| Plan: | Dorp Hoenderloo |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0200.bp1128-vas1 |
het plangebied als geheel vormt op het gebied van de ruimtelijke ordening de gemeentelijke structuurvisie Buitenstad 2030 het integrale beleidskader. De structuurvisie geeft een doorkijk tot 2030 en vervangt de structuurvisie voor het stedelijke gebied uit 2002.
De structuurvisie is opgesteld op de overgang naar een echt andere tijd. De onzekerheid over de toekomst is groot. Door zo veel mogelijk (beleids)ruimte te bieden aan het onvoorspelbare, krijgt Apeldoorn de ruimte zich te blijven ontwikkelen. Iedereen die een bijdrage kan leveren aan de Buitenstad Apeldoorn wordt uitgenodigd daaraan bij te dragen.
Ruimte bieden is niet vrijblijvend. Ruimte wordt geboden binnen kaders. Allereerst door voort te bouwen op de belangrijkste kwaliteiten van de gemeente; het beste van stad én landschap, het beste van modern én historisch, het beste van een centrale ligging én wonen in de luwte, het beste van bereikbaarheid én nabijheid, het beste van een solide én vernieuwende economie.
De kwaliteiten van de Buitenstad vormen samen het fundament van de structuurvisie. Denk aan de Veluwe, de beken, sprengen en enken, de fijnmazige voorzieningenstructuur, het Weteringengebied, de spoor- en snelwegen en de parken & lanen. Zij maken Apeldoorn tot Buitenstad. Het fundament van Apeldoorn wordt gekoesterd en versterkt. Beheer en vernieuwing van het fundament is de belangrijkste opgave van de structuurvisie.
Het plangebied behoort in zijn geheel tot het fundament van de Buitenstad. Nauw verbonden met de verschillende landschappen, kent Apeldoorn een hele reeks dorpen en buurtschappen met een sterke eigen identiteit. Op de Veluwe vormen Hoog Buurlo en Uddel al lang geleden agrarische nederzettingen. In Uddel is de overgang van het oude kampenlandschap naar de sterke moderne heideontginningen zeer markant. Hoenderloo ontstond wat later, met de heideontginningen en bebossingen uit de 19e eeuw. In diezelfde periode werd het dorp ontdekt als gezonde leefomgeving. Hoenderloo bestaat uit een dorpskern, een agrarisch woonlandschap en een landgoedachtig insitituenmilieu.
In het fundament zijn de kernkwaliteiten van de Buitenstad samengebracht. Die kwaliteiten worden in bestemmingsplannen verankerd. Vanwege hun betekenis voor Apeldoorn als geheel investeren de gemeente in het op kwaliteit houden van het fundament (beheer) en zal dat waar mogelijk ook doen bij het uitbouwen ervan (ontwikkeling), bijvoorbeeld door het herstel van beken en sprengen en het versterken van de gebruikswaarde van het weteringenlandschap.
In veel dorpen moeten we de komende jaren rekening houden met afname of stabilisatie van de bevolking. Handhaving van de (vaak relatief goede) voorzieningenniveau's in de dorpen zal vooral gedragen moeten worden door het inzetten op leefbaarheid, op het multifunctioneel maken van voorzieningen, door het maken van slimme combinaties en door versterking van het draagvlak dat toerisme en recreatie biedt. Daarom zet de gemeente in op:
De structuurvisie is opgesteld in een tijd van veel onzekerheden. Duidelijk is dat rekening gehouden moet worden met minder groei en veel ruimere bandbreedten. Apeldoorn beschikt tot zeker 2030 over voldoende ontwikkelruimte. Nieuwe locaties worden in de structuurvisie dan ook niet aangewezen.
Aanpassingen aan de bestaande woningvoorraad worden belangrijker, bijvoorbeeld om woningen levensloopbestendig te maken of energiezuiniger. Ook omdat het aantal toe te voegen woningen op nieuwbouwlocaties terugloopt, neemt het accent op de bestaande stad en dorpen toe.
Nieuwbouw
Voor de uitbreiding van woningbouw is de in november 2012 door de raad vastgestelde woningbouwprogrammering het beleidsmatig kader. Doestelling van de woningbouwprogrammering is om een realistisch en haalbaar programma te schetsen, gebaseerd op lange termijn prognoses en aansluitend bij de huidige woningmarkt.
Voor Hoenderloo betekent dit een toevoeging aan de woningvoorraad van 37 woningen. Hiervoor zijn de volgende locaties in beeld:
- Veldheim 14 woningen;
- Paalbergweg 6 woningen;
- Miggelenbergweg 9 woningen.
Het woningbouwprogramma is vastgesteld als een vertrekpunt voor toevoeging van woningen tot 2029. Gedurende deze periode zullen de ontwikkelingen op de woningmarkt actief gevolgd worden. Dit kan leiden tot bijstelling van het programma. We noemen dit adaptief programmeren.
Anno 2013 wordt gekozen voor een restrictief, nee tenzij, beleid aangaande nieuwe vaak kleinschalige initiatieven. Dit betekent dat er een zwaar wegend maatschappelijk belang mee gediend moet worden en dat kans op realisatie op de korte- tot middenlange termijn realistisch wordt geacht. Er zal een kwalitatieve programmatische afweging worden gemaakt. Hierbij wordt gekeken naar de relatie met andere projecten en de bestaande bouw.
Bestaande bouw
De Apeldoornse dorpen kennen allemaal hun eigen karakteristieken die hen aantrekkelijk maakt en waarom mensen hier graag wonen. Deze karakteristieken die dorpen aantrekkelijk woonmilieu bieden, dienen in stand te blijven. De bestaande bouw concurreert hierbij met de meer duurzame nieuwbouwwoningen. De gemeente Apeldoorn streeft daarom ook naar een duurzame ontwikkeling van de bestaande woningvoorraad. Het gaat hierbij onder andere om isolatie en energieopwekking, maar ook om modernisering van de bestaande voorraad.
In dit document staan de belangrijkste uitgangspunten en ambities voor het economische beleid van Apeldoorn tot 2020. Voor verschillende economische sectoren zijn gedetailleerde uitvoeringsplannen gemaakt. Als ambitie kiest Apeldoorn voor verdere economische ontwikkeling. Speerpunten zijn:
De gemeente heeft 18 concrete activiteiten en projecten vastgesteld op verschillende economische terreinen; kantoren en bedrijven, wijkeconomie, zorgsector, detailhandel en horeca, toerisme en recreatie, plattelandsontwikkeling en -economie, arbeidsmarkt en relatiebeheer.
Het dorp Hoenderloo ligt in het zuidelijke deel van de Veluwe en dichtbij het Nationaal Park De Hoge Veluwe en het Deelerwoud. Hoenderloo heeft een ruime voorzieningenstructuur door het toerisme. De voorzieningen voor verblijfsrecreatie zijn toe aan modernisering. Doel van deze kwaliteitsverbetering is een vergroting van het aantal slaapplaatsen, zodat het aantal overnachtingen kan toenemen. Door de veranderende vraag en veroudering van veel voorzieningen is daarnaast voor verblijfsrecreatie is kwaliteitsverbetering nodig.
In 2003 is de Detailhandelsvisie 'Een boodschap voor iedereen' vastgesteld. Het belangrijkste doel van de detailhandelsvisie is te komen tot een sterke en evenwichtige detailhandelsstructuur, zowel vanuit het oogpunt van de consument (het verzorgingsniveau) als vanuit de optiek van het bedrijfsleven (het economische functioneren). De visie beoogt daarmee het bepalende beleid te zijn voor de uitwerking van (deel)plannen op wijk- en buurtniveau en voor het opstellen en wijzigen van bestemmingsplannen. Verder is de visie het toetsingskader voor, onder meer door de markt, ingediende plannen.
In de nota is een aantal uitgangspunten geformuleerd. Essentie is dat binnen de mogelijkheden die de gemeentelijke overheid daarvoor heeft, wordt gekozen voor het handhaven en versterken van een fijnmazige structuur van de detailhandel op buurtniveau in plaats van deze op te heffen ofwel opschaling. Dit betekent het behoud van winkelcentra op buurtniveau.
Op basis van de kaderstellende uitgangspunten, aandachtspunten en een (indicatieve) berekening van de potentiële marktruimte kan per stadsdeel een dagelijkse voorzieningenstructuur op hoofdlijnen worden opgesteld.
In Hoenderloo is, vanwege de lage koopkrachtbinding en geringe afstand tot concurrerend aanbod, geen uitbreidingsruimte te berekenen. Een grotere supermarkt zal de koopkrachtbinding iets kunnen vergroten. De potentiële marktruimte in Hoenderloo blijft echter te laag. Het pakket dagelijkse voorzieningen zal in dit dorp naar verwachting dan ook verder onder druk komen te staan. Het streven is om voor Hoenderloo een kwalitatief aanvaardbaar aanbod te behouden. Wel moet daarbij rekening worden gehouden met de economische ruimte: vraag en aanbod moeten op elkaar aansluiten.
Het gemeentelijk verkeersbeleid is vastgelegd in de Verkeersvisie 2010 – 2020 (vastgesteld juli 2009). Hierin heeft de gemeente een aantal doelen vastgesteld. De gemeente wil de verkeersveiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid behouden en liefst nog vergroten. Enerzijds zijn dit doelen die zijn uitgedrukt in cijfers, anderzijds zijn dit doelen in de vorm van ervaringen van bewoners en gebruikers.
De gemeente faciliteert alle vervoerswijzen en probeert de kennis van de reiziger over de verschillende mogelijkheden te vergroten. Het doel voor verkeersveiligheid is een reductie van 35% van het aantal ongevallen in 2020 ten opzichte van 2002. Om dit doel te bereiken wordt ingezet op het veiliger en herkenbaarder maken van de infrastructuur en gedragsbeïnvloeding van de verkeersdeelnemers.
Het autoverkeer wordt gebundeld op hoofdwegen. De hoofdwegen verbinden stadsdelen met elkaar, met de snelwegen en met de rest van de wereld. Woongebieden worden ingericht als verblijfsgebieden, met een maximum snelheid van 30 km per uur. Daar moet de overlast van autoverkeer zo veel mogelijk worden beperkt.
De parkeernormen zijn vastgesteld in de Parkeernota (geactualiseerd oktober 2004). De gemeente stelt geen maximum aan het aantal parkeerplaatsen bij woningen, de parkeernorm geeft aan wat in ieder geval aangelegd moet worden.
Waterschap Veluwe is in zijn beheersgebied verantwoordelijk voor de waterhuishouding en de waterkering. Voor Waterschap Veluwe liggen de komende jaren belangrijke wateropgaven te wachten. Deze opgaven komen voort uit de effecten van klimaatverandering: extreem natte en droge perioden. Veiligheid tegen hoge (rivier)afvoer moet zijn gewaarborgd en het aanwezige oppervlaktewater moet schoon en gezond zijn. De verschillende functies in het beheergebied (wonen, werken, landbouw en natuur) vragen om een specifiek waterbeheer. Waterschap Veluwe tracht alle functies van een zo goed mogelijk waterbeheer te voorzien.
Om te anticiperen op (beleids)ontwikkelingen en om de leefkwaliteit van de stad te vergroten heeft Apeldoorn gezamenlijk met het waterschap Veluwe en Vitens in 2005 een gemeentelijk Waterplan opgesteld. Het Waterplan is door de gemeenteraad vastgesteld en gekozen is voor het ambitieniveau Actief Duurzamer. In het Waterplan is een aantal hoofdlijnen te onderscheiden. Voor Hoenderloo is van belang:
Afkoppelen en bergen
Bij herontwikkeling, herinrichting en herstructurering zal het verhard oppervlak in het stedelijk gebied zoveel mogelijk afgekoppeld worden om het watersysteem op orde te krijgen. Ten westen van het Apeldoorns Kanaal wordt het regenwater in de bodem geïnfiltreerd of zoveel mogelijk vastgehouden in een groenzone naast iedere beek. Deze zones richten de gemeente en het waterschap in voor waterberging waar dat maar mogelijk is. Ten oosten van het kanaal wordt het regenwater in de vijvers geborgen.
In het Gemeentelijk Rioleringsplan 2006 – 2010 (GRP), dat in 2005 door de gemeenteraad vastgesteld, is aangegeven hoe de gemeente Apeldoorn voor de planperiode het beheer en onderhoud van de riolering vormgeeft. Naast de reguliere onderhouds- en vervangingsopgave vanuit de Wet milieubeheer is het ambitieniveau Actief Duurzamer uit het Waterplan uitgangspunt voor het beleid. In het GRP is aangegeven welke maatregelen worden uitgevoerd, wat de kosten zijn en hoe de kosten gedekt worden.
Voor de planperiode van het GRP zijn de volgende maatregelen voorzien:
De nota I-cultuur is door de gemeenteraad vastgesteld op 16 februari 2006. Kern van de nota is dat cultuurhistorie van essentieel belang is voor de identiteit van Apeldoorn. De kwaliteiten van de woonwijken, de binnenstad, de dorpen en het afwisselende buitengebied gelden als leidraad voor nieuwe ontwikkelingen. Cultuurhistorie levert bouwstenen aan om ruimtelijke projecten mogelijk te maken met behoud van identiteit. Hiervoor wordt een cultuurhistorische analyse van een gebied gemaakt. Daarmee ontstaat inzicht in de aanwezige (boven- en ondergrondse) cultuurhistorische waarden. Naast het vastleggen van kennis over landschap, geomorfologie, stedenbouw, archeologie en architectuur geeft de analyse aanbevelingen over de inzet van deze waarden in nieuwe ontwikkelingen. Bij de nota horen een archeologische en een cultuurhistorische beleidskaart.
Archeologische beleidskaart
De archeologische beleidskaart doet op perceelsniveau een uitspraak over de trefkans van archeologische resten. De trefkans kent drie gradaties:
Cultuurhistorische beleidskaart
Op de cultuurhistorische beleidskaart staat de mate waarin de cultuurhistorische waarden een rol zullen spelen bij ruimtelijke plannen. De attentiewaarde kent drie gradaties:
In de nota is vastgelegd dat gebieden met de hoogste cultuurhistorische waarden in het bestemmingsplan een beschermende regeling krijgen.
De kadernota 'Over welstand geschreven'
Artikel 12a van de Woningwet verplicht alle gemeenten om een welstandsnota vast te stellen. Die welstandsnota moet, in de vorm van beleidsregels, criteria bevatten voor de welstandstoetsing.
Om te voldoen aan deze verplichting heeft de gemeenteraad in juli 2004 de kadernota 'Over welstand geschreven' vastgesteld. De nota geeft de kaders voor het welstandsbeleid. Hiermee worden bouwplannen getoetst aan redelijke eisen van welstand, om de fraaie leefomgeving in de stad te behouden en te versterken.
In deze nota wordt voor ieder perceel in Apeldoorn één welstandsthema en één welstandsniveau aangewezen. Het niveau geeft aan hoeveel welstandsaandacht de gemeente aan een gebied geeft, waarbij de niveaus variëren van zwaar tot welstandsvrij. Het thema wordt bepaald door de bouwstijl of bouwperiode van de bebouwing. In het bestemmingsplan wordt het specifieke karakter van het gebied geregeld voor zover dit gaat om bebouwingsregels en gebruik. Het welstandsbeleid is hierop aanvullend en heeft betrekking op situering, massa en vorm, gevelkarakteristiek en detaillering, kleur en materiaalgebruik.
Voor het gebied Hoenderloo wordt tegelijkertijd met het opstellen van dit bestemmingsplan gebiedsgericht welstandsbeleid opgesteld. Dit welstandsbeleid, in de vorm van een beeldkwaliteitplan, is gericht op de ontwikkelingen die in het gebied gaan plaatsvinden en heeft als uitgangspunt het faciliteren, stimuleren en prikkelen van kwaliteit door het scheppen van goede voorwaarden.
Groot Apeldoorns landschapskookboek
In het Landschapskookboek staat voor Apeldoorn beschreven hoe de gemeente de steeds belangrijkere rol in de ruimtelijke ordening kan vervullen met minder middelen en minder regels. Aanleiding voor het kookboek zijn het gebrek aan structuur in het landschap en tegelijk de enorme dynamiek in het buitengebied. Het landelijk gebied is volop in beweging: nieuwe functies zoeken een plaats, agrarische bedrijven stoppen, verbreden of worden juist groter, nieuwe landgoederen worden gesticht.
Het Groot Apeldoorns Landschap Kookboek geeft handreikingen voor een toepassen van gebiedseigen middelen bij ontwikkelingen in het landelijk gebied van de gemeente.
Klein Apeldoorns dorpenkookboek
De dorpen zijn nooit af. Er wordt gebouwd, de openbare ruimte verandert en functies wijzigen. Met elke ingreep verandert het dorp. Bewoners, ondernemers, instellingen en overheid werken allemaal aan onze dorpen, ieder met zijn eigen middelen. Maar hoe kunnen we samen ondanks al die ontwikkelingen toch de specifieke eigenheid van een dorp behouden? Op deze vraag geeft het dorpenkookboek op een laagdrempelige en enthousiasmerende wijze antwoord.
In het 'Klein Apeldoorns Dorpen Kookboek' is de ambitie vertaald hoe Apeldoorn de dorpen verder wil ontwikkelen op een wijze die de eigenheid van de dorpen respecteert. Om de regeldruk te beperken en de eigen verantwoordelijkheid te stimuleren is de ambitie vertaald in een Handreiking Ruimtelijke Kwaliteit.
Voor Hoenderloo is als enige dorp geen structuurvisie gemaakt. Het zier er nu naar uit dat die er ook niet meer gaat komen. Wel is in 2012 onder verantwoordelijkheid van Hoenderloo's Belang en de Hoenderloose zakenvereniging een dorpsplan opgesteld, dat breed gedragen wordt in het dorp.
Belangrijke uitgangspunten van dit plan:
Om deze uitgangspunten te kunnen realiseren is in het plan een aantal wensen en eisen geformuleerd op het gebied van wonen, verblijven, voorzieningen en recreatie. Aan een aantal ervan wordt door het dorp, al dan niet in samenwerking met gemeente en andere partijen gewerkt om ze ook daadwerkelijk uit te voeren.
Wonen
Het dorp vraagt minimaal 100 nieuwe woningen, waarvan 50 voor starters, in de stijl van het dorp. Het dorp ziet aan de rand van het dorp ruimte voor deze woningen.
Verblijven
Het dorp moet een aantrekkelijker aanzien krijgen. Dat wil het dorp bereiken door onder andere:
Voorzieningen
Al eerder is geconstateerd dat er aan de ene kant een overmaat aan accommodatieruimte in Hoenderloo is en aan de andere kant een aantal maatschappelijke voorzieningen in het dorp niet goed functioneert. Een vergrijzende bevolking en een terugloop van het aantal jonge bewoners verergert de problemen alleen maar.
Hoenderloo's Belang onderzoekt hoe deze problemen opgelost kunnen worden. Belangrijke uitgangspunten daarbji zijn dat het dorpshuis het educatieve, sociaal-culturele en sportieve centrum van het dorp moet worden. Basisonderwijs en BSO moeten behouden blijven voor het dorp. Veldheim moet verbouwd worden tot woongebouw. Huisarts en apotheek moeten behouden blijven in het dorp.
Recreatie
Voor het verbeteren van de aantrekkelijkheid van Hoenderloo voor recreanten en toeristen stelt het dorpslan een nieuw fietspad voor richting Deelen en Arnhem. Ook wordt voorgesteld het openbaar vervoer te verbeteren om zo Hoenderloo met de toeristische attracties, omliggende plaatsen en uitgaanscentra te verbinden en de bewegwijzering in en om het dorp naar attracties en recreatiebedrijven te verbeteren. Met dit laatste zijn Hoenderloo's Belang en de zakenvereniging al actief bezig.