Kamperveen 2012

4.1 Cultuurhistorie en archeologie

Cultuurhistorie - Monumenten en karakteristieke panden

In het plangebied zijn diverse gemeentelijke monumenten en karakteristieke panden aanwezig. In Bijlage 4 zijn de monumenten en karakteristieke panden nader weergegeven.

De volgende gemeentelijke monumenten zijn aanwezig:

Straat	Nummers	Type monument
De Zande	44	Woonhuis, boerderij
Zuideinde West	2	Woonhuis, boerderij
Zuideinde West	3	Woonhuis, boerderij
Zuideinde West	12	Kerk
Zuideinde West	16	Woonhuis, boerderij

Zowel gemeentelijke- als rijksmonumenten hebben een officiële status. De gemeentelijke monumenten via de gemeentelijke monumentenverordening en de rijksmonumenten via de Monumentenwet. De aanwijzing als monument heeft tot doel de betreffende objecten in stand te houden en de daaraan verbonden vergunningprocedures dwingen een zorgvuldige afweging van belangen af bij plannen voor verbouw of afbraak.

De aanwezige gemeentelijke monumenten hebben in het voorliggende bestemmingsplan de aanduiding 'karakteristiek' gekregen.

Verder zijn de volgende panden van cultuurhistorisch belang:

Straat	Nummers	Type object
Hogeweg	49	Kerk
De Zande	12	Woningen
De Zande	3	Woonhuis, boerderij
De Zande	5	Woonhuis, boerderij
De Zande	40	Woonhuis, boerderij
De Zande	42	Woonhuis, boerderij
De Zande	43	Woonhuis, boerderij
Zuideinde West	4 en 6	Woonhuis, boerderij
Zuideinde West	9	Woonhuis, boerderij
Zuideinde West	achter 12	Transformatiehuisje
Zuideinde West	14	Woonhuis, boerderij

Een aanduiding 'karakteristiek' is tevens opgenomen voor bebouwing met een dusdanige naar de openbare ruimte gekeerd cultuurhistorisch waardevol gevelbeeld. Het gaat om de bescherming van het bestaande gevel- en straatbeeld. Er vindt geen bescherming plaats van de gevels die niet naar de openbare ruimte gericht zijn, vaak achterkantsituaties. In deze gevallen kan uitgebreid worden door dakkapellen en dergelijke. De panden met een karakteristieke aanduiding zijn grotendeels overgenomen uit de geldende bestemmingsplannen (onder meer 'Boerderijwoningen').

Landschappelijke cultuurhistorische waarden omgeving

De dijken en kolken zijn de historische elementen die de strijd tegen het water weergeven. Deze dijken en kolken hebben een hoge cultuurhistorische waarde.

De weteringen en verkavelingssloten die deel uitmaken van de historische veenontginning zijn grotendeels nog intact. Ze vertegenwoordigen eveneens een hoge cultuurhistorische waarde.

Dit geldt ook voor de tuin en de lanen met de karakteristieke bomenrijen bij het landgoed Wittenstein en de begraafplaats de Dompe.

Deze elementen vallen echter buiten het plangebied, maar zijn wel een weergave van de ontstaansgeschiedenis van het gebied.

Archeologie

Als gevolg van de gewijzigde Monumentenwet is het noodzakelijk om te bezien of in het plangebied sprake is van te verwachten oudheidkundige waarden. Van gemeenten wordt verlangd dat zij de bescherming van archeologische waarden vroegtijdig en op een passende wijze bij de voorbereiding van hun ruimtelijk beleid zullen betrekken.

Afbeelding: Uitsnede archeologische waardenkaart gemeente Kampen

Ten behoeve van de archeologische monumentenzorg bij ruimtelijke planvorming is door de gemeente Kampen een archeologische waardenkaart opgesteld, om zodoende de archeologische waarden te beschermen. Deze kaart moet geraadpleegd worden, alvorens bodemingrepen plaatsvinden. De verwachtingswaarde bepaalt of er een nader bodemonderzoek uitgevoerd moet worden alvorens een ruimtelijke ingreep plaatsvindt.

Op de afbeelding 'Uitsnede archeologische waardenkaart gemeente Kampen' is voor het plangebied en de omgeving een uitsnede van de archeologische waardenkaart weergegeven.

Voor het plangebied geldt zowel een hoge, een middelmatige als een lage verwachtingswaarde.

Hoge verwachting, waarschijnlijk goede conservering (rood)

Hier kunnen archeologische resten liggen die afgedekt zijn door een minimaal 35 cm dikke conserverende laag (veendek, kleidek, stuifzand, afvallaag, plaggendek, et cetera) en zijn daardoor waarschijnlijk goed geconserveerd.

Hoge verwachting, mogelijk goede conservering (oranje)

Hier kunnen archeologische resten liggen die afgedekt zijn door een minimaal 35 cm dikke conserverende laag (veendek, kleidek, stuifzand, afvallaag, plaggendek, et cetera) en zijn daardoor kwetsbaar.

Middelmatige verwachting (geel)

Hier kunnen archeologische resten liggen die afgedekt zijn door een minimaal 35 cm dikke conserverende laag (veendek, kleidek, stuifzand, afvallaag, plaggendek, et cetera) en zijn daardoor waarschijnlijk goed geconserveerd.

Lage verwachting (lichtgroen)

Hier kunnen archeologische resten liggen die afgedekt zijn door een minimaal 35 cm dikke conserverende laag (veendek, kleidek, stuifzand, afvallaag, plaggendek, et cetera) en zijn daardoor waarschijnlijk goed geconserveerd. Voor de IJsseldelta geldt daarnaast een verhoogde kans op het aantreffen van goed geconserveerde afgedekte scheepswrakken uit de 11e tot en met de 18e eeuw

Archeologische waarde (blauw omlijnd en diagonaal gearceerd)

In het plangebied liggen terreinen van archeologische waarde (archeologische monumentenkaart provincie Overijssel). Deze terreinen hebben de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 3'.

Archeologische vindplaatsen

In het plangebied zijn twee objecten aanwezig die archeologisch waardevol zijn: namelijk twee huisterpen bij Zuideinde. Voor deze objecten is de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 3' opgenomen.

Bebouwde oppervlakken

Binnen de bebouwde kom, met name de bebouwde kommen buiten de historische stadskern, is de bodem over een groot oppervlak waarschijnlijk ondiep verstoord (<30 cm onder maaiveld). Dit geldt met name voor die locaties waar huizen of andere gebouwen met een diepe fundering of onderkeldering staan of hebben gestaan. Er dient hierbij opgemerkt te worden dat pas vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw woningbouw plaatsvindt die sterk verstorend is. Woningbouw van vóór deze periode was in veel mindere mate schadelijk voor het bodemarchief. Ook kunnen er ter hoogte van de bestaande bebouwingen funderingen van voorgangers aangetroffen worden die van archeologische waarde zijn.

Onbebouwde oppervlakken

Er zijn binnen de bebouwde kom zones aan te wijzen waar de bodemverstoring tot op heden gering is geweest en waar de aanwezigheid van gave bodemprofielen met daarin archeologische waarden niet mag worden onderschat. Te denken valt aan groenzones, oppervlakkige bestratingen en overige terreinen waar een diepe bodemverstoring niet op voorhand vaststaat. Alleen door meer gedetailleerd bureauonderzoek en/of aanvullend veldonderzoek is de mate van verstoring tot op perceelniveau te specificeren.

Algemeen geldt dat bij ruimtelijke planvorming met een planoppervlak groter dan 10.000 m2 een archeologische toets, en eventueel onderzoek, verplicht is. Gebieden met een hoge en middelmatige verwachtingswaarde hebben een beschermde bestemmingsregeling gekregen. Het plangebied bevat geen bekende archeologische (rijks-)monumenten. Aangezien er geen nieuwe ontwikkelingen binnen dit bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt is een nader archeologisch onderzoek niet noodzakelijk.

Voor nieuwe bouwplannen geldt dat deze getoetst dienen te worden aan de waardenkaart van de gemeente.