Leeuwarden - Wielenpôlle, Schepenbuurt, de Plantage en omgeving

4.7 Water

Een belangrijke verplichting voor alle ruimtelijke plannen en projecten is de watertoets. Het doel hiervan is te waarborgen dat de waterhuishoudkundige doelstellingen meer expliciet en op een evenwichtige wijze in beschouwing worden genomen bij alle waterhuishoudkundige relevante ruimtelijke plannen en besluiten. De “winst”, die wordt behaald bij de watertoets, ligt bij de vroegtijdige betrokkenheid van de waterbeheerder en de informatievoorziening. Om het proces van de watertoets te bevorderen is door de provincie en het waterschap een handreiking watertoets opgesteld, beschikbaar via de website van provincie en waterschap.

In het provinciale waterhuishoudingsplan (WHP3) en het waterbeheerplan (WB3) van Wetterskip Fryslân is het regionale waterbeleid voor de provincie Fryslân opgenomen. De hoofddoelstelling van beide waterplannen is “het hebben en houden van een veilige en bewoonbare provincie en het in stand houden en versterken van gezonde en veerkrachtige watersystemen, zodat een duurzaam gebruik gegarandeerd blijft”. Het beleid wordt in beide plannen verder uitgewerkt in de thema's waterveiligheid, schoon water en voldoende water.

Het thema waterveiligheid heeft betrekking op de primaire waterkeringen en de boezemkaden. Het ruimtelijk relevante beleid betreft de ligging van de zee- en IJsselmeerdijken met reserveringszones, de ligging van de boezemkaden en het bouwen ten opzichte van het maatgevende boezempeil.

In het thema schoon water gaat het over de waterkwaliteit. Onder dit thema valt het beleid voor de afvalwaterketen (de inzameling, het transport en de zuivering van afvalwater) en de ecologische inrichting van watersystemen. Ten aanzien van dit laatste onderwerp zijn de afspraken die in Fryslân over de Kader Richtlijn Water zijn gemaakt in dit hoofdstuk opgenomen. Bijzondere aandacht gaat uit naar de Natura 2000-gebieden, die een belangrijke Europese status hebben ten aanzien van de natuurwaarden. Ruimtelijke relevant is het beleid voor de extra uitbreiding van waterberging in de deelsystemen door middel van natuurvriendelijker oevers en de ruimtelijke bescherming van grondwaterwinningsgebieden voor drinkwater.

Het thema voldoende water heeft vooral betrekking op het peilbeheer. Voldoende water betekent niet te veel water maar ook niet te weinig water en zorgen voor een goede verdeling van het beschikbare water over de verschillende functies. Het ruimtelijke relevante beleid betreft onder andere de ruimte die voor boezemuitbreiding en waterbergingsgebieden wordt gevraagd. In dit thema is ook het beleid voor de winning van grondwater (met name drinkwater) beschreven.

In alle drie de thema's is het voldoen aan de (inter)nationale waterwetgeving en landelijke afspraken tussen overheden een belangrijk uitgangspunt. De klimaatontwikkeling, zeespiegelrijzing en bodemdaling zijn tevens een terugkerend onderwerp in de thema's. Naast de thematische hoofdstukken kennen de beide plannen ook een hoofdstuk waarin wordt ingegaan op de samenwerking met andere overheden.

Gemeentelijk beleid

Als maatregel om het waterbeheer in Leeuwarden te verbeteren, hebben de gemeente Leeuwarden, de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân (en de toenmalige waterschappen Marne-Middelsee, Lauwerswâlden en De Waadkant), de nota De Blauwe Diamant (februari 2000) opgesteld. De doelen van het plan zijn:

• dat water als verbindend element bij ruimtelijke, stedelijke en economische ontwikkelingen beter wordt benut;
• dat door de verdere ontwikkeling van duurzaam en integraal waterbeheer bijgedragen wordt aan een goede waterkwaliteit en de diverse functies van het water worden geoptimaliseerd;
• dat door samenwerking tot een samenhangende en vernieuwende wateraanpak voor het gemeentelijk gebied kan worden gekomen, waarmee het thema water ook onder de aandacht van externe partijen kan worden gebracht.

Duurzaam watersysteem Potmarge

De Potmarge is een historische waterstroom die binnen het stedelijk weefsel van Leeuwarden een belangrijke drager vormt voor natuur en recreatie. Langs De Potmarge is een persleiding aangelegd om het gebruik van de aanwezige riooloverstorten te beperken. In 2002 is begonnen met de aanleg. December 2004 is alles opgeleverd: de persleiding, de retourleiding (voor effluent water vanaf de RWZI tot aan de binnenstadsgracht, met als doel een doorstroming van de binnenstadsgrachten), de herinrichting van de oevers (met fietspaden en wandelpaden, plas-en-dras gebieden en groene lobben, vlonders, zitplaatsen en steigers), het baggeren van de Oude Potmarge, de pompen, stuwen en de waterspeelplaats. Zo is zowel de waterkwaliteit als de leefomgeving verbeterd.

Uitkomst Watertoets

Naar aanleiding van het uitgebrachte wateradvies van 12 mei 2011 (zie Bijlage 8 Watertoets) heeft het Wetterskip een aantal punten naar voren gebracht die van belang zijn voor het bestemmingsplan:

• In het plangebied ligt De Potmarge, een hoofdwatergang van Wetterskip Fryslân. De hoofdwatergangen hebben een belangrijke aan-, af- en doorvoer functie. Voor het onderhoud van deze watergangen is een obstakelvrije zone van 5 meter vanaf de oever noodzakelijk. In dit gebied mag niet worden gebouwd.

Reactie

Het betreft een conserverend plan, er worden geen nieuwe ontwikkelingen binnen de obstakelvrije zone gemaakt met dit bestemmingsplan.

• In het kader van Waterplan de Blauwe Diamant is voor De Potmarge een gezamenlijke visie opgesteld, Duurzaam watersysteem Potmarge. Wetterskip Fryslân ziet graag deze visie bij het opstellen van het bestemmingsplan wordt meegenomen.

Reactie

Betreffende visie is hiervoor opgenomen onder “Duurzaam watersysteem Potmarge”.

De overige door het Wetterskip ingebrachte punten worden in acht genomen indien zich nieuwe planontwikkelingen in het gebied voordoen.