Bestemmingsplan Helpman

2.2 Wonen

Helpman is een historisch gebied op wat grotere afstand van het centrum waar al lang mensen wonen. Het is een vooroorlogs woongebied met veel kleinere woningen, meestal in gesloten bouwblokken, echter niet rigide, maar met veel variatie (kleine bouwblokken, grote bouwblokken, binnengebiedjes, plantsoentjes). De meest voorkomende woningtypen zijn portiekwoningen en boven-/benedenwoningen.

Het gebied heeft geen structurele aandacht als wijkvernieuwingsgebied (daarvoor zijn er te weinig corporatiewoningen) maar er doen zich steeds nieuwe ontwikkelingen voor. Rond het Helperplein zijn er bijvoorbeeld in de loop van de tijd pogingen tot initiatieven geweest. Ook zijn en worden er nieuwe woningen ontwikkeld rond het Helperdiepje. In het gebied rond de Helper Oost- en Westsingel heeft daardoor een intensivering plaatsgevonden. Deze zone heeft daardoor extra aandacht gekregen. In het totale plangebied staan anno 2008 ruim 2800 zelfstandige woningen en hierin wonen zo'n 2700 huishoudens (het plangebied bevat het overgrote deel van de woningen in de buurten Helpman oost en west).

Binnen het plangebied komt een grote verscheidenheid aan woningtypen voor. Het meest voorkomend zijn de projectmatig ontwikkelde percelen met boven- en benedenwoningen (waaronder maisonnettes). Deze zijn met name in de planmatige uitbreidingsgebieden rond de oude kern veelvuldig gebouwd. Het concept bestaat voor het grootste gedeelte uit twee of drie lagen met een kap. Daarnaast komen er veel portieketageflats voor in de wijk. Deze zijn door de woningbouwverenigingen gebouwd in het westen van Helpman. Maar ook aan de oostkant zijn enkele complexen gebouwd (Haydnlaan, Van Houtenlaan, Helper Kerkstraat).

Op kleine schaal komen ook andere woningtypen voor. Er bevindt zich één galerijflat in het plangebied aan de Van Houtenlaan. Aan de Helpersingels zijn nieuwe appartementencomplexen gerealiseerd. Op het voormalige Rabenhauptterrein staan eengezinswoningen, net als in de Troelstralaan. In het centrumgebied wordt gewoond boven winkels. Opmerkelijk is het voormalige Rooms Katholieke Ziekenhuis. Na jaren van leegstand werd hier anti-kraak gewoond. Inmiddels is deze situatie gelegaliseerd en wordt het pand voornamelijk bewoond door studenten.

De woonfunctie in Helpman

Op dit moment is ruim 65% van de woningen van eigenaar-bewoners, de rest is van een corporatie of een belegger. Er is een toename te constateren van eigenaar-bewoners ten koste van de particuliere verhuur (zelfstandige woningen). Wel is het zo dat het aantal kamerverhuurpanden de afgelopen jaren fors is gegroeid, maar de verwachting is dat dit aantal zich door veranderingen in de Huisvestingsverordening zal stabiliseren.

Over het algemeen wijken de percentages huishoudprofielen niet heel veel af van de stedelijke gemiddeldes. Er zijn in Helpman iets meer jonge singles en iets minder gezinnen. Het totale gebied Helpman is daarmee redelijk gemêleerd. Jonge singles zijn de grootste groep in de zelfstandige woningen in deze buurten. Dat heeft te maken met de hoeveelheid kleine woningen die er te vinden is. Deze groep neemt toe, ook stedelijk, maar ze neemt in dit gebied (met geschikte woninggrootte) meer toe dan in de stad als geheel. Hetzelfde geldt voor de groep middelbare singles, de derde groep in dit gebied. De tweede groep vormen de ouderen, maar deze groep neemt af en nam met uitzondering van de laatste jaren ook sneller af dan in de stad als geheel. Iets dergelijks geldt ook voor tweeoudergezinnen, maar die groep is al iets langer stabiel in dit gebied (en ook in de stad). Zij vormen de vierde groep.

Gewenste ontwikkelingen

Het bestemmingsplan is vooral conserverend van aard. Dat betekent dat de bestaande situatie wordt vastgelegd. In Helpman zijn geen herstructureringslocaties gepland. Incidenteel zijn er locaties waar vervangende nieuwbouw gepleegd kan worden vanwege de slechte staat van de woningen. Er is geen behoefte aan een transformatie van woonmilieus.

De gemêleerdheid van woningtypen, structuur en type huishoudens is een kwaliteit van Helpman en zou bij veranderingen gekoesterd moeten worden. Dat wil niet persé zeggen dat een beperkte ontwikkeling niet gericht zou kunnen zijn op een specifieke doelgroep.

Er is anno 2009 een woonvisie in de maak die voor de stad als totaal de nadruk legt op de doelgroepen studenten, gezinnen en de verdere uitvoering van de nota Zorgen voor Morgen. Mogelijk komen hier aanbevelingen voor dit plangebied uit voort.

Rond de Helpersingels vinden de komende jaren diverse ontwikkelingen plaats waarbij stevig wordt ingezet op wonen. Er vindt een transformatie plaats waarbij de aanwezige bedrijvigheid geleidelijk zal verdwijnen. Er zullen verschillende woningtypologieën worden gebouwd, waarbij appartementen en grondgebonden woningen het merendeel zullen vormen. De kwaliteiten die het Helperdiep biedt, zullen zo goed mogelijk worden benut in de planvorming. Naast bebouwing aan het Helperdiep zal een aantal buurtblokken op lange termijn herontwikkeld worden. Ook hier wordt ingezet op woningbouw.