Nieuw Frankhuis

4.2 Milieu

4.2.1 Geluid

Op grond van de Wet geluidhinder (Wgh) moet bij het opstellen van bestemmingsplannen rekening worden gehouden met de geluidsproductie van wegverkeer, spoorwegen en industrie. Aan deze aspecten wordt in deze paragraaf aandacht besteed. In de Wgh wordt het begrip 'geluidszone' gehanteerd. Met een geluidszone wordt het aandachtsgebied rond (spoor)wegen en industriegebieden afgebakend waarbinnen de regels van de Wgh van kracht zijn. Het akoestisch onderzoek richt zich altijd op woningen en 'andere geluidsgevoelige bestemmingen' die binnen de geluidszone zijn gelegen. Op kaart 4 is de zone voor industrielawaai weergegeven.

Wegverkeerslawaai

Volgens de Wet geluidhinder (Wgh) moet akoestisch onderzoek worden uitgevoerd naar de toekomstige geluidsbelasting, indien een bestemmingsplan nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen toestaat voor gebieden die binnen de verplichte onderzoekszone van wegen liggen. Volgens de Wgh heeft iedere weg een geluidszone behalve de volgende wegen:

• wegen die binnen een woonerf liggen;
• wegen waarvoor een maximum snelheid van 30 km uur geldt.

Het plangebied van Nieuw Frankhuis valt binnen de geluidszone van de volgende wegen:

• Frankhuizerallee;
• Hasselterdijk;
• Twistvlietweg; deze weg wordt alleen gebruikt door openbaar vervoer, taxi's en langzaam verkeer.

De overige wegen binnen het plangebied zijn als 30 km/uur wegen ingericht.

De breedte van de onderzoekszone is afhankelijk van het aantal rijstroken en het type gebied (binnen of buiten de bebouwde kom). Alle woningen bevinden zich binnen de bebouwde kom. Op de bovengenoemde zoneplichtige wegen geldt een maximum snelheid van 50 km/uur.

Bij de vaststelling van het bestemmingsplan Stadshagen in 1996 is rekening gehouden met de verwachte verkeersdrukte van de wijkontsluitingsweg Frankhuizerallee door een brede zone langs deze weg te bestemmen voor water en/of groen, waarin geen woningbouw is toegestaan. Inmiddels is gebleken dat de verkeersdrukte op deze weg meer is toegenomen dan verwacht, zodat voor onderhavige bestemmingsplanprocedure onderzoek is verricht naar verkeerslawaai van de Frankhuizerallee. Uit het onderzoek is gebleken dat ter plaatse van de woningen in het gebied grenzend aan de Frankhuizerallee niet aan de voorkeursgrenswaarde voor verkeerslawaai kan worden voldaan. Maatregelen als een 1 m hoog geluidscherm, vervanging van de waterpartij door openbaar groen of vergroten van de afstand tussen woning en weg zijn niet afdoende om de voorkeursgrenswaarde te bereiken. Door de woningen op een grotere afstand van de weg te projecteren kan de geluidsbelasting op de gevel met enkele decibellen gereduceerd worden. De tuinen aan de geluidsluwe kant van de woningen worden hiermee echter kleiner, wat ten koste kan gaan van het woongenot. Een reductie tot de voorkeursgrenswaarde van 48 dB is niet mogelijk met afstandsvergroting.

De Frankhuizerallee is ten noorden van de rotonde reeds voorzien van geluidsreducerend wegdek. Op en nabij de rotonde is het toepassen van een geluidsreducerend wegdek niet haalbaar, vanwege de korte levensduur bij veel optrekkend en afremmend verkeer. Hetzelfde geldt voor het wegvak ten westen van de rotonde, tot de volgende rotonde. Een verdere geluidsreductie door middel van toepassing van bronmaatregelen is derhalve niet mogelijk.

In het plangebied zijn hoge geluidsschermen en/of –wallen uit stedenbouwkundig en financieel oogpunt niet wenselijk. Het effect van een scherm van 1 meter hoog is zeer beperkt en daarom niet doelmatig.

Het vervangen van de waterplas door openbaar groen tussen de rotonde en het plangebied geeft een geringe geluidsreductie op alle beoordelingshoogtes. Aangezien deze waterplas aangelegd is met het oog op de waterhuishouding, is deze maatregel niet gewenst.

Om bovengenoemde redenen worden aan woningen binnen de geluidszone van de Frankhuizerallee hogere grenswaarden verleend van maximaal 55 dB. Voorwaarde is dat de woningen worden voorzien van een geluidsluwe gevel, een balkon of tuin aan de geluidsluwe zijde van de woning, en een aangepaste indeling van de woning (hoofdslaapkamer aan de geluidsluwe gevel). Aan maximaal 25 woningen worden hogere grenswaarden verleend. Het gebied dient zodanig te worden ingericht dat uitsluitend voor woningen in de eerstelijns bebouwing (gezien vanaf de Frankhuizerallee) hogere grenswaarden worden verleend. Deze woningen vormen een dermate doelmatige akoestisch afscherming dat de achterliggende woningen voldoen aan de voorkeursgrenswaarde.

In het kader van de 2e partiële herziening bestemmingsplan Stadshagen (2009) is een akoestisch onderzoek wegverkeer en industrielawaai uitgevoerd. Dit onderzoek naar de geluidsbelasting ten gevolge van verkeerslawaai van de Hasselterdijk en de Twistvlietweg heeft aangetoond dat wordt voldaan aan de voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai.

Spoorweglawaai

Aan de zuidwest kant van het plangebied ligt een gedeelte van de spoorlijn Zwolle-Kampen. Uitgangspunt bij de vaststelling van het bestemmingsplan is dat overal in het plangebied wordt voldaan aan de voorkeursgrenswaarde voor spoorweglawaai.

Industrielawaai

Ten zuiden van het plangebied ligt het industrieterrein Voorst. Dit industrieterrein biedt ondermeer ruimte aan zware geluidhinder veroorzakende bedrijven (milieucategorie 4 en 5, zoals gedefinieerd in de VNG–publicatie Bedrijven en Milieuzonering). Voor dit terrein is op grond van de Wet geluidhinder een zone vastgesteld, waarbuiten de geluidhinder afkomstig van het bedrijventerrein niet meer mag bedragen dan 50 dB(A). De zone is op 23 april 1991 vastgesteld door gedeputeerde staten van de provincie Overijssel en op 1 juli 1991 bij Koninklijk Besluit goedgekeurd. De in 1991 vastgestelde zone lag gedeeltelijk over Stadshagen en vormde in wezen een belemmering voor de woningbouw in de zuidoosthoek van Stadshagen.

De maatregelen uit het door gedeputeerde staten vastgestelde saneringsprogramma van 1997 zijn uitgevoerd en hebben geleid tot het kunnen terugleggen van de 50 dB(A)-contour. In het bestemmingsplan Stadshagen, 2e partiële herziening, dat door de raad op 2 november 2009 is vastgesteld, is de grens van de geluidszone daarom teruggelegd in de richting van het industrieterrein Voorst ten einde meer ruimte te creëren voor de woningbouw van Stadshagen.

Deze teruggelegde zone is ook in dit bestemmingsplan op de verbeelding weergegeven. De zonegrens vormt de toegelaten 50 dB(A) contour van het industrielawaai. In dit bestemmingsplan worden geen verdere wijzigingen in deze zonegrens aangebracht.

Door het terugleggen van de zonegrens zijn de mogelijkheden voor woningbouwontwikkeling in de zuidoost hoek van Stadshagen flink toegenomen binnen de randvoorwaarde dat aan de voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A) wordt voldaan. Een beperkte locatie aan het Zwarte Water, rond de Twistvlietbrug en de Hasselterhaven, blijft echter binnen de 50 dB(A) zone gelegen. Deze locatie ligt buiten de 55 dB(A) zone, zodat voor deze woningen hogere grenswaarden kunnen worden toegestaan, zonder dat dit ten koste gaat van geluidsruimte voor de bedrijven in Voorst.

Hogere grenswaarden tot maximaal 55 dB(A) zijn daarom, bij de vaststelling van het bestemmingsplan Stadshagen, 2e partiële herziening in 2009, voor 65 woningen in het plangebied van Nieuw Frankhuis verleend.

4.2.2 Bedrijvigheid (Wet milieubeheer)

In het plan ligt een op grond van de milieuvergunning geldende 50 dB(A) geluidscontour rond het 110/10 kV transformatorstation aan de Frankhuisweg (geluidzone 2 op kaart 4). Deze contour ligt binnen de bestemming 'Groen'. Binnen deze bestemming kunnen geen geluidsgevoelige functies worden opgericht.

4.2.3 Luchtkwaliteit

In 2007 heeft de gemeente Zwolle ter voorbereiding op de vaststelling van het luchtkwaliteitsplan de luchtkwaliteit berekend ten gevolge van het autoverkeer op de gemeentelijke wegen en de rijksweg A28 in 2010 en 2020. Gebleken is dat in het plangebied in beide jaren geen overschrijdingen en ook geen bijna-overschrijdingen van de normen voor fijn stof (PM10) en NOx voorkomen. Ook uit de jaarrapportage 2012 van het ministerie van I&M voor de luchtkwaliteit in Nederland blijkt dat de concentraties PM10 en NOx in 2011, 2015 en 2020 ver onder de normen blijft. Er is geen overschrijding van de 24 uursconcentraties voor PM10 (minder dan 35 dagen).

Omdat het bestemmingsplan ruimte biedt voor de bouw van niet meer dan 420 woningen valt het binnen de werkingsfeer van de AMvB Niet in betekenende mate, d.w.z. dat het geen significante bijdrage levert aan een verslechtering van de luchtkwaliteit.

4.2.4 Externe veiligheid

Externe veiligheid heeft betrekking op het beheersen van risico's. Er wordt gelet op het gebruik, de opslag en de productie van gevaarlijke stoffen in bedrijven alsmede op het transport van gevaarlijke stoffen via wegen, spoorwegen, waterwegen en buisleidingen.

Bevi

Het plangebied moet worden getoetst aan het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) en de circulaire Risico Normering Vervoer gevaarlijke stoffen. Uit de toetsing is gebleken dat het plangebied niet is gelegen binnen het invloedsgebied van een Bevi inrichting.

Transport gevaarlijke stoffen

De IJssel , het Zwolle-IJsselkanaal en het Zwarte Water maken deel uit van het landelijke basisnet voor het transport van gevaarlijke stoffen, maar de risico's gekoppeld aan het vervoer van gevaarlijke stoffen zijn veel beperkter dan het transport van gevaarlijke stoffen over de weg.

Het Zwolle-IJsselkanaal en het Zwarte Water zijn als "groene routes" aangewezen in het basisnet waarvoor geldt dat er vanuit externe veiligheid geen beperkingen aan de omgeving wordt opgelegd.

4.2.5 Waterbeheer

Binnen het plangebied bevinden zich de primaire waterkeringen langs het Zwarte Water en het Zwolle - IJsselkanaal. Het Zwarte Water en het Zwolle - IJsselkanaal zelf zijn hoofdvaarwegen, welke net buiten het plangebied zijn gelegen. De hoofdvaarwegen met beschermingszones worden beheerd door Rijkswaterstaat. De primaire waterkeringen met beschermingszones worden beheerd door het Waterschap Groot Salland. De beschermingszones leggen beperkingen op aan de bebouwingsmogelijkheden van dit gebied.
Het waterpeil in het Zwarte Water fluctueert. Een groot deel van het jaar schommelt de waterstand rond -0.15 meter NAP. De berekende Maatgevende Hoog Waterstand in het Zwarte Water is bij een veiligheidsniveau van 1:1.250 jaar maximaal NAP 2,10 meter.
Op grond van het gemeentelijk beleid infiltratie hemelwater (juli 2006) moet regenwater afgekoppeld worden en in de bodem worden geïnfiltreerd. Ontheffing van deze verplichting kan worden verleend indien onderzoek aantoont dat infiltratie niet mogelijk is.

4.2.6 Overstromingsrisico

Quickscan

Het plangebied is gelegen in dijkring 10, Mastenbroek. Deze dijkring wordt omsloten door de IJssel aan de westzijde, tussen Zwolle en IJsselmuiden, door het Zwarte Meer aan de noordzijde tussen IJsselmuiden en Genemuiden en door het Zwarte Water aan de oostzijde tussen Genemuiden en Zwolle. Omdat het bestemmingsplan ruimte biedt aan de ontwikkeling van niet incidentele overstromingsgevoelige functies en omdat het plangebied gelegen is in dijkring 10 is een overstromingsrisicoparagraaf met daarbij aandacht voor het zwaarwegend maatschappelijk belang verplicht.

Risico-inventarisatie

Voor de keringen van dijkring 10 is de overschrijdingskans genormeerd op 1/2.000e per jaar. In het project Veiligheid Nederland in Kaart wordt de actuele kans op een overstroming per jaar groter dan 1% geschat. Indien de geïdentificeerde zwakke plekken in de dijkring zijn aangepakt bedraagt de geschatte overstromingskans 1/400e per jaar (Rijkswaterstaat DWW & Jacobs, 2005). Op basis van de provinciale risicokaart wordt de maximale waterdiepte tijdens een overstroming geschat tussen de 2,0 en 5,0 meter. De mogelijke waterdiepte kan daarmee worden aangeduid als diep (figuur 4.1).

Figuur 4.1 Maximale waterdiepte tijdens een overstroming

In de berekeningen is geen rekening gehouden met de ophoging van Stadshagen van circa 0,20 / 0,30 m + NAP naar 0.70 m + NAP. Verder ligt het plangebied op circa 1,5 km van de IJssel en grenst direct aan het Zwarte Water. De verwachting is dat de maximale waterdiepte tijdens een overstroming tussen de 0,8 en 2,0 meter zal bedragen.

Figuur 4.2 Actueel Hoogtebestand Nederland

De tijd tot het plangebied onder water loopt als een dijk doorbreekt (aankomsttijd), wordt voor een dijkdoorbraak nabij Westenholte geschat binnen 6 uur uur (zie figuur 4.6 onder). Het plangebied bevindt zich daarmee in de zone 'snel en diep'. Als de IJsseldijk nabij IJsselmuiden doorbreekt dan bedraagt de tijd tot het plangebied onder water loopt circa 1,5 dag.

Zie de volgende figuren 4.3 dijkdoorbraak IJsselmuiden en 4.4 dijkdoorbraak Westenholte in Zwolle.

figuur 4.3 bovenste afbeelding, dijkdoorbraak IJsselmuiden

figuur 4.4 onderste afbeelding, dijkdoorbraak Westenholte in Zwolle

Geschiktheidbeoordeling

Dijkring 10 wordt volgens de Omgevingsverordening gecategoriseerd als snel en diep. De gemeente moet het zwaarwegend maatschappelijk belang aantonen. In dit geval acht de gemeente woningbouw van zwaarwegend maatschappelijk belang, vanwege de plicht om aan de woningbouwopgave te voldoen.

Maatregelen

De gemeente kiest er voor om de woningbouw te concentreren op de relatief hoge plekken in het plangebied waardoor de maximale waterdiepte bij een overstroming zoveel mogelijk wordt beperkt. In de regels en verbeelding wordt hier rekening mee gehouden. Met de veiligheidsregio is afgesproken om bij de risicocommunicatie voor dit gebied burgers te informeren over wat te doen bij een mogelijke overstroming. Vooralsnog wordt voor dit gebied bij een dreigende overstroming ingezet op vroegtijdige evacuatie. Dit wordt bij de risicocommunicatie meegenomen en wordt meegenomen bij het regionaal coördinatieplan. In de toekomst wordt verkend in hoeverre en op welke manier hoge gebouwen in het gebied schuilmogelijkheden kunnen bieden.

4.2.7 Waterkering

Aan de oostkant van het plangebied zijn enkele jaren geleden verschillende typen waterkeringen gerealiseerd, maar allen in de vorm van een damwand die grotendeels in de bodem zijn geplaatst. Deze damwanden komen slechts zeer beperkt boven het maaiveld uit. Waar de damwanden boven het maaiveld uitkomen, zijn ze meestal opgenomen in een gemetselde muur. De belangrijkste functie van deze nieuwe damwanden is de functie van primaire waterkering. Hiernaast hebben deze waterkeringen veelal deels een functie als gemetselde muur in de openbare ruimte. Met deze nieuwe waterkeringen is heel Nieuw Frankhuis binnendijks gebied geworden.

4.2.8 Bodemkwaliteit

Sanering van de grond heeft plaatsgevonden. Het gebied is geschikt verklaard voor woningbouw.