`t Weusthag

2.10 Water

De bodemkundige ondergrond van het plangebied is onder invloed van water en wind ontstaan. Van oost naar west stromende beken hebben brede kleiige en venige banen afgezet. Tussen deze beekafzettingen heeft de wind in droge tijden dekzand opgeworpen. De hoogteverschillen tussen beekdalen en dekzandruggen in het gebied zijn niet erg groot.

Oorspronkelijk waren beekdalen en dekzandruggen landschappelijk goed herkenbaar. Zo was het zogenoemde medenlandschap langs de beken vanouds dichter beplant dan het jongere veldontginningslandschap van de dekzanden. De natte meden waren in gebruik als weidegrond en de droge veldontginningen als akkers. De vroeger aanwezige landschappelijke verschillen zijn echter in de loop van de tijd verdwenen. Het nu gemengde veldontginnings-medenlandschap kenmerkt zich door zijn halfopen karakter, onregelmatig-blokvormige verkaveling, gemengde grondgebruik, lange en rechte wegen en verspreide bebouwing.

Weinig zichtbaar, maar zeer bepalend voor het landschappelijke karakter is de status van het gebied als grondwaterbeschermingsgebied; zo is het bouwen van concentraties woningen of bedrijven niet toegestaan.

De huidige waterlopen in het gebied volgen grotendeels nog steeds het oude bekenpatroon. De waterlopen in het plangebied staan op een kaart (kaart 09066-REO-OIP-0001 D) weergegeven in bijlage 1 van de toelichting. Ten zuiden van de rijksweg loopt vanuit het bedrijventerrein Timmersveld in westelijke richting de Houtmaatleiding (watergang nr. 15-0-1). Ten noorden van de A1 stroomt vanuit het noordoosten, vanuit de woonbuurt Roershoek, de Tijertsbeek (watergang 15-0-2) richting Houtmaat. In de Tijertsbeek komt watergang 15-0-2-3 uit, die dienst doet als overloop van de bergingsplas in het park Slangenbeek. Los van dit samenhangende bekensysteem stroomt vanuit de Broekmeden watergang 15-0-0-2 in westelijke richting onder de Beneluxlaan door. Bijna alle watergangen zien er onnatuurlijk strak uit.

In het verleden hebben in de beekdalen door steenbakkerij Rientjes een aantal ontkleiingen plaatsgevonden; de Landmansweg was vroeger een kleispoortje. Tussen de Hengelose Es en Timmersveld liggen drie kleigaten op een rij, die een tijd als openluchtbaden zijn gebruikt. De namen Weusthagbad en Castorbad herinneren hier nog aan. Buitenplaats de Houtmaat kijkt uit op een groot kleigat, de Houtmaatplas. Ten noorden van de rijksweg ligt een groep plassen, de Kleigaten van Rientjes. De kleiplassen in het gebied vormen, in tegenstelling tot de watergangen, geen structurele eenheid.