Beinum 2012

2.2 Wonen

In Beinum is een aantal buurten te onderscheiden. De verschillende buurten staan op bovenstaande afbeelding. Per buurt worden de belangrijkste kenmerken besproken.

Smidsweide

Na de periode van de tuindorpen wordt in de jaren '70 het woonerfprincipe populair. Smidsweide is opgebouwd uit lange bouwblokken, overwegend in twee lagen met een kap. In deze verkaveling worden de onregelmatigheden zichtbaar door verspringende bouwblokken en driehoekige plantsoenstroken. Er is veel eenheid in de kleur van de daken en deels van de gevels van bleek-gele baksteen.

Er is variatie gezocht in kleine sprongen in de bouwblokken om deze minder lang te laten lijken. Aan de buitenrand staan twee-onder-een-kapwoningen, en een kort rijtje individuele woningbouw. Uniformiteit overheerst en er is eenheid in materiaal en kleur per ontwerpeenheid. Er is een grote verscheidenheid aan erfafscheidingen in deze buurt.

Tussen de buurten Smidsweide en de Maten is een klein appartementencomplex gerealiseerd , gelegen aan de Didamseweg. Het complex is opgebouwd uit drie bouwlagen, de bovenste met schuine kap, en enkele bijgebouwen.

Afbeelding: De Smidsweide, gezien vanaf de dijk

De Maten

Dit woongebied is gebouwd in de stijl van de Forumbeweging (woonerf). De wijk heeft een grillig ontsluitingspatroon en weinig doorgaande wegen. De woningen zijn geclusterd rond woonerven en langs informeel gevormde openbare ruimte, waarbij het onderscheid tussen privé en openbaar nauwelijks nog aanwezig is, evenals duidelijke vóór- en achterzijden. Er grenzen veel tuinen aan openbaar gebied, hetgeen veel informele erfafscheidingen tot gevolg heeft. Typisch zijn ook de garages of bergingen, die een belangrijke plek hebben, aan de voorzijde van de woningen. De architectuur uit deze periode is vaak voorzien van grote gelede dakvlakken, die eindigen met lage goten aan de erfzijde. Het is moeilijk uitbreidingen aan deze woningen te maken die niet aan een woonerf of pad grenzen. Rustige kleuren en materialen overheersen zoals bleekrode baksteen en grijze betonpannen.

De Kampen (Beumerskamp en Zanderskamp)

Dit woongebied is ook gebouwd in de stijl van de Forumbeweging (woonerf). Deze wijk heeft daarom ook een grillig ontsluitingspatroon en weinig doorgaande wegen. De woningen zijn geclusterd rond woonerven en langs informeel gevormde openbare ruimte, waarbij het onderscheid tussen privé en openbaar nauwelijks nog aanwezig is, evenals duidelijke vóór- en achterzijden. Qua bouwstijl zijn er veel overeenkomsten met de Maten. Het grootste verschil zit hem in de straat- en tuinzijden; deze zijn weer meer onderscheiden. Wel is ook hier veel groen aanwezig en grenzen er veel kopgevels van woonblokken aan de pleintjes.

Campstede

Dit woongebied draagt een meer uitgesproken stempel. Conform 'de wens uit de markt' krijgen de woningen in groepjes of rijtjes een individueler gezicht en worden deze voorzien van bewust gewilde motieven. Er wordt uit alle voorgaande perioden 'geciteerd', hetgeen voorbeelden van onderling zeer verschillende kwaliteit oplevert. Het heldere stratenpatroon is weer terug en er wordt weer onderscheid gemaakt tussen openbare ruimten en privé tuinen. Er is aandacht besteed aan het terugbrengen van historische routes of waterlopen alsook aan de inrichting van het straatprofiel.

Afbeelding: zicht op Campstede vanuit het buitengebied

Beinum Zuid (Rietmaat en Molengaarde)

Deze wijk bestaat uit vrijstaande gevarieerde woningen in een of twee bouwlagen met kap op eigen kavels. De straten hebben een informeel groen karakter en de karakterverschillen door de jaren heen (periode '75 tot '90) hebben een beperkte invloed op de openbare ruimte. Het groen overheerst en de architectuur van de woningen is nauwelijks zichtbaar. Na '90 worden de kavels snel kleiner en de woningen groter waardoor de verschijningsvorm van de woningen meer in beeld komt. Er is minder groen aanwezig en ook mogelijk in deze buurt. Doorgaande straatprofielen vragen om beheerst materiaal- en kleurgebruik aan de naar de weg gekeerde zijde. Erfafscheidingen zijn belangrijk.

Beinum West

Beinum West is opgebouwd uit enkele deelgebieden. Hieronder wordt kort per deelgebied aangegeven wat de kenmerken van het gebied zijn. Daar waar de bebouwing nog niet gerealiseerd is wordt aangegeven wat de kenmerken zullen zijn (conform de vrijstelling en het beeldkwaliteitplan voor Beinum West).

Deelgebieden van Beinum West

Op 't Veld

Het aantal woningtypologieën in dit deelgebied is groot. Verder wordt de diversiteit in het bebouwingsbeeld vergroot door verspringende rooilijnen, verschil in goot- en nokhoogte en verbijzonderingen als erkers en andere aan- en uitbouwen. De bebouwing bestaat uit één of twee bouwlagen met kap. De onderlinge samenhang wordt gevormd door het kleurgebruik.

Aan de Brink

Aan de zuidkant van de wijk ligt de Brink. Het bijbehorende deelgebied, Aan de Brink, is aan de westzijde van deze bijzondere stedenbouwkundige ruimte gelegen. De bebouwing bestaat uit één of twee bouwlagen met kap, met uitzondering van de woonwerkwoning, op de hoek van de Brink, die bestaat uit drie bouwlagen met een kap.

De Brink

De locatie van de Brink in Beinum West bij het "agrarische" erf verwijst naar vroegere tijden. De brink vormt nu een centraal plein en biedt ruimte voor bijzondere activiteiten van de verschillende deelgebieden. Aan de westzijde ligt het deelgebied Aan de Brink, aan de oostzijde ligt het deelgebied Op 't Veld. Het Erf begrenst de Brink aan de zuidzijde.

De woningen aan de Brink hebben geen voortuin. Voor het karakter van dit deelgebied is variatie in gevelbeeld essentieel. Dit is verkregen door verschil in goot- en nokhoogte, dakhelling en nokrichting en een incidentele lichte verspringing in de voorgevelrooilijn. Alle woningen hebben de beschikking over een verharde strook van maximaal 1 meter langs de voorgevel waar bijvoorbeeld een bankje of bloembak/pot kan staan.

Erf

Het Erf ligt aan zuidkant van Beinum West net naast het bestaande erf (Parallelweg 8). De beoogde bebouwing aan het Erf bestaat uit elementen die verwijzen naar, of zijn geïnspireerd op agrarische bebouwing, zonder een letterlijke kopie te maken. Het gaat vooral om de essentie van het type, met ruimte voor een eigentijds programma en uitwerking.

Ook hiervoor geldt het "Hollandse huis met een kap" als uitgangspunt, zij het dat ze zich in detaillering en kleurstelling van de overige bebouwing onderscheiden.

't Lint

Dit deelgebied is nog niet in detail uitgewerkt. Dit bestemmingsplan regelt voor een deel de kaders waarbinnen de uitwerking plaats dient te vinden. De overige kaders zijn vastgelegd in het al vastgestelde beeldkwaliteitsplan voor Beinum West.

Boerenerven

Dit zijn bestaande boerenerven, die zijn opgenomen in de nieuwe woongebieden. De kenmerken van de oorspronkelijke situatie zijn daarmee deels verloren gegaan, maar de gebouwen en deels het erf vormen een aangename afwisseling op de nieuwbouw en herinneren aan de oorspronkelijke bestemming.

De nog aanwezige boerenerven vormen met de verbindende parkzones het hart van de wijk. Zowel uit historisch oogpunt, namelijk als overblijfselen van het oorspronkelijke boerenland, alsook voor de leefbaarheid in de buurt is deze zone erg belangrijk. In deze zone is ook het centrum van de wijk gelegd. Daarmee neemt de daar aanwezige bebouwing een sleutelpositie in. De nog behouden historische boerenerven in groene setting zijn van waarde voor het hele gebied.

Afbeelding: Voormalige boerderij, gelegen in Beinum.

Afbeelding: Ligging van boerenerven en oude stukken lintbebouwing in de bebouwde kom. (Bron: Nota Ruimtelijke Kwaliteit)

Woningen in het buitengebied

In het buitengebied, gelegen ten westen en zuiden van Beinum, liggen nog enkele vrijstaande woningen. Dit zijn veelal oude boerderijen. De agrarische functie hebben ze echter al enige tijd niet meer.

Afbeelding: woning in het buitengebied