direct naar inhoud van 5.3 Inrichting
Plan: Centrum Enter
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0189.BP2010000022-0002

5.3 Inrichting

5.3.1 Noordelijk deel

Structuurvisie Centrum Enter

Het noordelijke deel van het centrum herbergt de meeste kenmerken van het oude Enter; authentieke bebouwing, monumentale bomen en de Nederlands Hervormde kerk. In dit meer historische deel van het centrum zijn ook de meeste toeristisch-recreatieve voorzieningen ondergebracht zoals het klompenmuseum en het VVV-kantoor. De gekozen oplossingen voor dit gebied vallen hoofdzakelijk onder de noemer "behouden en versterken". De bestaande kwaliteit van dit gebied is uitgangspunt voor de verdere versterking van het gebied.

Aan de rand van dit noordelijke deelgebied is de supermarkt gelegen. Mede gelet op de aanbevelingen van de betrokken partijen bij de totstandkoming van de visie, wordt in deze visie de uitspraak gedaan dat de supermarkt bij voorkeur op deze locatie gehandhaafd blijft. Wanneer ooit deze supermarkt mocht besluiten te verhuizen naar een locatie elders in Enter dan zal de huidige locatie niet met winkels moeten worden ingevuld. Vanuit de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van dit deelgebied zou de locatie dan zeer geschikt zijn voor de ontwikkeling van een hotel of (grondgebonden) woningbouw.

In uitvoeringsplannen kan dat betekenen dat hier en daar bijvoorbeeld een trottoir moet worden aangelegd of verbeterd inclusief veilige oversteekplaatsen. Het plein aan de zuidzijde van dit deelgebied dat voor een belangrijk deel wordt omzoomd door kantoor/zakelijke dienstverlening, is in deze visie bij uitstek geschikt voor meer horeca. Het plein zal meer moeten uitnodigen tot aangenaam verblijven. De vestiging van één of meer terrassen kan daartoe bijdragen.

Vertaling naar het bestemmingsplan

De planopzet voor dit noordelijke deel sluit naadloos aan bij de bestaande situatie. Alle functies zijn conform de geïnventariseerde situatie bestemd. De kenmerkende stedenbouwkundige karakteristiek van dit gebied is vastgelegd door de woningen (of andere functies) te voorzien van een eigen bebouwingsvlak. De voor Enter karakteristieke bebouwing is op de verbeelding aangegeven door middel van de aanduiding "cultuurhistorische waarden". Voor deze karakteristieke bebouwing geldt dat de huidige hoofdvorm gehandhaafd moet blijven. Op plaatsen waar dat (steden)bouwkundig aanvaardbaar wordt geacht, zijn uitbreidingsmogelijkheden gecreëerd. Hierbij moet vooral worden gedacht aan diepere bebouwingsvlakken, die aan de achterkant van woningen meer ruimte bieden, zodat uitbreidingen op ondergeschikte schaal mogelijk zijn.

Hierbij moet worden opgemerkt dat (gemeentelijke- en rijks-)monumenten niet meer expliciet op de verbeelding hoeven te worden gezet. Deze panden worden immers al beschermd door de Monumentenwet en de "Monumentenverordening gemeente Wierden" waardoor vermelding in het bestemmingsplan als overbodig wordt aangemerkt.

Cultuurhistorisch waardevol

Vanwege de ruimtelijke kwaliteit van dit plandeel is tevens de aanduiding "cultuurhistorisch waardevol gebied" op deze gronden gelegd. Naast de attentiewaarde die deze aanduiding heeft, is in de regels bepaald dat burgemeester en wethouders hier nadere eisen kunnen stellen niet alleen aan de plaats en afmetingen van de bebouwing, maar tevens aan de nokrichting en dakhelling ervan. De aanduiding is tevens over het openbaar gebied gelegd, omdat het karakter van het noordelijk deelgebied niet alleen wordt bepaald door de gebouwde omgeving, maar tevens haar kwaliteit ontleent aan het stedenbouwkundig patroon en de inrichting van de openbare ruimte. De totale compositie van bebouwing en open ruimtes is waardevol te noemen en dient zoveel mogelijk in tact te worden gelaten. De locatie van de supermarkt is conform dit gebruik bestemd voor detailhandel.

Rondom het bestaande plein - dat de overgang naar het kernwinkelgebied markeert - zijn panden bestemd als "centrum". Binnen deze bestemming is de ontwikkeling van horeca, ter verlevendiging van het plein, mogelijk.

5.3.2 Middendeel

Structuurvisie Centrum Enter

Het middendeel - het deel met de meeste (commerciële) voorzieningen - behoudt in de visie die commerciële hoofdfunctie. Het gebied is aan te merken als het "kernwinkelgebied". De in de loop der tijd toegevoegde woonfunctie in dit gebied blijft echter behouden en wordt waar mogelijk versterkt door bebouwing waarin wonen en commerciële voorzieningen samengaan. Enerzijds gaat deze visie uit van een meer aaneengesloten gebied van voorzieningen (winkels, kantoren, sociaal-maatschappelijke voorzieningen en horeca) anderzijds wordt een betere afstemming gezocht voor de functies wonen en winkelen. Deze kunnen in dit gebied uitstekend worden gecombineerd. Dit past ook bij het streven naar meer huisvestingsmogelijkheden voor ouderen dicht bij de (centrum)voorzieningen. Ook uit oogpunt van sociale veiligheid is een woon-winkel-combinatie gewenst. Het gebied dat nu nog relatief veel minder aantrekkelijke delen kent om als een gezellig, aaneengesloten winkelgebied herkend te worden, nodigt onvoldoende uit om te voet langs alle winkels te gaan. Deels omdat er minder aantrekkelijke stukken in het lange lint zitten, deels omdat de afstanden ook fysiek erg groot zijn. Daarom is midden in dit gebied in een nieuwe ontwikkelingslocatie voorzien. Een nieuw centraal plein dat van verre zichtbaar is en uitnodigt om de wandeling in de Dorpsstraat voort te zetten. Een nieuw plein met daaraan centrumvoorzieningen als verbindingsschakel in het totale centrumgebied. Nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden waarbij niet uit het oog verloren wordt dat Enter al over voldoende vierkante meters commercieel-vloeroppervlak beschikt. Dit centrumgebied biedt bij uitstek ruimte voor winkels, horeca, kantoren en sociaal-maatschappelijke voorzieningen die nu buiten of aan de randen van het centrumgebied zijn gehuisvest. Boven deze voorzieningen kan uiteraard worden gewoond. Een middengebied dat werkt als een magneet, waarbij de uiteinden van het lint als het ware naar het midden worden getrokken. Het winkellint wordt optisch, maar deels ook feitelijk, korter. Er ontstaat een compacter winkelgebied. Voor het gebied betreffende de Rooms-Katholieke kerk geldt dat de karakteristieke bebouwing dient te worden behouden.

Vertaling naar het bestemmingsplan

Dit middendeel is in het onderhavige plan anders bestemd dan in het huidige bestemmingsplan "Enter" het geval is. Om beter aan te sluiten op de dynamiek van een kernwinkelgebied en de daarbij behorende flexibiliteit te creëren, is dit kernwinkelgebied bestemd als "centrum", waardoor een veelheid aan verschillende functies in het dorpshart mogelijk is. Ten behoeve van deze voorzieningen zijn op de verbeelding en in de regels beperkte uitbreidingsmogelijkheden gecreëerd.

De bestaande woningen in het middendeel zijn nu nog bestemd als "wonen", maar kunnen via een wijzigingsbevoegdheid eenvoudig worden omgezet naar "centrum". Dit geldt alleen voor de grondgebonden woningen die direct aan de Dorpsstraat zijn gelegen. Vanwege de ligging net buiten het centrum zijn de nieuwe woningen aan de Keizershof en de bestaande woning aan de Bornerbroekseweg niet voorzien van deze wijzigingsbevoegdheid, teneinde het centrum compact te houden. Ook voor de recent ontwikkelde appartementen aan de Dorpsstraat wordt een ontwikkeling naar een andere functie niet realistisch geacht. De appartementen zijn geregeld door de bestemming "wonen - woongebouw".

In de visie wordt gesproken over een nieuw centraal plein dat een aanzuigende werking moet hebben en zorgt voor een beter verblijfsklimaat. Ten behoeve van deze gewenste ontwikkeling is op de hiervoor geschikte gronden een wijzigingsbevoegdheid opgenomen, waarin een wijziging naar onder meer de bestemmingen "centrum" en "verkeer - verblijfsgebied" mogelijk is gemaakt.

Opvallend in het middendeel is de Rooms Katholieke kerk, een beeldbepalend element in de dorpsstructuur. In tegenstelling tot de overige voorzieningen in het middendeel is de regeling voor dit gebouw sterk conserverend van opzet teneinde de kwaliteit ervan te waarborgen.

Randvoorwaarden wijzigingsbevoegdheden

Het nieuwe centrale plein zal worden omgeven door centrumvoorzieningen en woningen. Via "Wro-zone wijzigingsgebied 2" wordt dit mogelijk gemaakt. De nieuwe invulling bestaat in principe uit een commerciële laag (op de begane grond) met daarboven woningen (soms in meerdere lagen). De bebouwingshoogte mag maximaal 2 bouwlagen met kap bedragen. Dit betekent dat op de commerciële laag nog 1 woonlaag met kap kan worden gebouwd.

Om te voorkomen dat door een gewenste bewoning in de kaplaag er teveel "versnijding" van de kap plaatsvindt (dat wil zeggen dat het dakvlak teveel wordt aangetast ten behoeve van daglichttoetreding), is bij ontheffing onder bepaalde voorwaarden een hogere goot toegestaan. Concreet betekent dit dat er bij een haaks op de weg geprojecteerde kapvorm een hogere goothoogte van 7 à 8 meter via ontheffing kan worden toegestaan.

Vanwege de grootte van het volume zal gezocht moeten worden naar een opdeling in het gevelbeeld, zodat wordt aangesloten bij de typologie van de omgeving.

5.3.3 Zuidelijk deel

Structuurvisie Centrum Enter

In het zuidelijke deel van de Dorpsstraat is de ontwikkeling van het verdwijnen van voorzieningen en het daarvoor in de plaats komen van woningen het meest zichtbaar. In deze visie wordt die trend verder gestimuleerd. Dit zuidelijke deel van het centrum zal zich in de loop van de tijd verder ontwikkelen tot een woongebied. Een woongebied echter waarin zich enkele (grotere) commerciële voorzieningen bevinden zoals horeca, kantoren en enkele winkels. Er zijn tevens plannen om het gebied aantrekkelijker te maken door het aanbrengen van meer groen in het straatprofiel.

In deze visie wordt uitgegaan van natuurlijk verloop en niet van actief ingrijpen. Alle huidige activiteiten kunnen blijven plaatsvinden. De visie biedt zelfs de ruimte voor beperkte groei van deze voorzieningen. Om het centrumgebied kwalitatief aantrekkelijk te houden, zouden nieuwe commerciële functies of andere publieksgerichte voorzieningen, zich niet in dit deel van het centrum moeten vestigen. De ontwikkelingslocatie in het middengebied biedt hiertoe juist alle mogelijkheden. Het centrumgebied - zou vanuit het zuiden bezien - moeten beginnen na de bocht in de Dorpsstraat. Het plein ter hoogte van de firma Roetgerink vormt in deze visie de overgang naar het gebied met een overwegend commercieel karakter. Daarnaast is rekening gehouden met een mogelijke wijziging tegenover Roetgerink, ten zuiden van de Dorpsstraat. Een deel van de ruimte wordt in deze (toekomst) visie gebruikt voor het creëren van een zuidelijk entreeplein. Daaromheen kunnen verschillende centrumvoorzieningen worden ontwikkeld, al dan niet in combinatie met woningbouw.

Vertaling naar het bestemmingsplan

In het zuidelijk plandeel zijn naast de woonfunctie diverse andere functies zoals horeca, detailhandel en kantoren aanwezig. Het bestemmingsplan maakt verdere uitbreiding van Roetgerink Mode & Schoenen mogelijk. Verder is de bestaande situatie in het bestemmingsplan opgenomen en wordt op deze wijze gerespecteerd. Ten aanzien van de maximaal toegestane goothoogtes heeft enige standaardisering plaatsgevonden, zodat de bouwmogelijkheden op onderdelen wat zijn verruimd. Er zijn geen mogelijkheden gecreëerd om nieuwe functies (buiten de woonfunctie) in dit gebied toe te laten. Dit zuidelijke deel van het centrum van Enter zal zich in de loop van de tijd verder ontwikkelen tot een woongebied. De bestemming "verkeer - verblijfsgebied" biedt voldoende mogelijkheden voor de gewenste herinrichting en kwaliteitsimpuls van de openbare ruimte. Dit plandeel is een aanloop tot het kernwinkelgebied van Enter. Vanuit het zuiden bezien begint het winkelgebied bij de bocht in de Dorpsstraat (ter hoogte van Roetgerink). Dit plein dient te worden versterkt. Het bestemmingsplan biedt door de opgenomen wijzigingsbevoegdheden daarvoor voldoende mogelijkheden. Herstructurering van de bebouwing en herinrichting van de openbare ruimte teneinde een derde plein te verkrijgen, zijn mogelijk gemaakt.

Randvoorwaarden wijzigingsbevoegdheid

Het zuidelijke plein zal worden omgeven door centrumvoorzieningen en eventueel woningen. Via "Wro-zone wijzigingsgebied 5" wordt dit mogelijk gemaakt. Ook hier geldt dat de bebouwingshoogte maximaal 2 bouwlagen met kap mag bedragen. Dit betekent ook hier dat de winkellaag nog 1 woonlaag met kap kan worden gebouwd. Bij een haaks op de weg geprojecteerde kapvorm kan via een ontheffing een hogere goothoogte tot 9 meter worden toegestaan. Het gebied "Wro-zone wijzigingsgebied 3" betreft de versterking van het zuidelijke plein, door de toevoeging van bebouwing ten behoeve van centrumvoorzieningen in dit gebied. Qua bouwvolume is voorzien in 2 bouwlagen met kap. Ook hier kan er bij een haaks op de weg geprojecteerde kapvorm via ontheffing een hogere goot (van 7 à 8 meter) worden toegestaan. Ook op deze plek zal gezocht moeten worden naar een opdeling in het gevelbeeld, zodat wordt aangesloten bij de typologie van de omgeving.