In de volgende paragrafen is een cultuurhistorische beschrijving per kern opgenomen. Tevens wordt weergegeven of en welke beschermde stads- en dorpsgezichten en/of molenbiotopen aanwezig zijn. In bijlage
1 is daarnaast per kern een overzicht gegeven van de aanwezige rijks- en gemeentelijke monumenten en karakteristieke panden. De bedrijventerreinen en de bebouwing aan het Lingemeer zijn niet apart beschreven omdat er geen cultuurhistorische waarden zijn.
De monumenten en karakteristieke panden zijn op de verbeelding opgenomen met respectievelijk de aanduiding monument en karakteristiek. Voor beschermde stads- en dorpsgezichten is op de verbeelding een dubbelbestemming opgenomen. Binnen deze dubbelbestemming zijn de cultuurhistorische waarden zoals situering en verschijningsvorm van de bebouwing nader beschermd. Daarnaast zijn op de verbeelding ook nog cultuurhistorische gebieden weergegeven.
Molenbiotoop
Rondom de molens is op de verbeelding de aanduiding 'vrijwaringszone - molenbiotoop' opgenomen. Een molenbiotoop heeft betrekking op de hele omgeving van een molen, voor zover die van invloed is op het functioneren van de molen als maalwerktuig en als monument. Naast de windvang dient dan ook te worden gelet op de belevingswaarde van de molen. Gebouwen en bomen kunnen de molenbiotoop aantasten. Bomen en boomgroepen veroorzaken een extra nadeel voor de windvang, omdat zij met hun bladerkroon de wind enige tijd vasthouden, waardoor er grotere turbulentie optreedt en de wind met grotere kracht en met vlagen op de molen afkomt.
Er is een formule ontwikkeld om te bepalen hoe hoog een obstakel mag zijn op een bepaalde afstand van een molen zonder te veel windbelemmering te veroorzaken. Deze biotoopformule luidt als volgt:
H = x/n + c * z
Waarin:
H = hoogte obstakel
x = afstand obstakel tot molen
n = 140 voor open gebied, 75 voor ruw gebied, 50 voor gesloten gebied
c = constante = 0,2
z = askophoogte (helft van lengte gevlucht + eventuele stelling)
Wanneer de omgeving van de molen voldoet aan de eisen uit de formule is er sprake van een toelaatbare situatie. Om te kunnen voldoen aan de biotoopformule is in de planregels een maximale bouwhoogte opgenomen voor bebouwing binnen de aanduiding 'vrijwaringszone - molenbiotoop'.