Nieuw-Dordrecht

4.4 Groenstructuur

4.4.1 Huidige groenstructuur

De huidige groenstructuur is gebaseerd op twee peilers namelijk het groen langs de historische linten en het groen dat is ontstaan bij de bouw van de buurtjes. Beide peilers hebben eigen karakteristieken.

Figuur 4.10: Chronologie dorpsuitbreidingen

Groenstructuur historische linten

De eerste peiler is het groen langs de historische linten. Het betreft hier een brede groenstrook met vooral eiken in gras langs de Oranjedorpstraat, ook wel de Leegte genoemd. Aan de zuidzijde van de weg staat eveneens een rij eiken. In het verleden werd deze groenstrook langs de Herenstreek voortgezet. Doordat de strook is overgegaan in private handen is deze op dit moment voor het merendeel in gebruik als tuin. Langs de Herenstreek bepaalt het privégroen dan ook het beeld.

Foto's:
1 Oranjedorpstraat: Bomen in gras in brede groenstrook
2 Privegroen bepaalt het beeld langs de Herenstreek

De Klazienaveensestraat wordt begeleid door en rij eiken aan beide zijden van de weg, terwijl het beeld langs de Vastenow vooral wordt bepaald door het privégroen. Vooral de lindes bij de kerk zijn het vermelden waard, maar ook de her en der verspreid staande solitairen en rijtjes bomen (o.a. eik), al dan niet privé, zorgen voor een groen beeld langs de Vastenow.

Foto's:
1 Rijen eiken langs de Klazienaveensestraat
2 Beeldbepalende lindes langs de Vastenow

Groenstructuur buurtjes

De tweede peiler is in de loop van de vorige eeuw ontstaan door bouw van de buurtjes met ieder een eigen groenstructuur. Deze groenstructuren sluiten vaak aan bij de stedenbouwkundige tijdsgeest c.q. 'groenmode' van het moment dat deze buurtjes werden gebouwd.

Zo kent de Sportweg dat na WOII is gebouwd een wegbegeleidende bomenrij in een grasberm. Evenals in andere buurten en wijken van de gemeente Emmen is het gebruik van bomen van de 1e grootte (groter dan 15m) kenmerkend voor die periode. In de loop der tijd zijn veel huizen langs de Sportweg gerenoveerd c.q. herbouwd.

Foto's:
1 Bomen van de 1e grootte langs de Sportweg
2 Veldesdoorns langs noordelijk gelegen Boekweitveld

Karakteristiek voor het meest noordelijk gelegen buurtje (Boekweitveld) dat in de periode 1955 - 1965 is gebouwd, is de aanwezigheid van speel- en grasvelden die omzoomd zijn door bomen. Veldesdoorns werden in die tijd vaak geplant en ook hier staan ze langs de weg en speelvelden.

In de periode 1955 - 1965 zijn ook de noordelijke en noordwestelijke rand van het dorp verdicht door aanplant van (smalle) bosstroken. De noordwestelijke rand is na 1985 uitgebreid tot een parkachtig uitloopgebied.

Foto's:
1 Parkachtig uitloopgebied ten noordwesten van Nieuw-Dordrecht
2 Bomen in gras en sierheesters bij de woonblokken

Het groen bij de bebouwing in het zuidwestelijke deel van het dorp wordt gekarakteriseerd door twee verschillende structuren. Karakteristiek voor de stedenbouwkundige opzet van veel buurten gebouwd in jaren '70 is de scheiding tussen wonen en parkeren. Boomgroepen en bomenrijen in gras bij de parkeerhavens, tussen de woonblokken en langs de voetpaden naar en achter de woonblokken zijn kenmerkend voor die tijd. Bij de vrijstaande woningen in het noordwesten van het dorp overheerst het privégroen en het groen bij de school.

Foto's:
1 Geen wegbegeleidende beplanting bij een smal profiel
2 Zuidrand van het dorp

Karakteristiek voor veel buurten in de gemeente Emmen die na 1985 zijn gebouwd is dat er sprake is van of wel of geen wegbegeleidende beplanting. Wegbegeleidende

beplanting is alleen te vinden langs die wegen waar voldoende ruimte is voor een breed plantvak met bomen. Langs straten met een smaller profiel is geen beplanting aanwezig. Dat laatste is het geval bij het buurtje dat in Nieuw-Dordrecht na 1985 is gebouwd. Omdat de straten hier een smal profiel hebben bepaalt het privegroen hier het beeld. De randen van het dorp zijn zuidwesten ingericht als speelweide, bomen in gras c.q. een groenstrook.

Foto's:
1 Grote speelweide
2 Historisch gedeelte van de begraafplaats

In het oostelijke gedeelte van het dorp heeft geen nieuwbouw plaatsgevonden. In het noordoostelijke gedeelte is de oude begraafplaats die stamt uit de begintijd van het dorp gesitueerd. Ook is hier in de periode 1965 - 1975 een sportterrein aangelegd. Tenslotte kent het dorp op de hoek Vastenow - Herenstreek en evenemententerrein.

4.4.2 Uitgangspunten en aanbevelingen

Het uitgangspunt is de handhaving of versterking van de cultuurhistorisch waardevolle brede groenstrook met monumentale bomen langs de Oranjedorpstraat, ook wel de Leegte genoemd. Op dit moment wordt deze groenstrook langs de Oranjedorpstraat onderbroken door een voormalig, in matige staat verkerend, kruisgebouw. Bij afbraak van het gebouw verdient een herstel van de doorgaande structuur van de groenstrook de voorkeur. In combinatie met de afbraak van het gebouw zou een woning in de lijn van het lint kunnen worden geplaatst. Hierdoor wordt de lintstructuur van het dorp eveneens versterkt.

Foto's:
1 Afbraak kruisgebouw heeft de voorkeur zodat......
2 .......groenstrook met bomen in gras kan worden hersteld

In het verleden werd de brede groenstrook langs de Oranjedorpstraat gedeeltelijk voortgezet langs de Herenstreek. Na 1955 is dit verdwenen. In verband met gewijzigde eigendomsverhoudingen, de strook is nu voornamelijk in particuliere handen, is herstel echter niet meer mogelijk. Aanplant van een bomenrij, bij voorkeur eik, tussen het fietspad en de weg en/of de zuidkant van de weg is te overwegen. Hiermee wordt aangesloten op de bestaande groenstructuur ten oosten van het dorp richting Klazienaveen-Noord.

Foto's:
1 Voldoende ruimte voor de aanplant van bomenrij(en)
2 Historische ontginningslijn (de knik) bij het Oosterbos

Op dit moment verkeert de beplanting en inrichting van het zuidelijke deel van de parkzone aan de noordwest kant van het dorp in matige staat. Dit betekent dat de strook bosplantsoen ter hoogte van de bebouwing aan de Houttuinen is opgeschoten en verwilderd, het open gedeelte hier achterstallig onderhoud kent en aan de zuidzijde grenst aan achterkanten van huizen met daarbij behorende schuttingen. Herinrichting van dit gedeelte van het park, te weten het gebied ter hoogte van de bebouwing aan de Houttuinen, is aan te bevelen. Een dergelijke herinrichting zou gecombineerd kunnen worden met de bouw van enkele woningen aan de Houttuinen.

Foto's:
1 Achterstallig onderhoud in het zuidelijk gedeelte parkachtig uitloopgebied
2 Hoog opschietend bosplantsoen bij de Houttuinen

De westelijke rand van het Oosterbos, de zogenaamde 'knik', is een oude ontginningslijn die tot op de dag van vandaag nog goed herkenbaar is. Het verdient de aanbeveling om deze ontginningslijn te handhaven.

Foto's: Knik en hoogteverschillen

Hoewel de steilrand van de Hondrug ten oosten van het dorp gehavend is, is er nog steeds sprake van een microreliëf waarbij vooral vanaf het Oosterbos de hoogteverschillen nog goed zichtbaar zijn. Het verdient de aanbeveling het zicht op deze hoogteverschillen te handhaven. Verdichting van het landschap door middel van hoge opgaande beplanting ten oosten van Vastenow dient dan ook zoveel mogelijk te worden vermeden.