmatige uitbreiding is ontstaan. Aan de Hessen Allee heeft recent sloop en nieuwbouw plaatsgevonden.

VERKAVELING

In het bebouwingslint is de bebouwing geleidelijk in de loop van de tijd ontstaan (organische ontwikkeling). Dit geldt ook voor de bebouwing aan de, haaks op het lint gelegen, (voormalige) landbouwwegen. De rooilijn verspringt hier en de bebouwing staat op onregelmatige afstand van elkaar, waardoor afwisselend sprake is van doorzichten richting het buitengebied.

De naoorlogse uitbreidingen kennen een planmatige structuur. In het Voorster deel is sprake van een strokenverkaveling met grotendeels bebouwing uit de jaren vijftig en zestig. Rijtjeswoningen en halfvrijstaande woningen in een licht verspringende rooilijn bepalen hier het bebouwingsbeeld. Later is de wijk verder uitgebreid naar het zuiden met kleine woonerven.

In het Apeldoornse deel heeft de naoorlogse woonbuurt zich van west naar oost ontwikkeld. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw ontstond De Til. Vervolgens zijn de buurten De Zweep en De Doorvaart ontstaan in de jaren tachtig en negentig. De verkaveling is hier meer kleinschalig en minder rationeel van aard dan in het Voorster deel van het dorp. Ook hier staat de bebouwing wel in een duidelijk herkenbare rooilijn.

ORIËNTATIE

De belangrijkste oriëntatiepunten in Klarenbeek zijn korenmolen 'De Hoop' en de voormalige coöperatie 'Ons Belang'. Verder zijn met name de doorzichten vanuit het lint van belang voor de oriëntatie. Deze bevinden zich vooral aan de noordzijde, waar afwisselend doorzichten bestaan naar het agrarische gebied. Bij de Elsbosweg is de beleving van deze open ruimte zeer sterk. Aan de zuidzijde zijn de doorzichten vanuit het lint minder ver reikend, maar wel zeer kenmerkend. Dit betreft het zicht op de Krepellaan en de bosrand van het landgoed Klarenbeek. Ook vanaf de Hessen Allee en vanuit de woonbuurten 'De Zweep' en 'De Til' bestaan fraaie doorzichten op dit landgoed.

Kaart 3.2: Functiekaart Klarenbeek