Bestemmingsplan Sontweggebied-Damsterdiep

3.2 Archeologie

Inleiding

In 1992 is door Nederland het 'verdrag van Valletta' ondertekend, in de volksmond ook wel 'verdrag van Malta' genoemd. Het verdrag van Malta is wettelijk vertaald met een ingrijpende wijziging in de Monumentenwet '88 en enkele andere wetten, zoals de Ontgrondingenwet en de Woningwet. Hierin wordt de verantwoordelijkheid voor een goede omgang met eventueel aanwezige archeologische waarden bij de gemeenten gelegd. De bescherming van die waarden dient te worden meegenomen in de ruimtelijke ordening, dat wil zeggen: de bestemmingsplannen.

Elk bestemmingsplan dient vanaf 1 september 2007 een paragraaf archeologie te bevatten, waarin wordt aangegeven welke archeologische waarden in het plan aanwezig, dan wel te verwachten zijn. Daarnaast dient het bestemmingsplan voorschriften te bevatten om eventueel aanwezige archeologische waarden te beschermen. Die regels kunnen in enkele, op archeologische gronden geselecteerde, gebieden aan een 'omgevingsvergunning voor het bouwen van een bouwwerk of voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of werkzaamheden' worden verbonden. Daarmee wordt de aanvrager van een dergelijke vergunning verantwoordelijk voor behoud van archeologisch erfgoed. De Monumentenwet 1988 en de erfgoedverordening van de gemeente en dit bestemmings- plan beschrijven vervolgens de procedure.

Archeologische verwachtingen

In het westen en het noorden van het plangebied liggen gebieden met een hoge archeologische verwachting. Deze verwachting is gestoeld op de aanwezigheid van de Hondsrug in het westen van het plangebied en de oude loop van de Hunze in het noorden. Hieronder worden de verwachtingen nader gespecificeerd.

Hunzezone

In het noorden van het gebied zijn in de ondergrond nog de oude oeverwallen van de Hunze aanwezig. De Hunze slingert zich hier, komende vanuit het zuidoosten, met een bocht naar de Oosterparkwijk (zie de navolgende figuur). Deze hoger gelegen oeverwallen van de Hunze zijn aantrekkelijk geweest voor bewoning in vroeger tijden. Dit gebied heeft daarmee een hoge archeologische verwachting, en is daarom (mede) bestemd als 'Waarde-Archeologie 2'.

Hondsrug en Hunzezone

In blauw is de oude loop van de Hunze met oeverwallen aangegeven. Deze slingert zich noordwaarts met enkele grote bochten. In een dergelijke bocht ligt het noordelijk gedeelte van het plangebied.

Hondsrug

In het westen van het plangebied is verder nog een klein gedeelte van de meest oostelijke flank van de van de Hondsrug aanwezig. Deze hoger gelegen zandrug is een aantrekkelijke vestigingsplaats gebleken vanaf de Steentijd. Maar ook uit later perioden zijn hier archeologische resten te vinden. Waar de Hondsrug is afgedekt door klei en/of veenpakketten kunnen deze resten bovendien nog eens zeer goed bewaard zijn gebleven. Dit gebied is daarom eveneens bestemd als 'Waarde-Archeologie 2'.