Nijmegen Brakkenstein

10.4 Luchtkwaliteit

10.4.1 Inleiding

Op 15 november 2007 is de Wet Milieubeheer uitgebreid met hoofdstuk 5, titel 5.2 Luchtkwaliteiteisen. De regelgeving met betrekking tot luchtkwaliteitseisen is verder uitgewerkt in AMvB's en Ministeriële regelingen.

Bij het faciliteren van ruimtelijke plannen moet volgens de wetgeving de verandering van de luchtkwaliteit door het plan worden getoetst. In principe zijn ontwikkelingen niet mogelijk indien deze een overschrijding van grenswaarden veroorzaken of in een overschrijdingsgebied zijn gepland en daaraan iets toevoegen. Onder strenge voorwaarden is dit wel mogelijk.

Per 1 augustus 2009 is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit van kracht geworden. Op grond van dit programma wordt gerekend met een 3% grens. Dit houdt in dat plannen die niet meer dan 3% bijdragen aan een verslechtering van de luchtkwaliteit, niet afzonderlijk behoeven te worden getoetst aan de luchtkwaliteitseisen in de Wet milieubeheer. In de Regeling is nader uitgewerkt dat een plan met bijvoorbeeld minder dan 1500 woningen minder dan 3% bijdraagt. Daarbij wordt uitgegaan van 5 extra verkeersbewegingen per etmaal per woning, derhalve resulterend in totaal 7500 extra verkeersbewegingen per etmaal.

10.4.2 Beschrijving luchtkwaliteit Brakkenstein

De locatie is belast door verkeersuitstoot van m.n. de St. Annastraat, Scheidingsweg, Heijendaalseweg en Nijmeegsebaan. Een gewenst hoogwaardig stedelijk milieu met extra verkeersaantrekkende werking kan op gespannen voet staan met de regelgeving voor luchtkwaliteit. Woningbouw etc. kan pas bestemd worden als aangetoond kan worden dat ten tijde van de oplevering aan de normen voor luchtkwaliteit voldaan kan worden.

In de directe omgeving van het plangebied is sprake van overschrijdingen van wettelijke grenswaarden in 2010 direct langs de St. Annastraat en nabij de kruising St. Annastraat / Scheidingsweg.

10.4.3 Beschrijving ruimtelijke ontwikkelingen

In het plangebied vinden een aantal ontwikkelingen plaats die van invloed kunnen zijn op de luchtkwaliteit. Genoemd kunnen worden:

1. GGZ, Panovenlaan

2. Kerk en Klooster aan de, Pastoor Wicherstraat.

Ad. 1

De woongebouwen op het GGz-terrein voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. Er zijn plannen opgesteld voor vervangende nieuwbouw. Verwacht wordt dat het netto verkeerseffect nagenoeg nihil is. Het plan veroorzaakt derhalve geen verandering in de luchtkwaliteit en hoeft derhalve niet getoetst te worden aan de regelgeving voor de luchtkwaliteit.

Ad. 2

Naast het vervangen van het kerk- en kloostergebouw door een kleiner gebouw, omhelst dit plan de nieuwbouw van ca. 90 woningen. Op grond van bovenstaande regelgeving is dit plan “niet in betekenende mate” en hoeft derhalve niet aan de luchtkwaliteitseisen getoetst te worden.

Er kan worden geconcludeerd dat deze ontwikkelingen niet in betekenende mate bijdragen aan een verslechtering van de luchtkwaliteit. Conform artikel 2, lid 2 van het Besluit NIBM bijdragen (luchtkwaliteitseisen) hoeven deze plannen niet getoetst te worden aan de grenswaarden uit de Wet Milieubeheer.

Tot slot zijn er een aantal ontwikkelingen, genoemd in het Raamwerk, die nog onvoldoende concreet zijn om rechtstreeks in het bestemmingsplan op te nemen. Indien deze ontwikkelingen apart in procedure worden gebracht, wordt in die procedure getoetst aan het aspect luchtkwaliteit.

10.4.4 Maatregelen uit het Uitvoeringsprogramma

Aanvullend aan de actieprogramma's van Rijk, Provincie en Regio heeft Nijmegen een eigen Luchtplan (voorontwerp Uitvoeringsprogramma Verbetering Luchtkwaliteit Nijmegen 2005-2010), dat onder meer voorziet in schonere bussen en een milieuzone. In een bestemmingsplanprocedure moet worden aangetoond dat ten tijde van de realisatie van het plan, eventueel met beschreven en geborgde maatregelen, inderdaad aan de normen voor luchtkwaliteit kan worden voldaan.

10.4.5 Aanbevelingen

De verwachting is dat in de toekomst de luchtverontreiniging in het plangebied onder de dan geldende wettelijke normen zal komen te liggen. Desondanks blijft dit een locatie met veel bronnen voor luchtverontreiniging, zoals door verkeer opwervelend stof.

Hiermee kan rekening gehouden worden door:

• Te zorgen voor het afvangen van luchtverontreiniging door groeninrichting (gevelbegroeiing, daktuinen etc.). Bovendien kan de groeninrichting ook bijkomende voordelen hebben op leefbaarheid en in het kader van klimaat (voorkomen van hitte-eilanden). In dit plan is dit grotendeels al gerealiseerd door groen tussen de St. Annastraat en de (woon-)bebouwing.
• Keuze in type en onderhoud van wegdekken: Zowel het wegdektype (m.n. ZOAB) als het nat reinigen lijkt reductie van fijn stof op te leveren. Deze ontwikkelingen kunnen invloed hebben op de advisering voor ruimtelijke ontwikkelingen.
• Beïnvloeden rijgedrag door weginrichting: het effect is dat door sneller doorschakelen en niet te hard te rijden kan de emissie per voertuig worden teruggebracht.

• Verminderen behoefte verplaatsing per auto: zorgen voor befietsbare en beloopbare afstanden, m.n. naar bushaltes, bus- en treinstation en stads(-deel)centrum. Tevens zorgen voor goede fietsstallingsvoorzieningen. Het effect is minder en kortere gemotoriseerde vervoersbewegingen.
• Beïnvloeden aandeel vrachtverkeer: zorgen voor goede routes buiten dit gebied. Het effect is mogelijk minder doorgaand vrachtverkeer, dat sterk vervuilend is.
• Weren vervoersstromen: het effect is dat bepaalde vervuilende bronnen, zoals bijvoorbeeld vrachtverkeer, binnen bepaalde gebieden in de gemeente worden geweerd. Dit zouden gebieden in de buurt van scholen en sportvelden of winkelboulevards kunnen zijn.
• In de eerstelijns-bebouwing langs de wegen genoemd in paragraaf 10.2.2. dienen geen school, kinderdagverblijf of zorginstellingen als nieuwe bestemming te worden geplaatst. Dit dient ter bescherming van deze extra gevoelige groepen.