Olden Tempel

3.5 Waterparagraaf

Op 5 juni 2009 is door Arcadis een waterparagraaf opgesteld, rapport nummer 074149490:0.4. De betreffende waterparagraaf is zijn geheel hieronder weergegeven.

3.5.1 Ligging

Het gebied wordt ingesloten door de Leigraaf aan de westzijde, de wijken Aalsterveld en de Balmerd, en aan de oostzijde globaal de Tempelstraat. Olden Tempel wordt tussen de Leigraaf en de wijk Aalsterveld begrensd door waterpartijen.

3.5.2 Randvoorwaarden

Waterschap Rivierenland

De algemene randvoorwaarden van het waterschap zijn van toepassing. De inhoudelijke uitgangspunten die het waterschap hanteert bij de watertoets zijn gebaseerd op de wettelijke taken die het waterschap heeft en het beleid van het waterschap voor de wijze waarop die taken zijn ingevuld. Er is beleid ontwikkeld om wateroverlast bij hevige regenval te voorkomen. Daarvoor is het van belang dat er voldoende waterberging wordt gecreëerd bij ruimtelijke plannen. De benodigde ruimte voor compenserende waterberging wordt berekend op basis van maatgevende regenbuien, de toename aan verhard oppervlak en de maximaal toelaatbare peilstijging. Voor plannen met een toename van verhard oppervlak tot 5 ha, kan de vuistregel van 436 m³ waterberging per hectare verharding worden gebruikt, mits er geen complicerende zaken zoals kwel aan de orde zijn.

In het onderhavige plan vindt geen toename van het verharde oppervlak plaats van meer dan 5 ha. Het bergen van het water kan op de bestaande watergangen. Het huidige oppervlak van de waterpartij nabij Olden Tempel bedraagt bijna 7.000 m². De waterpartijen van Beuningen kunnen een peilstijging van 0,30 m opvangen.

De voorkeur van het waterschap met betrekking tot het rioolstelsel gaat uit naar de aanleg van een verbeterd gescheiden stelsel.

Gemeente Beuningen

Waterplan

In het Waterplan Beuningen wordt het gemeentelijke waterbeleid verwoord. In het waterplan worden de ambities op het gebied van water in Beuningen onderverdeeld in 5 categorieën.

• 1. Afkoppelen: het Afkoppelen van 25% van het verharde oppervlak van het gemengd stelsel in 2010. 100% afkoppelen bij uitbreidingsplannen.
• 2. Waterkwaliteit: verbeteren van de oppervlakte kwaliteit in Beuningen conform de functie toekenning van het oppervlaktewater.
• 3. Het toekennen van functies aan het oppervlaktewater: Hierdoor zijn functietypen gedefinieerd die bestaan uit een onderling samenhangend geheel van doelstellingen met betrekking tot waterkwaliteit, waterkwantiteit, natuurwaarden, inrichting en onderhoud. Er wordt onderscheid gemaakt in de volgende functietypen, het beheer en onderhoud wordt hierop aangepast:
  • a. natuurlijk water;
  • b. belevingswater;
  • c. kijkwater.
• 4. Veiligheid: Bij de aanleg en inrichting van waterlopen wordt bewust rekening gehouden met de kindveiligheid van het water. Dit betekent dat flauwe en/of plasdraszones aangelegd moeten worden om verdrinking te voorkomen.
• 5. Waterbeleving: Water meer zichtbaar maken en elementen toevoegen, zodat het water meer beleefd wordt.

GRP 2008-2012

De gemeenteraad heeft het Gemeentelijk RioleringsPlan 2008-2012 (GRP) vastgesteld. Hierin is het beleid voor de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater en grondwater vastgelegd.

Samengevat hieruit het volgende:

• 1. Hemelwater
  • a. Wateroverlast
    De gemeente streeft er naar wateroverlast te voorkomen, maar kan dit niet uitsluiten. Dit houdt in dat de gemeente er voor kiest op basis van theoretische benadering, middels rioolberekeningen, water op straat te accepteren voor een minimale periode (de norm is gesteld op één keer per twee jaar). Indien in de praktijk schade ontstaat aan eigendommen, wordt door de gemeente onderzocht of adequate maatregelen te treffen zijn.
  • b. Klimaatverandering
    De gemeente heeft de intentie om bij herberekeningen van het stelsel onderscheid te gaan maken in verschillende acceptatieniveaus per typegebied. Dit wil zij de aankomende planperiode onderzoeken, waarbij ook rekening gehouden wordt met de toekomstige klimaatscenario´s. De gemeente Beuningen zal blijven inspelen op nieuwe inzichten, zowel wat betreft klimaatverandering, als risico-inschatting en mogelijke maatregelen. Het betekent een verbreding ten opzichte van de traditionele aanpak: niet alleen het ondergrondse afvoersysteem beschouwen, maar ook het bovengrondse. De gemeente laat dit een rol spelen bij inrichting van de openbare ruimte. Een andere reden om met de traditie te breken is dat van een perceeleigenaar meer wordt verwacht. Het nieuwe uitgangspunt is dat de perceeleigenaar in eerste instantie zelf het regenwater moet verwerken. Hierdoor komt er minder schoon regenwater in het riool terecht. Als verwerking op eigen terrein in redelijkheid niet mogelijk is, dan kan het overtollige regenwater afgevoerd worden naar het openbare terrein, al waar het afvoeren de verantwoordelijkheid van de gemeente is. Het bepalen van de redelijkheid is een verantwoordelijkheid van de gemeente.
  • c. Afkoppelen ambities en speerpunten
    De gemeente wil het afkoppelen bij particulieren stimuleren in de vorm van subsidiëring. De subsidie zal niet alleen bestaan uit een bijdrage in de kosten voor aanleg, maar ook uit advisering voor de te kiezen afkoppelvoorziening en het beheer daarvan. Verder heeft de gemeente de intentie om particulieren te informeren over de mogelijkheden en de bijdrage die zij kunnen leveren aan een betere leefomgeving. De subsidie kan worden gefinancierd vanuit de rioolheffing.
• 2. Grondwater
  De gemeente heeft de zorgplicht om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Dit geldt alleen voor openbaar gemeentelijk gebied. Perceelseigenaren zijn zelf verantwoordelijk voor eventuele nadelige gevolgen op eigen perceel, voor zover zij daar redelijkerwijs zelf in kunnen voorzien.

3.5.3 Huidige situatie

Hoogteligging

Het maaiveld ligt gemiddeld op 8,10 m+NAP.

Bodem

Het gebied ligt in het kommengebied met rivierkleigronden. De dikte varieert van 1-2 m in het zuidelijk deel van het plan tot 4-5 m in het noordelijk deel. De rivierklei is ook tijdens het veldwerk van het milieukundig bodemonderzoek aangetroffen als sterk tot matig siltige klei. Vanaf 1,5 m-mv worden lokaal roestafzettingen waargenomen. Daarnaast is verspreid over het gebied een dunne laag zand aangetroffen, die in het verleden is aangebracht ten behoeve van grondverbetering en/of ophoging.

Grondwater

Het polderpeil heeft een zomerpeil van 6,60 m+NAP en een winterpeil van 6,30 m+NAP. Binnen het plan gebied heerst een grondwatertrap VI. Dit betekent dat de Gemiddelde Hoogste Grondwaterstand (GHG) op 0,4-0,8 m-mv ligt. De Gemiddelde Laagste Grondwaterstand (GLG) ligt lager dan 1,20 m-mv. Tijdens het veldwerk ten behoeve van het milieukundig bodemonderzoek (12 en 13 maart 2009) is het grondwater aangetroffen op 2,0 m-mv.

Oppervlaktewater

In de Olden Tempel liggen waterpartijen die in het kader van het waterplan een functie hebben toegewezen gekregen. De waterpartij met in het midden het mausoleum heeft als functie "Natuurwater" gekregen. De waterpartijen tussen Olden Tempel en Aalsterveld en tussen Olden Tempel en Viermorgen hebben de functie "Belevingswater". Op waterpartijen met de functie natuurwater mogen geen overstorten lozen. Dit is het geval bij het mausoleum. Daarom is in het waterplan opgenomen om de overstort te verplaatsen naar de waterpartij tussen Aalsterveld en Olden Tempel. Doordat de waterpartij tussen Aalsterveld en Olden Tempel en tussen Viermorgen en Olden Tempel zwaarder belast worden met overstortend afvalwater is het om kwalitatieve redenen wenselijk natuurvriendelijke oevers aan te leggen. Voor Olden Tempel worden deze plannen meegenomen.

Afvalwater

Doordat de overstort verplaatst wordt van de waterpartij rond het mausoleum naar de waterpartij tussen Olden Tempel en Aalsterveld zal het riool aangepast moeten worden. Deze leiding is geprojecteerd in het Gewelf. Aan het Gewelf moet de ligging van het riool aangepast worden als gevolg van een nieuwe stedenbouwkundige inpassing. Deze werkzaamheden worden op elkaar afgestemd.

3.5.4 Toekomstige situatie

In het plan worden woningen gesloopt en worden nieuwbouw woningen gerealiseerd. Dit resulteert niet in een toename van het verhard oppervlak. Bij de nieuwbouwlocaties wordt het afvalwater en hemelwater gescheiden. Het afvalwater wordt aangesloten op het bestaande rioolstelsel van Beuningen. Voor het hemelwater is de gebruikelijke voorkeursvolgorde gevolgd. Hergebruik van hemelwater is gezien de gezondheidsrisico's en kleinschaligheid van de plannen niet haalbaar. Infiltratie van hemelwater in de bodem is in Olden Tempel niet haalbaar in verband met de aanwezigheid van rivierklei met een zeer slechte doorlatendheid en de aanwezigheid van kwel. Voor Olden Tempel is gekozen om het hemelwater op oppervlaktewater te bergen.

Voor de afvoer van het hemelwater wordt een apart plan opgesteld. Hierbij wordt ook het afkoppelen van de straten en de voorkanten van de bestaande woningen meegenomen.

Van de bestaande woningen wordt 5.354 m² dakoppervlak afgekoppeld. Van te slopen woningen is dit 3.142 m². Van de bestaande wegen wordt 28.635 m² verhard oppervlak afgekoppeld. In totaal wordt circa 37.000 m² verhard oppervlak afgekoppeld.

Waterkwantiteit

Berging

In het plangebied is een slecht doorlatende kleilaag aanwezig. Tevens is voor het plangebied kwel aanwezig. Dit maakt het plangebied ongeschikt voor infiltratievoorzieningen. Gebruik wordt gemaakt van het aanwezige oppervlaktewater. Voor de berging van 37.000 m² verhard oppervlak is 1.620 m³ berging nodig. Bij een wateroppervlak van circa 6.660 m² betekent een stijging van circa 0,24 meter. Dit valt binnen de marge van 0,30 meter van waterschap Rivierenland.

Afvalwater

In een groot deel van het plan wordt een verbeterd gescheiden rioolstelsel aangelegd in de vorm van een infiltratieriool. De lozingspunten worden voorzien van lamellenfilters. Daar waar het riool niet veranderd, ligt een gemengd stelsel.

Waterkwaliteit

Afkoppelen

Het water van de nieuw te bouwen woningen wordt gescheiden afgevoerd. Dit geldt ook voor de verharding van de straten waar de nieuwbouwwoningen zijn geprojecteerd. Als er aan deze straat bestaande woningen staan wordt de voorzijde van de woning afgekoppeld. Het hemelwater dat via de straat naar het oppervlaktewater wordt afgevoerd wordt gefilterd middels een lamellenfilter.

Inrichting van oppervlakwater

De taluds van de waterpartij tussen de Leigraaf en Olden Tempel en tussen Aalsterveld en Olden Tempel worden aan één zijde natuurvriendelijk ingericht. De functie van dit water is natuurlijk water.

3.5.5 Conclusie

Met betrekking tot het aspect water worden geen belemmeringen gezien met het oog op de gewenste ontwikkelingen.