Het Bijvank Noord

4.1 Stedenbouwkundig plan

Aan de wijkvernieuwing in Wesselerbrink ligt een masterplan ten grondslag dat in 2006 is vastgesteld. Specifiek voor Het Bijvank Noord is geconstateerd dat het programma niet aansloot bij de woningbehoefte. Daarom is voor deze buurt samen met woningcorporatie, bewoners en gemeente een stedenbouwkundig plan opgesteld.

Het uitgangspunt van het stedenbouwkundig plan is samenhang tussen oud en nieuw. Dit betekent samenhang tussen renovatie en nieuwe woningen en met de omgeving van Het Bijvank Noord. Inspiratie voor het stedenbouwkundig plan wordt gevormd door de oorspronkelijke opzet van de Wesselerbrink. Het plan voor Het Bijvank Noord sluit aan op de omgeving door het ontwerp van nieuwe stempels in een ruime groene setting. Stempels zijn samenhangende gebouwenclusters bestaande uit een samenhangend patroon van gebouwblokken.

Het stedenbouwkundig plan brengt een aantal knelpunten in beeld en draagt een aantal oplossingen aan. Knelpunten in de huidige buurt zijn:

• onoverzichtelijke infrastructuur;
• zwakke bouwkundige staat van de woningen;
• eenzijdige woningvoorraad;
• wirwar van voor- en achterkanten.

Het ontwerp voor het nieuwe Het Bijvank Noord versterkt de bestaande kwaliteiten en lost knelpunten op door:

• een goede aansluiting op de omgeving, waaronder de school;
• vloeiend, doorgaand sociaal veilig landschap;
• de aanleg van een groene as: gemeenschappelijke parkruimte;
• nieuwe stempels als samenhangende bouwclusters;
• nieuwe brinken;
• samenhangende (horizontale) architectuur van de stempels en bouwblokken;
• eenduidigheid in kleur- en materiaalgebruik.

Afbeelding 5: Stedenbouwkundig plan

De hoofdstructuur van het plan bestaat uit 9 nieuwe stempels, zoals ook afbeelding 5 dit weergeeft. Vanaf de randen wordt de buurt beleefd als een reeks van nieuwe stempels in een landschappelijke context van buitenbrinken, groene randen en een groene as. De groene as staat in verbinding met elke brink en heeft de functie van een ontmoetingsruimte. De binnenbrinken zijn voor de bewoners zelf en hebben een intiem en groen karakter.

Om de samenhang in de wijk te borgen en tegelijk voldoende onderscheid tussen de stempels en bouwblokken aan te brengen zijn spelregels geformuleerd voor de uitwerking van de gebouwen en de openbare ruimte. Deze spelregels zijn gevat onder zes thema’s, de zes bouwstenen.

De vier bouwstenen van het stedenbouwkundig plan zijn:

• 1. Nieuwe stempels:
  • a. vloeiend landschap door verspringende voorgevelrooilijnen;
  • b. per stempel een gedifferentieerd woningprogramma;
  • c. samenhangde maaiveldplint per stempel;
  • d. Principe hard van buiten (buitenrooilijnen), zacht van binnen (erfscheidingen).
• 2. Vloeiend landschap:
  • a. (Diagonale) zichten en doorkijkjes beeindigen door 'meedeelzame' kopgevels;
  • b. Overgang van vloeiend pad naar stempelbestrating om de overgang van vloeiend naar orthogonaal te benadrukken.
• 3. Groene as: stempels zijn afleesbaar als opzichzelf staande stempels binnen de vereiste samenhang.
• 4. Brinken:
  • a. Buitenbrinken:
    • stempels en brinken zijn individueel herkenbaar binnen de vereiste samenhang;
    • autovrije en autoluwe buitenbrinken.
  • b. Binnenbrinken:
    • erfscheidingen zijn ontworpen volgens collectieve spelregels per stempel, waarbij minimaal de helft van de erfscheidingen een groene component moet kennen;
    • voorkomen 100% gesloten erfscheidingen, streven naar 25% openheid.

Het beeld van de brinken is "hard" van de buitenkant en "zacht" van de binnenkant. Het harde karakter van de buitenkant kenmerkt zich door een eenduidige architectuur, drie lagen hoog met een donkere plint en lichte bovenbouw. De gebouwen zijn georienteerd op de openbare ruimte rondom, er zijn geen blinde gevels. Aan de binnenkant van de brink is meer variatie in massa en korrelmaat van de bebouwing. Hier zijn gebouwblokken twee en drie lagen hoog. Op de binnenbrinken is meer vrijheid aan de gevels. Hier kan op de begane grond een uitbreiding aan de gevel worden gerealiseerd. Aan de binnenbrinken is ook meer flexibiliteit in tuinafscheiding.

De typische brinkenstructuur van de Wesselerbrink is uitgangspunt geweest bij de stedenbouwkundige opzet voor de renovatie en nieuwbouw in het deelplan het Bijvank. De nieuwe brinken voegen een kwalitatief hoogwaardig groen woonmilieu toe aan de wijk Wesselerbrink. De brinken worden omzoomd door openbaar groen waarbij de achtertuinen van de woningen grenzen aan de gemeenschappelijke brink of aan het openbaar groen. Dit betekent dat in het beeldkwaliteitsplan veel zorg is besteed aan de vormgeving van de erfscheidingen tussen privétuin en openbaar gebied omdat de erfscheidingen in belangrijke mate het beeld mee bepalen van het openbare gebied.

In de voorstellen van het beeldkwaliteitsplan zijn de erfscheidingen maximaal 2,5 meter hoog ontworpen. Een hoogte die past bij de ruimtelijke situatie en functioneel is omdat bergingen van 2,5 meter hoog goed te gebruiken zijn en op eenvoudige wijze kunnen worden ingepast in het ontwerp van de erfscheiding. Een hogere berging zal het integrale ontwerp met de erfscheiding en dus de beeldkwaliteit te niet doen.