Hardenberg Centrum

2.3 Gemeente

Masterplan Plus Centrum Hardenberg

In het Masterplan Plus Centrum Hardenberg (Adecs, november 2005) heeft de gemeente enkele belangrijke kaders vastgelegd voor de ruimtelijke ontwikkeling van Hardenberg Centrum. De hoofddoelstelling is: 'het verbeteren van de kwaliteit van wonen, winkelen, werken en recreëren'. Dit is vertaald in de volgende uitgangspunten:

• 1. Concentreren van winkels en voorzieningen in het centrum en het streven naar een winkelcircuit;
• 2. Het versterken van de ruimtelijke identiteit van het centrum ten opzichte van andere identiteiten van de omliggende gebieden, het historisch centrum goed tot zijn recht laten komen en het vergroten van het kenmerkende onderscheid tussen de deelgebieden in het centrum;
• 3. Het ontwikkelen van bijzondere recreatieve, maatschappelijke en sociaal-culturele functies van de omgeving van het gemeentehuis tot aan de noordzijde van de Vecht, bijvoorbeeld via concentratie langs uiteinden van de as gemeentehuis-Voorveghter;
• 4. Het uitbreiden van de woningvoorraad in het centrumgebied, evenals het gedeeltelijk slopen en renoveren van de voorraad;
• 5. De Vecht als groen/blauwe corridor met relaties richting het centrum;
• 6. Het versterken van de entrees en toegangen naar het centrum van Hardenberg;
• 7. In het centrum staan bereikbaarheid en leefbaarheid centraal;
• 8. Het stationsgebied wordt een aantrekkelijk en goed bereikbaar woon- en werkgebied met een sterke ruimtelijke relatie met het centrum van Hardenberg;
• 9. Duurzaamheid geldt als uitgangspunt voor de beoogde ontwikkelingen in het centrumgebied.

Voor een groot deel van deze uitgangspunten zijn concrete projectvoorstellen geformuleerd dan wel reeds uitgevoerd. Meestal zijn hiervoor afzonderlijke bestemmingsplannen opgesteld. Voor zover deze en andere bestemmingsplannen (bouwkundige) ontwikkelingen mogelijk maken die nog niet zijn uitgevoerd, zijn ze buiten het plangebied gehouden. Voorliggend bestemmingsplan voor Hardenberg Centrum is immers conserverend van aard. Dat neemt niet weg dat er wel de nodige flexibiliteit is ingebouwd door te kiezen voor een ruime gebruiks- en bouwregeling met diverse afwijkingsmogelijkheden. Zeker gelet op de dynamiek binnen dit centrumgebied is dat een must. Met de keuze voor een centrumbestemming (zie paragraaf 3.2) wordt expliciet tegemoet gekomen aan het eerste uitgangspunt (concentratie van winkels).

Detailhandelsstructuurvisie

De gemeente heeft op 21 december 2004 de 'Visie Detailhandelstructuur, gemeente Hardenberg' (Seinpost) vastgesteld. Deze detailhandelsstructuurvisie, die is opgesteld op basis van het Masterplan (zie hiervoor), geeft antwoord op de volgende vraag: "Hoe kan het economisch voorzieningenniveau in de diverse kernen binnen Hardenberg zodanig worden versterkt, dat de consument in een hoogwaardig, aantrekkelijk en leefbaar winkelgebied zijn aankopen kan doen?" Hardenberg Centrum is in de Visie aangeduid als "winkelcentrum met streekverzorgende functie: compleet pakket dagelijkse en niet-dagelijkse winkels plus horeca en vermaak". De ambitie is, het creëren van een winkelhart dat een goed alternatief kan bieden voor plaatsen als Zwolle, Hoogeveen, Emmen en Almelo. Concurrentie met andere kernen binnen de gemeente moet worden vermeden. Over het toekomstige aanbod merkt de Visie het volgende op: "Het pakket dagelijkse voorzieningen moet zowel breed als diep blijven, ruimte gevend aan schaalvergroting. Ruimtelijk gezien wordt een concentratie van dit segment nagestreefd. Het pakket niet-dagelijkse winkels zal in aanbod en kwaliteit verder aangevuld moeten worden, binnen een compact winkelgebied. Dag- en avondhoreca en leisure moeten beter ontwikkeld worden. Het verblijfsklimaat dient van een hoge kwaliteit te zijn". In dit bestemmingsplan voor Hardenberg Centrum wordt de genoemde 'compactheid' bevorderd door uitsluitend voor het kernwinkelgebied een centrumbestemming op te nemen. Zie verder paragraaf 3.2 voor de uitwerking van dit punt en voor de specifieke detailhandelsregeling die in dit bestemmingsplan is opgenomen.

Samen sterk naar de toekomst

In het Collegeprogramma 2010-2014 (subtitel: 'Meer met Minder', 9 april 2010) is aangegeven dat de gemeente vanwege de economische crisis en de bezuinigingstaakstelling van het Rijk over onvoldoende middelen beschikt om het beleid uit de voorgaande collegeperiode ongewijzigd voort te zetten. Het collegeprogramma benadrukt dat er wordt doorgegaan met het Masterplan Hardenberg.

De globale regeling van dit bestemmingsplan komt tegemoet aan de wens van het college om de economische ontwikkeling (van de kern) waar mogelijk te faciliteren.

Toekomstvisie

In de Toekomstvisie gemeente Hardenberg 2004-2019 (subtitel: 'Hardenberg stapt stevig op de toekomst af', vastgesteld 27 mei 2004) en de uitwerking daarvan in het Meerjarenprogramma (10 november 2005) wordt ingezet op versterking van vier gemeentelijke kwaliteiten: "de onderlinge betrokkenheid, de prettige woonomgeving, de ondernemerszin en de groene ruimte". Aangegeven is dat het winkelgebied van de kern Hardenberg de functie heeft van 'recreatief winkelen' en dat de gemeente de centrale voorzieningen in het centrumgebied wil versterken. Vermindering van regelgeving geldt als een van de economische doelstellingen. Dit bestemmingsplan voor Hardenberg Centrum komt aan dit laatste tegemoet door globaal te bestemmen en ruime gebruiks- en bouwregels (met afwijkingsmogelijkheden) op te nemen. Zie ook paragraaf 3.2.

Welstandsnota

De gemeenteraad heeft op 29 november 2011 de Welstandsnota Hardenberg Visie op beeldkwaliteit vastgesteld. Deze nota zet in op "het leggen van verbindingen tussen bestaande gebiedskwaliteiten en nieuwe ontwikkelingen, tussen oud en nieuw, tussen snel en traag, tussen stad en land, tussen rood en groen, tussen opbrengsten en kosten." De ambitie is een kwaliteitsontwikkeling in gang te zetten waarbij elk project bijdraagt aan de versterking van de beeldkwaliteit van de leefomgeving. Daarmee zullen de verschillende kernen zich meer onderscheiden en krijgt elke kern haar eigen kleur (terug).

De gemeente wil meer vrijheid voor burgers creëren. Dit wordt bereikt door kaders te stellen 'waar het er toe doet' en andere delen van de gemeente regelvrij te maken. Een en ander komt tot uiting in de toekenning van drie niveaus (zie onder). Op de belangrijke plekken wordt door middel van welstand en bestemmingsplan gestuurd. De laag gewaardeerde plekken zijn welstandsvrij. Voor deze gebieden is het bestemmingsplan maatgevend.

De Welstandsnota maakt onderscheid naar de volgende niveaus:

• Niveau 0 (laag):

geen eisen ten aanzien van welstand. Beeldkwaliteit wordt geregeld in het bestemmingsplan.

• Niveau 1 (midden):

specifieke ambitie ten aanzien van beeldkwaliteit, gericht op behoud van belangrijkste gebiedskenmerken van architectonische of stedenbouwkundige aard. Inzet van een globale vorm van welstand met planbegeleiding naast het bestemmingsplan.

• Niveau 2 (hoog):

hoge ambitie ten aanzien van beeldkwaliteit, bij gebieden en/of locaties met een hoge architectonische en stedenbouwkundige waarde. Inzet van welstand met een intensieve vorm van planbegeleiding naast het bestemmingsplan.

Het plangebied valt onder verschillende beschermingsniveaus (zie navolgende afbeelding). Aan de historische kern is niveau 2 toegekend. De bebouwing langs de Vecht valt onder niveau 1. Voor ruimtelijke ontwikkelingen binnen deze gebieden vindt dus planbegeleiding naast het bestemmingsplan plaats. Gestreefd wordt naar maatwerkoplossingen op het gebied van beeldkwaliteit. Aan de overige (woon)gebieden binnen het centrum is niveau 0 (welstandsvrij) toegekend. De gemeente ziet op dit moment geen aanleiding om specifieke beeldkwaliteitseisen voor deze gebieden in dit bestemmingsplan op te nemen.

Richtinggevend voor alle initiatieven binnen het centrum is het Beeldkwaliteitsplan Hardenberg Centrum (Mei Architecten en Stedenbouwers, maart 2005). Dit plan en de Welstandsnota zijn raadpleegbaar via de gemeentelijke website.

Uitsnede kaart welstandsnota

Duurzaam Hardenberg

De gemeente streeft op termijn naar energieneutraliteit. Hiermee wordt bedoeld dat alle energie die binnen de gemeentegrenzen wordt gebruikt in de gemeente zelf of in de regio duurzaam wordt opgewekt. Concreet wil de gemeente in 2014 minimaal 10% energie hebben bespaard en 10% meer duurzame energie per jaar hebben gerealiseerd. Dit doet de gemeente Hardenberg in stappen van 2,5% per jaar. Onderdeel van dit beleid is het adviseren van detailhandelsbedrijven in het kader van de vergunningverlening en handhaving.

Voor overige maatregelen op dit beleidsterrein wordt verwezen naar de gemeentelijke website.

Overig beleid

In het volgende hoofdstuk wordt ingegaan op de Bijgebouwenregeling en de Beleidsregel kleinschalige bedrijvigheid aan huis.

Het gemeentelijk beleid inzake archeologie en externe veiligheid komt bij de toets aan wet- en regelgeving in hoofdstuk 4 aan bod.