Bestemmingsplan Dedemsvaart

6.6 Water

Inleiding

Het plangebied ligt in het beheergebied van het Waterschap Velt en Vecht. Het plan is een algehele herziening van een aantal vigerende bestemmingsplannen. Het betreft een conserverend plan dat geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk maakt.

Voor deze watertoets is gebruikgemaakt van het Waterplan Hardenberg en het Waterbeheerplan 2010-2015 van het Waterschap Velt en Vecht (vastgesteld d.d. 27-10-2009).

Waterparagraaf

Op grond van het Besluit ruimtelijke ordening moet in de toelichting op ruimtelijke plannen een waterparagraaf worden opgenomen. Hierin wordt ingegaan op de wijze waarop rekening is gehouden met de gevolgen van het plan voor de waterhuishoudkundige situatie. Deze paragraaf is de weerslag van het overleg tussen de gemeente en het waterschap.

Het gaat hier om de actualisering van diverse bestemmingsplannen. Deze worden vervangen door één nieuw bestemmingsplan Dedemsvaart. Actualisering houdt in dat alle bestemmingen worden gecontroleerd en in de verbeelding worden verwerkt. Het verwerken van nieuw beleid in het bestemmingsplan is niet toegestaan. Er zal dan ook geen uitbreiding of wijziging in de afvoer van het hemelwater of het verhard oppervlak zijn. De omvang van het plangebied bedraagt ongeveer 550 ha.

Waterplan hardenberg

Het beleid van de gemeente op het gebied van water is vastgelegd in het Waterplan Hardenberg. Dit plan is op 22 januari 2008 vastgesteld door de gemeenteraad.

Het Waterplan Hardenberg geeft een visie over hoe de gemeente Hardenberg en de waterschappen tot 2020 met het water willen omgaan. In het waterplan staan concrete maatregelen die moeten leiden tot schoner en mooier water en die ervoor moeten zorgen dat Hardenberg ook op het gebied van water klimaatbestendig is.

De gemeente Hardenberg is verantwoordelijk voor de inrichting van de openbare ruimte en de kwaliteit van de leefomgeving. Omgaan met water hoort daar nadrukkelijk bij. Zo is de riolering een gemeentelijke taak, maar de gemeente kijkt bijvoorbeeld ook naar de opvang van water in woongebieden, de kwaliteit van water of de recreatieve mogelijkheden die water biedt. Het gemeentelijke waterplan maakt duidelijk dat water een steeds grotere rol heeft bij het inrichten van de openbare ruime. Ook blijkt uit het waterplan dat water de nodige kansen biedt en niet los gezien kan worden van wonen, natuur, recreatie en economische ontwikkelingen. Daarom werkt de gemeente Hardenberg intensief samen met de waterschappen Velt en Vecht, Reest en Wieden, Regge en Dinkel en Groot Salland aan een pakket van maatregelen die uit het waterplan volgen. De maatregelen richten zich op de veiligheid en kwantiteit van water, de kwaliteit van water en de beleving van water. Een aantal zaken uit het waterplan die relevant zijn voor de kern Dedemsvaart worden hierna belicht.

Waterbeleving

In de Quickscan stedelijk water (Arcadis, 2002) zijn de stedelijke wateren van de kern Dedemsvaart beoordeeld. Hierbij heeft elk water een streefbeeld gekregen, namelijk Natuur, Cultuurhistorie, Woonwater, Sierwater of Algemeen (geen specifiek streefbeeld).

De wateren zijn op alle streefbeelden beoordeeld. De beoordeling ter plaatse van de gehanteerde meetpunten heeft plaatsgevonden aan de hand van 20 beoordelingscriteria.

Binnen het plangebied, de bebouwde kom van Dedemsvaart, is sprake van de streefbeelden Natuur, Cultuurhistorie (Hoofdvaart) en Woonwater.

Belangrijke criteria voor het streefbeeld Natuur zijn bijvoorbeeld de ecologische waarde en het zuurstofgehalte; voor het streefbeeld Cultuurhistorie is de kenmerkendheid van water en oevers, maar ook van kunstwerken en gebouwen van groot belang. Voor het streefbeeld Woonwater spelen de inpassing in de omgeving en de mogelijkheden van recreatie een belangrijke rol. De uiteindelijke beoordelingsresultaten staan weergegeven in navolgende afbeelding.

Uit de afbeelding blijkt dat doorgaans is sprake van een goede beoordeling van het betrokken streefbeeld. Een slechte beoordeling wordt hier toegekend aan het (oostelijke) uiteinde van de verder gedempte Hoofdvaart (streefbeeld Natuur).

Definitie wateropgave gemeente Hardenberg

De wateropgave is bepaald voor een regenbui die gemiddeld eens in de honderd jaar voorkomt, rekening houdend met klimaatverandering. Uitgangspunt is het middenscenario voor klimaatverandering van het KNMI. Dit voorspelt dat de neerslag in natte perioden tussen 2000 en 2050 toeneemt met 20%.

Voor stedelijke gebieden die worden drooggehouden door een gemaal geldt daarnaast de eis dat het mogelijk moet zijn om een maalstop van twee dagen in het bemalingsgebied zelf op te vangen. Deze omstandigheden komen overeen met de ontwerpeisen die het waterschap hanteert voor nieuw stedelijk gebied.

De kernen in de gemeente Hardenberg zijn doorgerekend voor de volgende vier situaties:

• A. Huidige neerslagsituatie 1/100 jaar (neerslagsituatie van najaar 1998).
• B. A + 20% extra neerslag in 2100.
• C. B + 100% afkoppelen (deze situatie wordt beschouwd als een worstcasesituatie).
• D. D. Extra benodigde berging als gevolg van een maalstop van twee dagen (alleen in bemalen gebieden).

Wateropgave kern Dedemsvaart

Voor de kern Dedemsvaart is de kwantitatieve stedelijke wateropgave berekend vanuit de invalshoek 'oppervlaktewater'. Er is onderzocht of de bestaande hoeveelheid stedelijk oppervlaktewater voldoende bergingscapaciteit heeft voor het kunnen verwerken van een maatgevende bui.

• In de huidige situatie bestaat reeds een tekort aan berging voor de bebouwde kernen van een gedeelte van Dedemsvaart.
• Bij 20% extra neerslag ontstaat een tekort aan bergingscapaciteit in een aanzienlijk gedeelte van de kern.
• Bij de toekomstige neerslagsituatie (120% van de huidige neerslag) is alleen voldoende bergingscapaciteit aanwezig in enkele gedeelten van het plangebied.
• Naast de huidige situatie en de 20% meer neerslagsituatie is ook uitgerekend wat de benodigde berging moet zijn als al het verharde oppervlak wordt afgekoppeld (niet meer afvoeren van regenwater via het riool). Ook dan is er alleen voldoende bergingscapaciteit aanwezig in enkele gedeelten van Dedemsvaart.

Stedelijke wateropgave voor de kern Dedemsvaart
Deelgebied	Bergingstekort (m3) 120% neerslag (2100)	Bergingsoverschot (m3) 120% neerslag (2100)
Dedemsvaart (74-1)	0	3.504
Dedemsvaart (74-2)	0	7.208
Dedemsvaart (74-3)	1.349	0
Dedemsvaart (74-4)	10.164	0
Dedemsvaart (74-5)	2.760	0
Dedemsvaart (74-6) (VGS)	1.860	0
Dedemsvaart (74-8)	0	6.126
Dedemsvaart (Pascalstraat) (GS)	775	0
Dedemsvaart (Rozenheim) (VGS)	0	3.490

Op basis van vorenstaande tabel kan worden opgemerkt dat er bij de aangegeven situatie (2100) sprake is van een toekomstig bergingstekort in grote delen van Dedemsvaart. Op het kaartje 'Watervisie' zijn zoekgebieden voor waterberging aangegeven.

Watervisie Dedemsvaart

Watervisie voor de bebouwde kern van Dedemsvaart

Aspecten Watervisie Dedemsvaart:

• het aanleggen van extra watergangen ten behoeve van waterberging (stedelijke wateropgave);
• het besteden van aandacht aan waterafvoer en beleving.

Functiekaart

De functiekaart uit het Waterbeheerplan 2010-2015 van het Waterschap Velt en Vecht geeft aan dat het grootste deel van het plangebied wordt aangeduid als Stedelijk Gebied. De rest is Landbouw. Op het zuidelijke en zuidoostelijke deel van het gebied is de aanduiding 'wateraandachtsgebied voor landbouw' van toepassing.

Het waterschap streeft ernaar dat de totale afvoer uit stedelijk gebied afneemt.

Peilen

Het peil van de wegen in het plangebied varieert van 6,5 m tot 7 m +N.A.P. (putdekselhoogte). In het uiterste oosten loopt deze waarde op naar 7,85 m +N.A.P.

In de bestaande kern kan worden gesteld dat het grootste deel van de bouwpeilen 20 tot 30 cm boven het wegpeil ligt.

Het beleid van de gemeente is dat bij nieuwbouw het bouwpeil circa 25 cm boven de kruin van de weg komt te liggen.

Het plangebied ligt in een groot aantal peilvakken van het Waterschap Velt en Vecht. Het zomerpeil en het winterpeil van deze peilvakken zijn weergegeven in de navolgende tabel.

peilvak	gebied	winterpeil	zomerpeil
VL 43	lintbebouwing oost	5,70	6,00
VL 184	sportpark	n.b.	n.b.
VL 185	woongebied	5,00	5,20
VL 186	Kotermeerstal	5,30	5,50
VL 187	centrumgebied en wonen	5,65	5,80
VL 188	woongebied en lintbebouwing	5,20	5,40
VL 191	bedrijven	4,90	5,20
VL 192	bedrijven en landbouw	4,90	5,20
VL 193	landbouw	5,55	5,75
VL 197	ijsbaan	5,70	6,00
VL 223	Kotermeerstal en lintbebouwing	4,60	4,90

De exacte hoogte van de grondwaterstand is niet bekend bij de gemeente. Men gaat ervan uit dat dit in de buurt van de het waterpeil in het betreffende peilvak ligt. Tijdens optimaliseringwerkzaamheden aan de riolering is vastgesteld dat de gemiddelde grondwaterstand circa 5,3 m +N.A.P. bedroeg.

Oppervlaktewater

In het gebied is oppervlaktewater aanwezig. De belangrijkste zijn het Ommerkanaal, de Hoofdvaart en de zwemplas Kotermeerstal. Deze krijgen in het plan de bestemming Water. Verder liggen er diverse sloten en vijvers in het plangebied. De zwemplas Kotermeerstal is aangeduid als 'kwetsbaar water'.

Waterrisicokaart

In het plangebied is een aantal locaties aangeduid waar risico bestaat voor wateroverlast. Deze locaties zijn de rode vlekken op de navolgende kaart.

Wateroverlast

Er is bij de gemeente in het verleden geen informatie binnengekomen over wateroverlast in of nabij het plangebied.

Riolering

In de kern Dedemsvaart bestaat de riolering voor ongeveer de helft van het plangebied uit een gemengd stelsel. Deze riolering is geoptimaliseerd om de vuiluitworp bij riooloverstorten te reduceren.

In het overige deel zijn voorzieningen getroffen om de hemelwaterafvoer te scheiden van de vuilwaterafvoer. Dit is gerealiseerd door de aanleg van een gescheiden stelsel en infiltratie, onder meer door middel van infiltratieriolen.

Hemelwater

Voor toekomstige nieuwe ontwikkelingen geldt als uitgangspunt dat regenwater, afkomstig van verharde oppervlakken (daken, wegen), niet wordt afgevoerd op de riolering of afvalwaterzuivering, maar wordt geïnfiltreerd in de bodem, dan wel vertraagd wordt afgevoerd naar naburig oppervlaktewater.

Riolering en infiltratie

Bij nieuwe (huis)aansluitingen in bestaand gebied worden het hemelwater en het vuil water gescheiden aangeleverd en op de perceelgrens aan elkaar gekoppeld. Op deze manier wordt bereikt dat bij een toekomstige aanleg van een IT-/hemelwaterafvoerriool een daadwerkelijke scheiding tussen droogweerafvoer (dwa) en hemelwaterafvoer (hwa) eenvoudig kan worden gerealiseerd. Om vergissingen zoveel mogelijk te voorkomen, zal een nieuw dwa-riool in de kleur bruin worden uitgevoerd en een nieuw IT-/hwa-riool in de kleur groen.

Wateradvies

De watertoets van het bestemmingsplan is voorgelegd aan het Waterschap Velt en Vecht. Het waterschap heeft op 20 mei 2008 per e-mail aangegeven dat het geen bezwaar heeft tegen het plan. Dit e-mailbericht is toegevoegd aan de bijlagen.