Zuiderpark en omgeving

3.3 Hoogspanningslijnen

In navolging op het voornemen van het gemeentebestuur uit 2007 om op termijn alle bovengrondse hoogspanningslijnen in Apeldoorn ondergronds te brengen is besloten prioriteit te geven aan het ondergronds brengen van de twee 150 kV hoogspanningslijnen die vanuit het onderstation aan de Talingweg door de wijk Zuid lopen. Belangrijk argument hiervoor is de steeds verder verslechterende woon- en leefsituatie in het Vogelkwartier, de stedenbouwkundig en cultuurhistorisch waardevolle volksbuurt ten noorden van het plangebied. De sociale en fysieke aanpak voor dit deel van de wijk Zuid heeft zijn oorsprong in het Masterplan Zuid. Deze aanpak heeft in de afgelopen jaren gestalte gekregen, onder andere door de grootschalige renovatie van zo'n 200 sociale-huurwoningen. Sluitstuk van deze aanpak is de sloop en nieuwbouw van circa 126 kleine woningen ten westen van het reeds gerenoveerde deel van het Vogelkwartier. Deze woningen liggen direct ten zuiden van het onderstation en beide hoogspanningslijnen lopen direct over de woningen heen. Om ook dit deel van de wijk weer een duurzaam en levensloopbestendig karakter te geven is het noodzakelijk de hoogspanninglijnen hier weg te halen en ondergronds te brengen onder de naastgelegen wegen. Deze ontwikkeling ligt buiten het plangebied van het onderhavige bestemmingsplan. Het deel van het ondergrondse tracé tussen het onderstation aan de Talingweg tot aan de Ruys de Beerenbrouckstraat kan op basis van het bestemmingsplan Stadsdeel Zuid-Midden gerealiseerd worden.

In 2009 is geld bijeengebracht voor het ondergronds brengen van de hoogspanningslijnen door Zuid. Vervolgens is gestart met het technisch uitwerken van deze opgave. In 2012 is geconstateerd dat het beschikbare bedrag onvoldoende was voor het ondergronds brengen van het totale tracé van het onderstation aan de Talingweg tot aan de Zwaansprengweg, ten zuiden van het Rivierenkwartier. Hoewel er veel moeite is gedaan om meer geld bij elkaar te krijgen heeft het gemeentebestuur helaas moeten concluderen dat er geen zicht was op een substantiële aanvulling van deze middelen door hogere overheden en andere betrokken partijen. Samen met het besluit uit november 2012 waarbij de 140 grondgebonden woningen ten zuiden van dok Zuid uit het woningbouwprogramma zijn geschrapt (woningen die alleen gebouwd zouden kunnen worden nadat de hoogspanningslijnen op die plek ondergronds waren gebracht) is de oorspronkelijke ambitie van een volledig ondergronds tracé bijgesteld tot een financieel haalbaar verkort tracé. Dit verkorte tracé voorziet in het ondergronds brengen van de hoogspanningslijnen vanaf het onderstation tot in ieder geval voor beide lijnen een punt ten zuiden van dok Zuid. De uitdrukkelijke wens blijft echter bestaan om het totale tracé ondergronds te brengen. Daarom maakt dit bestemmingsplan beide mogelijk. Op 16 april 2013 heeft de minister van Economische Zaken een voorstel naar de Tweede Kamer gestuurd voor een verkabelingsprogramma en uitkoopregeling. Het verkabelingsprogramma voorziet in een rijksbijdrage van 75% van de kosten van het ondergronds brengen van hoogspanningslijnen. Bedoeling is dat het verkabelingsprogramma in 2017 start en in 15 jaar afgerond is. Door dit voorstel ontstaat zicht op een substantiële bijdrage van het Rijk waardoor het ondergronds brengen van de hoogspanningslijnen ook in het zuidelijke deel op termijn tot de mogelijkheden zal behoren.

Vanaf de Ruys de Beerenbrouckstraat tot ten minste net ten zuiden van dok Zuid komt het ondergrondse tracé tussen de huidige bovengrondse hoogspanningslijnen te liggen. Bij het verkorte tracé komen beide lijnen tussen dok Zuid en de Rijnstraat bovengronds om vanaf daar, via een te bouwen bouwkundige constructie of rechtstreeks in een bestaande mast, omhooggebracht te worden tot de kabels de hoogte van de bestaande masten hebben bereikt. De exacte ligging van het ondergrondse tracé in het park en de ligging van de stijgpunten zijn nog niet exact bekend. Daarom voorziet dit bestemmingsplan in een zone voor het ondergrondse tracé die breder is dan uiteindelijk noodzakelijk zal zijn. Daarnaast is de zone doorgetrokken tot aan de zuidelijke plangrens bij de Rijnstraat. Dit maakt het mogelijk om, hetzij direct bij aanleg hetzij in de toekomst wanneer dat wel financieel haalbaar is, een zo lang mogelijk traject ondergronds te brengen of zelfs stijgpunten ten zuiden van het Rivierenkwartier te realiseren. Het bestemmingsplan maakt het ook mogelijk stijgpunten ten zuiden van dok Zuid aan te leggen, de hoogspanningskabels op te leiden tot de juiste bovengrondse hoogte en vanaf daar de bestaande bovengrondse hoogspanningslijnen te handhaven.

NB Op 12 maart 2014 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak uitspraak (kenmerk 201308219/1/R2) gedaan over het beroep dat was ingesteld tegen het besluit van de gemeenteraad tot vaststelling van dit bestemmingsplan. Daarbij heeft de Afdeling het vaststellingsbesluit vernietigd voor zover het betreft de plandelen met de dubbelbestemming 'Leiding - Hoogspanningsverbinding'. Het oprichten van stijgpunten is daardoor niet meer mogelijk. Voor de uitspraak zie Uitspraak Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State, vaststellingsbesluit en zienswijzennota .