Hollandscheveld 2011

5.1 Bodem

Hollandscheveld bestond aanvankelijk alleen uit lintbebouwing. In de 18de eeuw kwamen de eerste arbeiderswoningen en boerderijtjes aan het Hollandscheveldse Opgaande. Het eerste pand aan het Hoekje werd gebouwd in 1728. Binnen het gebied is een variatie in gebruik aanwezig, waaronder landbouw, bouwgrond, wonen, wegen etc. Het gebied was van oorsprong een hoogveengebied wat in de afgelopen eeuw is afgegraven.

Binnen het plangebied waren destijds ondermeer watergangen ten behoeve van de ontwatering van het veen aanwezig. In de loop van de tijd zijn veel van deze watergangen gedempt. Vermoedelijk werd hier grond uit de directe omgeving voor gebruikt, maar daarover bestaat geen zekerheid. Gedempte watergangen krijgen daarom standaard een aanduiding potentieel ernstig verontreinigd. Gemeente Hoogeveen heeft de ervaring dat de gedempte watergangen in Hoogeveen zelf voornamelijk gedempt zijn met grond uit de directe omgeving en voornamelijk geen ernstige verontreinigingen bevat. Alleen een milieuhygiënisch bodemonderzoek kan hierin duidelijkheid verschaffen.

Op basis van dossieronderzoek is een inventarisatie gemaakt van alle potentiële bodemverontreinigende activiteiten (=PBVA). Hierbij zijn de volgende archieven geraadpleegd:

- Kamer van koophandelregister;
- Ondergrondse tankenbestand (op basis van actie tankslag I en II);
- Archief van Stichting Bodem Sanering in gebruik zijnde Bedrijfsterreinen;
- Hinderwetarchief;
- Archief van de vigerende Wet Milieubeheer vergunningen.
In verband met de aanwezigheid van dempingen van watergangen, (voormalige) erfverhardingen, stortplaatsen en dergelijke is een luchtfoto-onderzoek uitgevoerd.

Een onderscheid in potentie (urgentie of ernst) is aan te brengen op basis van de activiteiten en/of gebruikte producten. Als voorbeeld kan worden gegeven dat een benzineservicestation sneller tot een bodemverontreiniging leidt dan een autodetailhandel zonder reparatie. De activiteiten zijn landelijk in vier categorieën ingedeeld: Potentieel Urgent (PU), Potentieel Ernstig (PE), Potentieel Verontreinigd (PV) en potentieel Niet Verontreinigd (NV).

Grafisch zijn de posities van de locaties in (Bijlage 7 Bodemkwaliteitskaart Hollandscheveld Zuid), (Bijlage 8 Bodemkwaliteitskaart Hollandscheveld West) en (Bijlage 9 Bodemkwaliteitskaart Hollandscheveld Noord) opgenomen. Zoals voorgaand al opgemerkt zijn de potentieel verontreinigde locaties afkomstig uit historische gegevens en bestaan vooral uit (voormalige) bedrijfsactiviteiten, ligging van (voormalige) huisbrandolietanks en/of gedempte watergangen.

Diverse percelen binnen het gebied zijn in het verleden milieuhygiënisch onderzocht. Deze onderzochte locaties zijn eveneens in (Bijlage 7 Bodemkwaliteitskaart Hollandscheveld Zuid), (Bijlage 8 Bodemkwaliteitskaart Hollandscheveld West) en (Bijlage 9 Bodemkwaliteitskaart Hollandscheveld Noord) opgenomen. Het gaat hier om onderzoeken die bij de gemeente bekend zijn. De meeste onderzoeken zijn niet meer als actueel te beschouwen, aangezien wettelijk is bepaald dat gegevens slechts gedurende 5 jaar mogen worden gebruikt. Van enkele locaties (Riegshoogtendijk 39 en het gedeelte van de kadastrale percelen sectie D, nummers 5786 en 5783 aan de Hollandscheveldse Opgaande) binnen het gebied is al bekend dat er een bodemverontreiniging aanwezig is, die gesaneerd moet worden voordat er herinrichtingswerkzaamheden plaats gaan vinden.

Op basis van de huidige situatie, gebruik en historische informatie, kan geconcludeerd worden dat er potentieel bodemverontreinigingen te verwachten zijn, die een belemmering kunnen gaan vormen voor een eventuele herontwikkeling van (een deel van) het gebied. Alvorens (een deel van) het gebied ontwikkeld gaat worden, dient hier bodemonderzoek plaats te vinden ter plaatse van alle geconstateerde potentiële bodemverontreinigende activiteiten.

Verder is het gebruikelijk dat bij bouwactiviteiten de kwaliteit van de bodem wordt onderzocht. In een beperkt aantal gevallen is onderzoek voorhanden. In vervolgonderzoek zal de beschikbare informatie worden meegewogen of eventuele verontreinigingen voldoende in beeld zijn gebracht en of een sanering dient te worden uitgevoerd. Te allen tijde dient verontreinigde bodem op een verantwoorde wijze te worden afgevoerd.

Hieronder zullen beknopt de ontwikkellocaties worden besproken waar bodemgegevens van bekend zijn.

Locatie ten oosten van Hollandscheveldse Opgaande 63:
Het terrein is als grasland in gebruik. Aan de oostzijde van het perceel loopt een puinpad. In 2007 is ten noorden van deze locatie een terreindeel onderzocht (kadastraal sectie D, nummer 5786 ged.). In dit onderzoek is tevens de zone ter hoogte van het puinpad onderzocht (kadastraal perceel sectie D, nummer 5783 ged.).Op het noordelijk gelegen terreindeel is ter hoogte van het puinpad een bodemverontreiniging met zware metalen en/of PAK vastgesteld die in zuidelijke richting vermoedelijk doorloopt tot de Hollandscheveldse Opgaande. Vermoedelijk bevindt zich ter plaatse van het puinpad een voormalig gedempte sloot. Op basis van de onderzoeksresultaten is er sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging.

Locatie Hollandscheveldse Opgaande 38:
Op deze locatie was in het verleden een tankstation gevestigd. Op dit moment is het een woonlocatie. In 2002 is op deze locatie een bodemonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek zijn destijds in grond en grondwater sterk verhoogde gehalten aan minerale olie aangetoond. Het gehalte aan xylenen is matig verhoogd aangetoond in het grondwater. Naar aanleiding van de vastgestelde bodemverontreiniging is in 2003 een bodemsanering op de locatie uitgevoerd. Er is voldaan aan de doelstelling, terugsaneren tot onder de streefwaarden.

Riegshoogtendijk 39:
Op deze locatie was in het verleden een garagebedrijf met tankstation gevestigd. Er zijn op het terrein diverse bodemonderzoeken uitgevoerd. Uit deze onderzoeken blijkt op de locaties sprake te zijn van een geval van ernstige bodemverontreiniging. Bij herontwikkeling van het terrein zullen sanerende maatregelen noodzakelijk zijn.

Bibliotheek (Veldkampstraat)
De locatie (Kerkenkavel 49) is in 2009 onderzocht. In dit onderzoek is in de grond het gehalte aan PAK licht verhoogd aangetoond. In het grondwater zijn de gehalten aan koper, nikkel en barium licht verhoogd aangetoond.

Diffuse bodemkwaliteit
Het plangebied maakt deel uit van het bodembeheerplan van de gemeente Hoogeveen. Volgens deze kaart zijn in het gebied ten hoogste licht verhoogde achtergrondwaarden voor zware metalen, PAK en minerale olie te verwachten.

Grondverzet
Bij grondverzet dient men te streven naar een gesloten grondbalans. In situaties, waar grond vrij gaat komen, wordt sterk aanbevolen om de kwaliteit van de vrijkomende bodem chemisch analytisch vast te stellen. Uiteraard dient het onderzoek representatief te zijn voor de hele vrijkomende partij.

Voor het toepassen van grond gelden de spelregels voor grondverzet die zijn vastgesteld in het Besluit bodemkwaliteit. Informatie over het toepassen van grond kan worden verkregen bij de afdeling Advies (team Bodem) van de gemeente Hoogeveen en VROM/Agentschap.nl.