2.1.1 Europese kaderrichtlijn Water     

Op grond van de Kaderrichtlijn Water (KRW) moeten lidstaten ervoor zorgen dat uiterlijk in het jaar 2027 het water in alle Europese landen voldoende schoon (chemisch op orde) en gezond (ecologisch in evenwicht) is. Om deze doelen te bereiken moeten de landen van de Europese Unie een groot aantal maatregelen nemen. Zowel om de kwaliteit van de 'eigen' wateren op peil te brengen, als om ervoor te zorgen dat andere landen geen last meer hebben van de verontreinigingen die hun buurlanden veroorzaken.

Door middel van de Implementatiewet EG-kaderrichtlijn water is de KRW omgezet in Nederlandse wetgeving. Deze wet regelt aanpassing van de Wet milieubeheer (Wm) en de Wet op de waterhuishouding (Wwh). De milieudoelstellingen als bedoeld in artikel 4 van de KRW zullen worden geïmplementeerd door vaststelling van milieukwaliteitseisen in Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB) of provinciale verordeningen op grond van artikel 5.2b Wm. Deze regelgeving zal ook moeten gaan bepalen hoe de normen doorwerken in besluiten op de verschillende terreinen van het omgevingsrecht, zoals ruimtelijke plannen op grond van de Wet ruimtelijke ordening (Wro).

Tot het moment waarop de implementatie van de KRW gereed is, moeten lidstaten voorkomen dat besluiten worden genomen die leiden tot een achteruitgang van de waterkwaliteit. Om hieraan te voldoen heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat een stappenplan opgesteld waarmee overheden kunnen beoordelen of de KRW een belemmering vormt voor de uitvoering van een project, zoals een bestemmingsplan. Uitgangspunt van dit stappenplan is dat in een vroeg stadium van de planvorming moet worden beoordeeld of het project een risico vormt voor de chemische of ecologische waterkwaliteit.

2.1.2 Europees Verdrag inzake de bescherming van het archeologisch erfgoed (herzien) - Valletta, 16 januari 1992 (Verdrag van Malta)     

Het Verdrag van Malta, opgesteld door de Raad van Europa, geeft aan dat archeologische vindplaatsen in de bodem behouden moeten blijven (behoud in situ) door het nemen van planologische maatregelen. De overheid dient ervoor zorg te dragen dat archeologische vindplaatsen op kaarten worden aangegeven, zodat ze zichtbaar zijn en er bij het opstellen van bouwplannen en ruimtelijke ordeningsplannen rekening mee kan worden gehouden. Is behoud in situ niet mogelijk, dan zullen de vindplaatsen door middel van een archeologische opgraving moeten worden veiliggesteld (behoud ex situ). Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar Hoofdstuk 9 van deze toelichting. Het bestemmingsplan is in overeenstemming met het beleid opgesteld.

2.2.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) en Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)     

Op 14 juni 2011 heeft het kabinet het ontwerp van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) aan de Tweede Kamer gestuurd met daarbij een ontwerp Algemene maatregel van bestuur (Amvb) Ruimte (het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening: Barro). De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte is op 22 november 2011 onder aanvaarding van een aantal moties door de Tweede Kamer aangenomen. De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte is op 13 maart 2012 vastgesteld. Het Barro is op 22 augustus 2011 vastgesteld en op 30 december 2011 in werking getreden.

In het Barro zijn bepalingen opgenomen ter bescherming van nationale belangen, zoals de mainportontwikkeling van Rotterdam, bescherming van de waterveiligheid in het kustfundament en in en rond de grote rivieren, de uitoefening van defensietaken en bescherming en behoud van de Waddenzee en enkele werelderfgoederen, zoals de Beemster, de nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Op 1 juli 2014 is het Barro gewijzigd in werking getreden. Met de aanpassingen in de regelgeving is de wettelijke borging van het beleid in de SVIR nagenoeg voltooid. Het gaat om de eerder aangekondigde onderwerpen: Ecologische hoofdstructuur, electriciteitsvoorziening, toekomstige uitbreiding hoofd(spoor)wegennet, veiligheid rond rijksvaarwegen, verstedelijking in het IJsselmeer, bescherming van primaire waterkeringen buiten het kustfundament en toekomstige rivierverruiming van de Maastakken.

Groot Waterloo is een binnenstedelijke locatie waarbij de in het Barro aangegeven Rijksbelangen niet in het geding zijn.

2.2.2 Ladder voor duurzame verstedelijking     

Per 1 oktober 2012 is het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) op enkele onderdelen gewijzigd. Zo is een aantal digitale eisen voor ruimtelijke plannen gewijzigd en verbeterd. Een andere wijziging is de toevoeging van een artikellid aan artikel 3.1.6 Bro. In artikel 3.1.6, lid 2 Bro is nu voorgeschreven dat indien bij een bestemmingsplan 'een nieuwe stedelijke ontwikkeling' mogelijk wordt gemaakt, in de toelichting van het bestemmingsplan een verantwoording daarvan moet plaatsvinden. De formulering van dit artikel (3.1.6 Bro lid 2) is aangepast en luidt met ingang van 1 juli 2017 als volgt:

De toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, bevat een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling, en, indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

De voorgaande systematiek is niet nieuw en werd voorheen de SER-ladder genoemd. Het Rijk adviseerde dit afwegingskader al op enkele beleidsterreinen zoals bij bedrijventerreinen. De SER-ladder is ook in enkele beleidsregels overgenomen. Nu wordt deze systematiek algemeen voorgeschreven bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen en deze wordt ook wel de 'ladder voor duurzame verstedelijking' genoemd. In voorliggend bestemmingsplan is geen sprake van een nieuwe stedelijke ontwikkeling.

2.2.3 Vierde nationaal milieubeleidsplan     

Het doel van het Nederlandse beleid voor luchtkwaliteit is het beschermen van de bevolking en de natuur tegen de negatieve effecten van blootstelling aan luchtverontreinigende stoffen. Om dit te bereiken staan in de wet zowel emissiedoelstellingen om de milieudruk te verminderen als normen waaraan de luchtkwaliteit moet voldoen. Voor de stoffen zwaveldioxide (SO₂), stikstofoxiden (NO_x), ammoniak (NH₃) en vluchtige organische stoffen (VOS) zijn verplichte emissiedoelstellingen geformuleerd in het kader van de Europese NEC-richtlijn. Het gaat hierbij om nationale emissieplafonds, waarboven de emissies in Nederland met ingang van 2010 niet mogen uitkomen. In het kader van het Nationaal Milieubeleidsplan 4 zijn voor de emissies van dezelfde vier stoffen inspanningsverplichtingen genoemd die strenger zijn dan de NEC-richtlijn. In paragraaf 8.4 wordt ingegaan op het aspect luchtkwaliteit.

2.2.4 Nationaal Waterplan 2016     

Het Nationaal Waterplan (NWP) 2016-2021 is het rijksplan voor het waterbeleid. Dit nieuwe Nationaal Waterplan geeft de hoofdlijnen, principes en richting van het nationale waterbeleid in de planperiode 2016-2021, met een vooruitblik richting 2050. Het kabinet speelt proactief in op de verwachte klimaatveranderingen op lange termijn, om overstromingen te voorkomen. Binnen de planperiode gaan realistische maatregelen in uitvoering die een antwoord bieden op de opgaven voor de korte termijn en voldoende mogelijkheden openlaten om op langere termijn verdere stappen te zetten. Het kabinet sluit daarmee aan bij de resultaten van het Deltaprogramma.

In het Nationaal Waterplan 2016-2021 zijn verwerkt:

• Hoofdlijnen van het nationaal waterbeleid
• Gewenste ontwikkelingen, de werking en de bescherming van de watersystemen in Nederland
• Benodigde maatregelen en ontwikkelingen
• Beheerplannen voor de stroomgebieden
• Beheerplannen voor de gebieden met overstromingsrisico
• Mariene Strategie
• Beleidsnota Noordzee
• Functies van de rijkswateren

Het Nationaal Waterplan vormt het kader voor de regionale waterplannen en de beheerplannen. Er is geen formele hiërarchie tussen deze plannen, maar op grond van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (zoals het zorgvuldigheidsbeginsel en het motiveringsbeginsel) kan bij het vaststellen van een regionaal waterplan of een beheerplan niet zo maar worden afgeweken van het Nationaal Waterplan.

In Hoofdstuk 10 wordt ingegaan op het aspect water.

2.3.1 Structuurvisie Noord-Holland 2040     

Op 28 september 2015 heeft Provinciale Staten de geactualiseerde Structuurvisie Noord-Holland 2040 "Kwaliteit door veelzijdigheid" vastgesteld. Er is gekozen voor drie hoofdbelangen:

• klimaatbestendigheid;
• duurzaam ruimtegebruik;
• ruimtelijke kwaliteit.

De structuurvisie legt het zwaartepunt op de huidige kracht van Noord-Holland: een sterke internationale concurrentiepositie en veel afwisselende, prachtige landschappen. Dit betekent versterking van de metropoolregio Amsterdam en van de metropolitane landschappen, ruimte voor landbouw en opwekking van duurzame energie. In de structuurvisie is daarom veel aandacht voor de relatie tussen de steden en dorpen en het landschap waar ze in liggen.

Uitgangspunt voor Groot Waterloo is behoud van de bestaande stedelijke structuur waarbij waar mogelijk functiemenging wordt toegestaan. Op deze wijze wordt de beschikbare binnenstedelijke ruimte zo optimaal mogelijk benut. Dit past binnen de hoofddoelstellingen het provinciale beleid.

2.3.2 Provinciale Ruimtelijke Verordening     

Tegelijkertijd met de structuurvisie is de Provinciale Ruimtelijke Verordening in werking getreden (november 2010) en daarna meermalen herzien of geactualiseerd. Voor dit bestemmingsplan is de verordening van belang zoals deze in werking is getreden per 1 maart 2017.

De Verordening bevat algemene regels omtrent de inhoud van ondermeer bestemmingsplannen. Deze verordening is het aangewezen instrument als het gaat om algemene regels omtrent de inhoud van gemeentelijke bestemmingsplannen of projectbesluiten. Wel zal hierin duidelijk het provinciaal belang naar voren moeten komen. Het uitgangspunt daarbij is dat de bevoegdheden ter doorwerking van het ruimtelijk beleid zoveel mogelijk proactief worden ingezet en het provinciale beleid daarbij zoveel mogelijk eenduidig wordt geregeld.

Het hele plangebied van het onderhavige bestemmingsplan ligt in het 'Bestaand Stedelijk Gebied' (BSG) zoals benoemd in de verordening. Het behouden van woningen en bijbehorende stedelijke voorzieningen zoals winkels en culturele voorzieningen past binnen de kaders van de provinciale ruimtelijke verordening.

2.3.3 Provinciaal Milieubeleidsplan 2015 - 2018     

In het Provinciaal Milieubeleidsplan 2015 - 2018 heeft de provincie Noord-Holland haar visie beschreven over diverse milieuaspecten en de rol van de provincie daarbij. De drie pijlers die behoren bij de provinciale rol zijn:

1. het borgen van de basiskwaliteit;
2. verleiden tot duurzame, gezonde en veilige ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving;
3. stimuleren van technische en sociale innovatieve oplossingen voor de milieuopgave.

Het bestemmingsplan is in overeenstemming met deze visie. In hoofdstuk 8 wordt ingegaan op de diverse milieuaspecten.

2.3.4 Watervisie 2021 'Buiten de oevers' en het Uitvoeringsprogramma 2016-2021     

Het Deltaprogramma Watervisie 2021 'Buiten de oevers' leert ons dat het watersysteem zijn grenzen kent bij het oplossen van watervraagstukken. Om Noord-Holland veilig, leefbaar en groen te houden en tegelijkertijd een goed investeringsklimaat te hebben, is het nodig om over grenzen heen te kijken. Oplossingen zullen meer buiten het eigenlijke waterdomein worden gevonden, met water als vanzelfsprekend onderdeel van ruimtelijke gebiedsontwikkelingen. De Watervisie zoekt de koppeling van wateropgaven met ruimte, economie en natuur. Alleen door water goed mee te nemen, kunnen duurzame integrale afwegingen worden gemaakt.

In het waterveiligheidsbeleid wordt landelijk een overstap gemaakt naar een risicobenadering, waarbij ook het effect van een overstroming op het achterland wordt meegewogen. Met de waterpartners zorgt de provincie voor veilige dijken en keringen en met het waterrobuust inrichten van de omgeving en goede evacuatiemogelijkheden en wordt het effect van een eventuele overstroming beperkt. Schoon en voldoende water is onmisbaar voor een gezonde, productieve en aangename leefomgeving en een soortenrijke natuur. Er wordt gezorgd dat het grond- en oppervlaktewater duurzaam kan worden gebruikt en dat voorraden zorgvuldig worden beheerd, zonder uitputting of verontreiniging. Diepe, watervoerende lagen kunnen worden gebruikt voor energieopslag.

In Hoofdstuk 10 van dit bestemmingsplan wordt nader ingegaan op het water als zodanig.

2.4.1 Regionaal Verkeer & Vervoerplan     

Het Regionaal Verkeer & Vervoerplan (RVVP) is het beleidskader op het gebied van verkeer en vervoer van de stadsregio Amsterdam. Het is richtinggevend voor de beleidsontwikkeling, voor de uitvoering van de exploitatie van het openbaar vervoer en de subsidieverlening op het gebied van infrastructuur en verkeersveiligheid. Dit RVVP is opgesteld binnen de ambities die de stadsregio-gemeenten gezamenlijk hebben geformuleerd. Deze ambities zijn:

• het creëren van een gezonde, gedifferentieerde economie met internationale concurrentiekracht;
• het bieden van een goed sociaal klimaat aan de inwoners;
• het zorgen voor een duurzame leefomgeving.

De hoofdlijnen van het beleid zijn samen te vatten in een aantal strategieën: een samenhangend netwerk, gebiedsgerichte aanpak, prijsbeleid, duidelijke keuze voor leefbaarheid en veiligheid en een slagvaardige samenwerking en financiering. Het bestemmingsplan is in overeenstemming met de hoofdlijnen van het beleid.

2.4.2 Plabeka     

Het Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) is in 2005 opgericht. In dit regionale samenwerkingsverband stemmen de provincies Noord-Holland en Flevoland samen met de Stadsregio en de gemeenten vraag en aanbod van bedrijfslocaties zo goed mogelijk op elkaar af. Er vindt regionale afstemming plaats over de kwantiteit en kwaliteit van werklocaties. Het doel van Plabeka luidt als volgt:

Het creëren van voldoende ruimte en kwaliteit van werklocaties (kantoren, bedrijventerreinen, zeehaventerreinen) voor een evenwichtige economische ontwikkeling om daarmee een bijdrage te leveren aan de versterking van de (internationale) concurrentiepositie van de Metropoolregio en het verbeteren van het regionale vestigingsklimaat voor het bedrijfsleven.

Ter uitvoering van de doelstelling van het Plabeka is een uitvoeringsstrategie vastgesteld.

2.4.3 Uitvoeringsstrategie 2010-2040     

Het regionale werklocatiebeleid is vastgelegd in de Uitvoeringstrategie Plabeka 2010-2040 'Snoeien om te kunnen bloeien'. Dit document is door de betrokken bestuurders uit de Metropoolregio Amsterdam (MRA) op 23 juni 2011 vastgesteld. Ondanks de ingrepen, zoals afgesproken in de eerste Uitvoeringsstrategie 2007-2030, bleek uit de monitor dat er op de kantorenmarkt in de MRA nog steeds geen evenwichtige balans tussen vraag en aanbod gerealiseerd was. De leegstand bleef onverminderd hoog en de vraag naar kantoorruimte bleef achter bij de prognoses. Ook de uitgifte van nieuwe bedrijventerreinen bleek lager dan voorzien.

Hierdoor is besloten de Uitvoeringsstrategie de actualiseren. In de Uitvoeringsstrategie 2010-2040 zijn opnieuw afspraken gemaakt om in het planaanbod van kantoren en bedrijventerreinen te schrappen. Verouderde bedrijventerreinen worden geherstructureerd en bestaande kantoren herontwikkeld tot duurzame kantoorconcepten of ze worden voor andere functies in gebruik genomen. Het resultaat van deze Uitvoeringsstrategie is dat in de MRA in totaal voor 1,9 miljoen m² planaanbod kantoren en 514 hectare planaanbod bedrijventerreinen worden geschrapt of uitgefaseerd tot na 2040.

Het plangebied Groot Waterloo is geen kantorenlocatie waarvoor groei of krimp wordt voorgesteld. De uitvoeringsstrategie ziet niet op de individuele kantoortjes die her en der in het plangebied zijn gerealiseerd.

2.5.1 Beleidsplan Binnenstad     

De binnenstad is door de eeuwen heen het centrum geweest van economische activiteiten. Het feit dat er ongeveer evenveel mensen in de binnenstad wonen als er werken, is uniek en draagt bij aan de aantrekkelijkheid van Amsterdam. In 1993 is het beleid voor de binnenstad uiteengezet in het Beleidsplan Binnenstad. De belangrijkste hoofddoelstelling is toen geformuleerd als: het versterken van de centrumpositie en het handhaven van de functiemenging.

Deze hoofddoelstelling is nog steeds actueel, evenals de andere hoofddoelstellingen. Dit zijn:

• behoud van de kwaliteit van het historisch stadsbeeld;
• verbeteren van de veiligheid en de leefbaarheid;
• verbeteren van de bereikbaarheid.

Met de vaststelling van het Meerjarenperspectief Binnenstad in 1999 is een vijfde hoofddoelstelling toegevoegd: zorgen voor een adequaat activiteiten- en voorzieningenniveau voor bewoners.

Het vinden van de juiste balans tussen wonen, werken en vrijetijdsbesteding en tussen de verschillende economische functies onderling is de voortdurende opdracht voor bestuurders, ondernemers en bewoners van de binnenstad.

2.5.2 Structuurvisie Amsterdam 2040, economisch sterk en duurzaam     

Algemeen

Op 16 februari 2011 is de structuurvisie Amsterdam 2040, economisch sterk en duurzaam vastgesteld door de gemeenteraad. De centrale ambitie van de structuurvisie is: Amsterdam ontwikkelt zich verder als kernstad van een internationaal concurrerende, duurzame, Europese metropool.

Daarom slaat Amsterdam de volgende richting in:

• Intensiever gebruik bestaande stad, openhouden van landschap;
• Systeemsprong regionaal openbaar vervoer;
• Hoogwaardiger inrichting openbare ruimte;
• Investeren in recreatief gebruik groen en water;
• Amsterdam maakt zich op voor het postfossiele brandstoftijdperk;
• Olympische Spelen Amsterdam 2028.

De Structuurvisie vormt de basis van alle ruimtelijke plannen die de komende jaren tot ontwikkeling komen. Vandaar dat juridisch-planologische plannen en stedenbouwkundige plannen van stad en stadsdelen worden getoetst aan de structuurvisie.

Stadsdeel Centrum

Het hoogstedelijke centrumgebied wordt steeds intensiever gebruikt en breidt zich uit, zelfs tot over de Ringweg A10 en het IJ. Mensen, ondernemingen en instellingen vestigen zich zo dicht mogelijk bij deze bron. Dit proces wordt de uitrol van het centrum genoemd.

De binnenstad heeft een belangrijke functie bij deze uitrol. Meer nog dan in het verleden vormt het centrum het kerngebied voor de gehele metropoolregio, wat zal leiden tot een verdere stijging van het aantal bezoekers. De projecten bestaan vooral uit investeringen in de publieke ruimte en infrastructuur waarmee het centrumkarakter wordt versterkt en het centrumgebied wordt vergroot zodat er sprake kan zijn van meer spreiding van de bezoekers. Bij de uitrol van de binnenstad hoort een minder dominante plek van geparkeerde auto's op straat ten gunste van de verblijfsruimte en de ruimte voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer.

Belangrijk voor het centrum zijn: het opstellen van bestemmingsplannen die de versterking van het centrumkarakter mogelijk maken en het faciliteren en activeren van de partijen die vorm geven aan die ontwikkeling. Kenmerken van de binnenstad zijn de historische waarde en de grote hoeveelheid en diversiteit aan (kleinschalige) particuliere initiatieven. Het eerste vergt vooral bescherming, terwijl het tweede element om flexibiliteit vraagt. Optimale flexibiliteit binnen de grenzen van de historische waarde dus.

Groot Waterloo

In het plangebied van Groot Waterloo zijn in de Structuurvisie geen grootschalige ontwikkelingen voorzien. Uitgangspunt is behoud van de bestaande mix aan stedelijke functies waarbij gelet op het geldende horecabeleid, overnachtingsbeleid (w.o. hotels) en detailhandelsbeleid beperkingen worden gesteld aan deze specifieke stedelijke functies.

2.5.3 Overnachtingsbeleid     

Herziening Amsterdamse deel Regionale Hotelstrategie (2016)

Op 14 juli 2016 heeft de gemeenteraad van Amsterdam de "herziening van het Amsterdamse deel van de Regionale hotelstrategie 2016 - 2022: van hotelbeleid naar overnachtingsbeleid" vastgesteld. Het accent wordt in het nieuwe beleid verschoven van een hotelbeleid naar een integraal (regionaal) overnachtingsbeleid dat zich richt op kwaliteit, spreiding en een gelijkwaardig ondernemersveld. Met vernieuwende en concrete instrumenten wordt bijgedragen aan het behoud van de balans tussen wonen, werken en recreëren in de stad.

Afbeelding: hotel aan de Valkenburgstraat

Het overnachtingsbeleid zorgt voor een rem op de groei van het aantal hotels in Amsterdam, voor verdere spreiding van hotels over de regio, een stijging van de kwaliteit van al het huidige overnachtingsaanbod, een beter inzicht in de markt, een gelijk speelveld tussen de verschillende accommodatievormen en doet een aanzet tot het stimuleren van nieuwe toeristische trekkers in de metropoolregio Amsterdam.

Het plangebied Groot Waterloo is aangewezen als gebied waar geen nieuwe hotels mogen worden toegestaan. Op de uitsnede van de gebiedskaart is dit aangegeven.

Vertaling in voorliggend bestemmingsplan

Het beleid is in voorliggend bestemmingsplan vertaald door uitsluitend de bestaande hotels in het plangebied op te nemen. Nieuwe hotels zijn niet toegestaan. Evenmin is het toegestaan het volume van bestaande hotels uit te breiden.

Shortstay in bestaande bouw wordt beëindigd. Bestaande vergunningen lopen af (laatste in 2024) en er worden geen nieuwe vergunningen verstrekt. In dit bestemmingsplan wordt conform deze maatregelen geen shortstay toegestaan, waardoor de shortstay vestigingen onder het overgangsrecht vallen en binnen de planperiode (10 jaar) van dit bestemmingsplan worden beëindigd (uiterlijk in 2024).

2.5.4 Detailhandelsbeleid     

Op 20 december 2017 heeft de gemeenteraad het detailhandelsbeleid Amsterdam 2018 - 2022 vastgesteld: Sterke winkelgebieden in een groeiende stad. Amsterdam gaat de komende jaren flink groeien, trans formeren en verdichten. In Koers 2025: Ruimte voor de stad zijn locaties voor woningbouw in kaart gebracht. Actueel beleid voor detailhandel is van belang om te kunnen bepalen hoeveel winkels op welke locatie nodig zijn. Het detailhandelsbeleid Amsterdam winkelstad: een diversiteit aan winkelgebieden (2011) geeft de algemene kaders. Het detailhandelsbeleid Amsterdam 2018 - 2022 is een update hiervan. Omdat er een grote verscheidenheid aan winkelgebieden is, worden richtinggevende uitspraken gedaan over detailhandel in verschillende delen van de stad.

In het detailhandelsbeleid zijn de winkelgebieden aangewezen die tezamen een stadsdekkende structuur van winkelgebieden met aanbod in de dagelijkse artikelen vormen. In het plangebied gaat het om "Waterlooplein / Jodenbreestraat" met een uitloper naar de Valkenburgerstraat. Zie ook 6.6 Detailhandel en consumentverzorgende dienstverlening.

2.5.5 Wonen in de metropool, woonvisie Amsterdam tot 2020     

De stedelijke woonvisie is in 2008 vastgesteld door de gemeenteraad. De woonvisie bevat een aantal thema's die enerzijds de bestaande stad Amsterdam schetsen en anderzijds de ambities verwoorden. De ambitie is gericht op zowel een attractieve stad met nadruk op de economische kracht als een ongedeelde stad, gericht op het voorkomen van sociale segregatie en ruimtelijke tweedeling. In de woonvisie zijn zeven thema's met speerpunten voor de toekomst beschreven:

• Emancipatiestad: nieuwkomers en jongeren moeten zich kunnen blijven vestigen, bewoners moeten wooncarrière kunnen maken;
• Ongedeelde stad: binnen de ring A10 bescherming van de onderkant van de woningmarkt, elke buurt blijft toegankelijk voor mensen met lagere inkomens, meer verscheidenheid in woonmilieus, meer aanbod voor gezinnen, ruimte voor verschillen, streven naar gemengdheid;
• Betaalbare stad: woningen voor lage inkomensgroepen, lage middeninkomensgroepen en middeninkomens;
• Vernieuwde stad: wijkaanpak en transformatie bij wijken waar de leefbaarheid onder druk staat;
• Topstad: kwaliteit van woningen en voorzieningen bieden om mensen en talent aan te trekken en te behouden, verruiming (tijdelijke) vestigingsmogelijkheden voor expats, buitenlandse studenten, kunstenaars en startende ondernemers;
• Zorgzame stad: woonservicewijken realiseren, aanpasbaar bouwen, huisvesting dak- en thuislozen;
• Duurzame stad: energiebesparing in de bestaande woningvoorraad, duurzaam en flexibel bouwen, beperken watergebruik.

Stadsdeel Centrum valt in de centraal stedelijke zone, het centrum van de Metropool Amsterdam. Uitwerking van de zeven thema's levert de volgende specifieke speerpunten op:

• behoud van een groot deel van de kleine oude woningen;
• behoud van gemengdheid;
• aanbod creëren in het middensegment, ook voor (kleine)gezinnen;
• hoogstedelijk woonmilieu is uitgangspunt voor nieuwbouw;
• benutten van locaties voor topsegment;
• oases behouden en creëren;
• toevoegen ouderenwoningen, zowel in nieuwbouw als bestaande bouw;
• illegale hotels en woonfraude bestrijden.

2.5.6 Amsterdamse woonagenda 2025     

Op 19 juli 2017 heeft de gemeenteraad van Amsterdam de Woonagenda 2025 vastgesteld. De Woonagenda 2025 is een kaderstellend en richtinggevend document voor het woonbeleid tot 2025 en heeft als uitgangspunt voldoende betaalbare en goede woningen. Uit berekening komt naar voren dat in 2025 het grootste tekort zit in de gereguleerde huurvoorraad, De ambitie is om de woningvoorraad en woningbehoefte beter op elkaar aan te laten sluiten.

De meest in het oog springende actie uit de Woonagenda is het nieuwe stedelijke uitgangspunt voor de woningbouwprogrammering: 40% gereguleerde huur. 40% middelduur (koop en huur) en 20% dure huur en koop. Het college van B&W heeft spelregels vastgesteld om de programmering 40-40-20 op goede wijze toe te passen op projecten.

2.5.7 Gemeentelijk Rioleringsplan Amsterdam 2016-2021     

De gemeente Amsterdam is wettelijk verantwoordelijk voor drie watertaken. Deze zogenaamde zorgplichten betreffen:

• de inzameling en transport van stedelijk afvalwater;
• de inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater;
• het nemen van grondwatermaatregelen.

In het Gemeentelijk Rioleringsplan Amsterdam 2016-2021 staat hoe deze drie zorgplichten door de gemeente Amsterdam worden ingevuld, mede in het licht van de te verwachten klimaatverandering. Doel van het plan is om aan het bevoegd gezag te verantwoorden op welke wijze de gemeente Amsterdam haar watertaken uitvoert, en in hoeverre zij afdoende middelen heeft om dit in de toekomst te blijven doen. Dit plan is hiermee een zogeheten verbreed gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Met dit plan voldoet de gemeente aan de planverplichting zoals die in de Wet milieubeheer is opgenomen.

In Hoofdstuk 10 wordt nader ingegaan op het water als zodanig.

2.5.8 Ruimte voor Geschiedenis en Spiegel van de Stad, visie op het erfgoed van Amsterdam     

In de Amsterdamse Beleidsnota 'Ruimte voor Geschiedenis' (vastgesteld 13 april 2005) en 'Spiegel van de Stad, visie op het erfgoed van Amsterdam' (november 2011) wordt het verankeren van cultuurhistorische waarden in het proces van ruimtelijke ordening geagendeerd. Cultuurhistorische aspecten maken een stad bijzonder en zorgen voor de kwaliteit van de openbare ruimte en de bebouwing; ze bevorderen ook een aantrekkelijk woon- en vestigingsklimaat. Zie voor een beschrijving van cultuurhistorische waarden in het plangebied Groot Waterloo hoofdstuk 3.

2.5.9 Welstandsnota De Schoonheid van Amsterdam 2016     

Op 14 september 2016 heeft de gemeenteraad de welstandsnota De Schoonheid van Amsterdam 2016 vastgesteld. Dit is een geactualiseerde versie van de eerder vastgestelde versie op 9 september 2013.

Na de fusie van de stadsdelen in 2010 hebben de centrale stad en de stadsdelen gezamenlijk een nieuwe, vereenvoudigde welstandsnota gemaakt. Niet alleen is de nota zelf sterk vereenvoudigd, ook de procedure van de welstandstoets is simpeler geworden. Niet elk plan hoeft meer langs de welstandscommissie voor een advies. Bepaalde kleine bouwplannen worden voortaan ambtelijk getoetst. Aanvragen voor wijzigingen aan monumenten worden altijd voorgelegd aan de welstandscommissie.

Amsterdam is onderverdeeld in 'ruimtelijke systemen': gebieden met gelijksoortige bebouwing, zoals de binnenstad, de negentiende-eeuwse ring, de gordel '20-'40 of de naoorlogse wijken in Nieuw-West en Buitenveldert. Vanaf nu worden alle plannen binnen zo'n ruimtelijk systeem aan dezelfde uitgangspunten getoetst.

Voor het gebied binnen de grenzen van stadsdeel Centrum gelden de criteria van het ruimtelijk systeem Binnenstad. De binnenstad van Amsterdam is sinds 1999 beschermd stadsgezicht. Bovendien is de grachtengordel in 2010 aangewezen tot werelderfgoed. Het spreekt voor zich dat de criteria voor de binnenstad gericht zijn op het beschermen en behoud van het cultureel historisch erfgoed. Bouwinitiatieven moeten zich voegen naar de bestaande, historisch gegroeide structuur en architectuur van de binnenstad.

In Hoofdstuk 9 wordt nader ingegaan op het aspect archeologie.

2.5.10 Parkeerplan Amsterdam 2012     

In het gemeentelijk parkeerplan zijn maatregelen opgenomen om de parkeerdruk op straat te verlagen en extra parkeerplaatsen op straat te kunnen opheffen. Hiertoe worden bestaande parkeergarages beter benut, worden financiële maatregelen genomen om het parkeren buiten het centrum aantrekkelijker te maken en worden nieuwe ondergrondse parkeergarages in het centrum gebouwd, zoals de Singelgrachtgarage en parkeergarages bij de nieuwe metrostations Rokin en Vijzelgracht. In het plangebied Groot Waterloo zijn geen nieuwe parkeergarages gepland.

2.5.11 Nota Parkeernormen     

Op 8 juni 2017 is de Nota Parkeernormen Auto vastgesteld door de gemeenteraad. In deze nota zijn de nieuwe parkeernormen voor auto's vastgesteld voor nieuwbouw en transformatieprojecten in de stad. De gemeente wil de stad bereikbaar en leefbaar houden met voldoende en aantrekkelijke openbare ruimte en meer ruimte voor de fietser en voetganger. Met de verwachte groei van de stad (woningen, kantoren etc.) is het noodzakelijk dat Amsterdam grenzen stelt aan het aantal geparkeerde auto's in de openbare ruimte. De nieuwe parkeernormering levert een bijdrage aan de regulering van het aantal geparkeerde auto's op straat.

Nieuwbouw

Het belangrijkste uitgangspunt in de nota is dat huurders, kopers en werknemers van nieuwbouw geen parkeervergunning meer krijgen voor parkeren op straat, ongeacht de beschikbaarheid van parkeerplaatsen op eigen terrein. Er is sprake van nieuwbouw als een pand wordt gebouwd op een perceel zonder bebouwing. Parkeerplekken komen in of onder het nieuwe gebouw of worden gereserveerd in bestaande, nabijgelegen garages. Hierdoor zijn er minder parkeerplaatsen op straat nodig.

Transformatie

Van transformatie is sprake als een bestaand pand een andere functie krijgt. Verbouwingen aan een bestaand pand om dit geschikt te maken voor de nieuwe functie, of het verhogen van een bestaand pand met één of meerdere verdiepingen is geen nieuwbouw.

Omdat het om bestaande gebouwen gaat is het realiseren van (extra) parkeerplaatsen op eigen terrein vaak niet mogelijk. Daarom wordt bij de advisering over parkeren hier maatwerk geboden. Dit kan betekenen dat bij transformatie het pand wordt uitgesloten van parkeervergunningverlening in gebieden waar de parkeerdruk hoog is en de transformatie tot een nog hogere parkeerdruk op straat zou leiden. In gebieden met een bescheiden parkeerdruk of daar waar een transformatie niet tot een hogere (of zelfs lagere) parkeerdruk leidt kunnen wel parkeervergunningen worden afgegeven.

De Nota Parkeernormen Auto is van kracht sinds 1 juli 2017.

2.5.12 Nota parkeernormen fiets en scooter     

Op 14 maart 2018 heeft de gemeenteraad de nota Parkeernormen fiets en scooter vastgesteld. Zonder goede voorzieningen parkeren bewoners hun fiets en/of scooter in de openbare ruimte, met als gevolg dat er niet voldoende ruimte overblijft voor groen, voetgangers, terrassen, etc. Tevens hebben te veel gestalde fietsen in de openbare ruimte negatieve gevolgen voor het straatbeeld.

Het Bouwbesluit schrijft bij nieuwbouw van woningen een individuele berging van minimaal 5 m² voor, onder andere voor het stallen van fietsen. Een gelijkwaardige oplossing in de vorm van een goed bruikbare gezamenlijke stalling heeft echter de voorkeur. De Bouwbrief 2015-130 (Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied) beschrijft onder welke voorwaarden een gezamenlijke fietsenberging als gelijkwaardig beschouwd kan worden. Het aantal fietsparkeerplaatsen is afhankelijk van de gebruiksoppervlakte van de woningen. Daarnaast moet elke woning groter dan 50 m² een extra interne berging hebben van minimaal 2,7 m². Bij voorkeur is de stalling ook geschikt en toegankelijk voor fietsen met afwijkende maten (bakfietsen en dergelijke) en scooters. In de nota Parkeernormen fiets en scooter wordt een norm van 0,13 scooterparkeerplaats per woning gehanteerd, gebaseerd op het scooterbezit per woning in Amsterdam (peildatum 2015).

In de nota zijn tevens normen opgenomen voor een breed scala aan niet-woonfuncties. De norm varieert van 2,9 fietsparkeerplaatsen (fpp) per 100 m² voor kantoren tot 20 fpp per 100 m² voor horeca (bijv. café, restaurant). Ook voor scooters zijn normen opgenomen. Uitgangspunt is dat fiets- en scooterparkeervoorzieningen op eigen terrein worden aangeboden, in ieder geval voor lang parkeren door personeel. Kort parkeren kan in de openbare ruimte worden opgelost als daarvoor voldoende ruimte beschikbaar is.

2.5.13 Amsterdams Ondernemingsprogramma (AOP)     

Het Amsterdams Ondernemers Programma (AOP) "Ruimte voor ondernemers! 2015-2018 is op 17 december 2015 vastgesteld door de gemeenteraad. Met het nieuwe programma geeft Amsterdam ondernemers de ruimte. Met de doelen en acties uit het Amsterdams Ondernemers Programma verbetert de dienstverlening, verminderen regels en biedt het college ruimte voor initiatieven en experimenten. Met dit programma zorgt de gemeente ervoor dat de randvoorwaarden om te ondernemen zo goed mogelijk zijn. Het programma kent een eigen dynamiek en wordt constant aangevuld met initiatiefvoorstellen, amendementen en moties van de gemeenteraad.

In het programma is aangegeven dat onder andere het detailhandelsbeleid 'Amsterdam Winkelstad' voor de hele stad geldt en is gericht op de periode 2011-2015. Om te kunnen terugvallen op een algemeen kader voor de hele stad, blijft het detailhandelsbeleid Amsterdam Winkelstad van kracht tot de vaststelling van detailhandelsbeleid voor een nieuw tijdvak. Buiten de winkelgebieden is vraag en aanbod van winkel- en bedrijfsruimten niet altijd in evenwicht. Bij langdurige leegstand kan omzetting naar een andere functie een optie zijn. Tegelijkertijd is het op peil houden van de voorraad (kleinschalige) bedrijfsruimten ook een aandachtspunt voor de (wijk)economie en de leefbaarheid. Dit vraagt dus om een zorgvuldige afweging. De afweging gebeurt nu op verschillende manieren in de stad. Het streven is om een helder en transparant afwegingskader te hanteren in de hele stad voor een selectief behoud van bedrijfsruimten. Dat wil zeggen behoud van bedrijfsruimten op (strategische), zichtbare locaties, zoals hoekpanden, pleinen en aaneengesloten bedrijfslinten. Het afwegingskader dat in het voormalig stadsdeel West is ontwikkeld, wordt hiervoor geactualiseerd en stedelijk aangeboden.

2.5.14 Ruimte voor de economie van morgen     

Op 18 juli 2017 heeft het college van B&W de nota Ruimte voor de Economie van Morgen vastgesteld. Ruimte voor de Economie van Morgen is de economische uitwerking van Koers 2025, het plan van de gemeente om 50.000 woningen te bouwen voor 2025. Voor toekomstige gebiedsontwikkeling agendeert het college ruimte voor nieuwe werkgelegenheidsgroei in Amsterdam. Deze ruimte is nodig omdat steden als Amsterdam zich ontwikkelen als economische motoren voor een grotere stedelijke regio. Ruimte voor de Economie van Morgen biedt bouwstenen voor stedelijke menging van kantoren en bedrijven in nieuwe gebiedsontwikkelingen, die nader worden uitgewerkt in ruimtelijke projecten, gronduitgifte en de nieuwe kantorenstrategie van Amsterdam.

Amsterdam heeft jarenlang een groot overschot gehad aan leegstaande kantoren. Dat overschot begint door allerlei ontwikkelingen te dalen. Om niet onder het niveau van de frictieleegstand te komen wordt gekeken waar initiatieven voor nieuwe kantoren mogelijk zijn.

Eén van de mogelijkheden die worden genoemd voor de korte termijn is om bij de transformatie van panden in de stadsdelen Zuid en Centrum mogelijkheden voor kantoorontwikkeling mee te nemen.

3.1.1 Amsterdam Werelderfgoed     

De zeventiende-eeuwse grachtengordel van Amsterdam is op 1 augustus 2010 geplaatst op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Hiermee wordt bijgedragen aan het versterken van het bewustzijn, het begrip en de waardering van de wereldgemeenschap voor dit 400 jaar oude waardevolle culturele, architectonische en stedenbouwkundige erfgoed. Tevens is dit een erkenning dat Amsterdam (gemeente en stadsdeel, maar ook eigenaren, ondernemers en bewoners) de grachtengordel op een goede manier in stand houdt en beschermt.

3.1.2 Kern- en bufferzone     

De zeventiende-eeuwse grachtengordel vormt de zogenoemde kernzone (de 'property'), het gebied dat is geplaatst. De overige delen van de historische binnenstad binnen de Singelgracht vormen de bufferzone. De bufferzone is aangewezen als een extra beschermingsgebied om de kernzone. De kern- en bufferzone liggen beide in het beschermd stadsgezicht van de binnenstad van Amsterdam. De grenzen van de bufferzone komen overeen met de grenzen van het beschermde stadsgezicht.

^{Grachtengordel Amsterdam UNESCO Werelderfgoed: kern- en bufferzone}

3.2.1 Uitzonderlijke universele waarden     

Als het Werelderfgoed Comité (World Heritage Committee) besluit een erfgoed toe te voegen aan de Lijst van het Werelderfgoed, stelt het Comité, hiertoe geadviseerd door Niet Gouvernementele Organisaties (NGO's), een “Verklaring van Uitzonderlijke universele waarde” vast. 'Uitzonderlijke universele waarde' houdt in, dat de culturele of natuurlijke betekenis van wat als het erfgoed wordt gezien zo uitzonderlijk is, dat deze het nationale belang overstijgt en van algemeen belang is voor huidige en toekomstige generaties van de gehele mensheid. De verklaring bestaat uit een korte samenvattende beschouwing (synthesis), een beschrijving van de criteria waaraan het erfgoed voldoet, een beschrijving van de manier waarop het erfgoed voldoet aan de voorwaarden (wegingsfactoren) van integriteit (integrity) en echtheid (authenticity) en tenslotte een beoordeling van het systeem waarmee het erfgoed wordt beheerd en beschermd.

3.2.2 Criteria     

Een cultureel of natuurlijk erfgoed moet, om als Werelderfgoed te kunnen worden toegevoegd aan de Lijst van het Werelderfgoed, voldoen aan tenminste één van de tien criteria, die - naast de wegingsfactoren authenticiteit en integriteit – zijn vastgelegd in de leidraad van de 'World Heritage Convention', de 'Operational Guidelines'. De criteria zijn opgesteld om te kunnen beoordelen en vaststellen of er voor een nominatie sprake is van 'Uitzonderlijke universele waarde'.

De 'zeventiende-eeuwse grachtengordel van Amsterdam binnen de Singelgracht' is toegevoegd aan de Lijst van het Werelderfgoed op basis van de algemene criteria (i), (ii), en (iv), die hierna worden toegelicht.

1. – 'represent a masterpiece of human creative genius' – het erfgoed vertegenwoordigt een meesterwerk van menselijk scheppend talent;
2. – 'exhibit an important interchange of human values, over a span of time or within a cultural area of the world, on developments in architecture or technology, monumental arts, town-planning or landscape design' – het erfgoed is het toonbeeld van een belangrijke uitwisseling van menselijke waarden, over een tijdspanne of binnen een cultureel gebied van de wereld, met betrekking tot ontwikkelingen in architectuur of technologie, monumentale kunsten, stedenbouw of landschapsontwerp;
3. [...]
4. – 'be an outstanding example of a type of building, architectural or technological ensemble or landscape which illustrates (a) significant stage(s) in human history' – het erfgoed is een uitzonderlijk voorbeeld van een bepaald type bouwwerk, architectonisch of technisch ensemble of cultuurlandschap, dat als zodanig een belangwekkende fase in de menselijke geschiedenis illustreert.

3.2.3 Authenticiteit en integriteit     

In 2008 heeft het Werelderfgoed Comité uitgesproken, dat authenticiteit en integriteit een onlosmakelijk onderdeel vormen van de voor een Werelderfgoed geldende 'Verklaring van Uitzonderlijke universele waarde'. Authenticiteit beoordeelt de geloofwaardigheid en echtheid van de 'Uitzonderlijke universele waarde'. De mogelijkheid om de waarden die worden toegekend aan het erfgoed te begrijpen, is afhankelijk van de mate waarin informatiebronnen met betrekking tot de waarden worden beschouwd als geloofwaardig of eerlijk. Uitgebreide reconstructie en herstructurering worden bijvoorbeeld gezien als een risico voor instandhouding van de authenticiteit. Integriteit beoordeelt de volledigheid en gaafheid van de 'Uitzonderlijke universele waarde' van een erfgoed. Integriteit is de mate waarin het natuurlijk en/of culturele erfgoed en wat daartoe behoort als één geheel (en niet verstoord) bewaard is gebleven. De 'Operational Guidelines' geven richtlijnen voor het vaststellen en beschrijven van de authenticiteit en integriteit van het erfgoed.

3.4.1 Algemeen     

De grachtengordel is op de werelderfgoedlijst geplaatst vanwege de Uitzonderlijke universele waarde en omdat de regels en de verbeelding van de bestemmingsplannen voor de binnenstad voldoende waarborg zijn voor de instandhouding van de door UNESCO gesignaleerde Outstanding Universal Value. Plaatsing op de Werelderfgoedlijst brengt dus geen nieuwe regels met zich mee.

3.4.2 Nieuwbouw     

Nieuwbouw is in de binnenstad vaak onderwerp van discussie. Het huidige welstandsbeleid ziet er voldoende op toe dat nieuwbouwplannen passen in de context van het beschermde stadsgezicht. Met de aanwijzing van de grachtengordel als Werelderfgoed behoren ook de Uitzonderlijke universele waarde en de authenciteit en integriteit tot de 'context' waarin nieuwbouwplannen moeten worden ingepast.

UNESCO heeft specifieke aandachtspunten voor eigentijdse architectuur in het Vienna Memorandum en het Charter van Venetië (ICOMOS, UNESCO) geformuleerd. Voor UNESCO is de afleesbaarheid van de stad essentieel, hetgeen ook aansluit bij het eerdergenoemd criterium authenticiteit. Eigentijdse architectuur dient in principe als zodanig herkenbaar te zijn. Artikel 21 van het Vienna Memorandum luidt namelijk:

'Met inachtneming van de uitgangspunten (volgens artikel 7 van dit Memorandum), moeten stedenbouw, hedendaagse architectuur en het behoud van de historische stedelijke landschap alle vormen van pseudo-historisch ontwerp voorkomen, omdat dit een ontkenning vormt van zowel het historische als het hedendaagse. Een historische blik moet niet de andere verdringen, omdat de geschiedenis leesbaar moet blijven, terwijl het bereiken van samenhang van de cultuur door kwalitatieve interventies het ultieme doel is.'

3.4.3 Visual impact en hoogbouwbeleid     

Voor UNESCO is het aspect 'visual impact' (visueel effect) van belang. Hedendaagse stedelijke ontwikkelingen, zoals hoogbouw en eigentijdse architectuur, kunnen van invloed zijn op stadssilhouetten, het daklandschap, zichtlijnen of doorzichten en de authenticiteit en integriteit van het historische stedelijke landschap bedreigen. Van deze ontwikkelingen kan vooral hoogbouw een groot visueel effect op de grachtengordel hebben.

Daarom heeft de gemeente Amsterdam, in het kader van de Structuurvisie 2010-2040, hoogbouwbeleid ontwikkeld en vastgesteld (gemeenteraadsbesluit van 16 februari 2011). Dit hoogbouwbeleid gaat uit van de internationaal voor het Werelderfgoed geldende charters en verdragen, waaronder het Charter van Washington en het Vienna Memorandum. Ook de inhoud van meer recente papers van het Werelderfgoed Comité en diens adviesorgaan ICOMOS over de maatschappelijke en culturele betekenis van het historische stedelijke landschap in relatie tot hedendaagse ontwikkelingen in stedenbouw en architectonisch ontwerp zijn hierin verwerkt.

Hoogbouw mag alleen wanneer de Uitzonderlijke universele waarde en de authenticiteit en integriteit niet in het geding komen. Concreet gaat het om de bescherming en instandhouding van bestaande zichtassen/doorzichten, stadssilhouetten en het daklandschap van de kernzone en de omringende bufferzone. De hoogbouwvisie, de regels en de verbeelding in de bestemmingsplannen voorzien in deze bescherming en instandhouding. Voor Groot Waterloo wordt in dit bestemmingsplan niet voorzien in de realisatie van nieuwe hoogbouw.

4.3.1 Tweede Uitleg: maritieme eilanden en scheepswerven (buitendijks)     

De Tweede Uitleg van 1592-1593 voorzag niet alleen in nieuwe woonwijken, maar ook in een nieuw en groter havengebied. Deze nieuwe havens zouden aan de rand van de stad gesitueerd worden, een trend die ook in de volgende, latere uitbreidingen tot en met heden gevolgd zou worden. De scheepsbouw en aanverwante maritieme functies concentreerden zich op de nieuw vergraven, rechthoekige eilanden Uilenburg, Valkenburg en Rapenburg. De eilanden Uilenburg en Valkenburg (ook wel Marken genoemd) waren in de lengterichting op het IJ georiënteerd, Rapenburg als een buffer in langsrichting.

Binnen het oude veengebied ontstond een aldus een geheel nieuwe structuur, waarbij de onderling door bruggen verbonden eilanden zo efficiënt mogelijk ingericht konden worden. De werven met de scheepshellingen kregen een plaats aan de randen van de eilanden en waren zowel over land als over water goed bereikbaar. Uilenburg was behalve voor particuliere werven ook voor de Admiraliteit bestemd, Marken ook voor de Stadsschuitenmakerij. Rapenburg kreeg in 1602 de werven van de VOC toebedeeld.

De kavels aan het water waren diep, de (pakhuis) bebouwing geconcentreerd aan de straat. Buiten de werven waren ook de andere pakhuizen en houtstapels aan de randen geprojecteerd. In de lengterichting van de eilanden, parallel aan de strook met scheepswerven werden de bouwblokken uitgemeten, afhankelijk van de diepte van het eiland over één of twee axiale straten. Op Uilenburg was ruimte voor twee parallelstraten met dien te verstande dat het centrale bouwblok rug-aan-rug verkaveld was. Op Marken was tussen de twee stroken met scheepswerven geen ruimte voor een strook met woonhuizen. Rapenburg tenslotte liet een meer divers beeld zien van diepe kavels direct op het water uitkomende tot een geheel gesloten bouwblok met voornamelijk woonhuizen en ook inpandige bebouwing.

De strook langs de nieuwe bolwerken werd ingenomen door lijnbanen, houtstapels en aanverwante activiteiten. Ook de kade van de opgedikte Anthonisdijk werd ingenomen door houtstapels. De efficiency van de werkeilanden was zover doorgevoerd dat de nautische industrie zich voortzette tot op de bolwerken zelf.

Het maritiem kwartier, lijnbanen en houtstapels incluis lag in buitendijks gebied. Dit had voor- en nadelen. Het voordeel was dat schepen vanaf het IJ niet door sluizen hoefden maar rechtstreeks naar de werven konden varen. Daarentegen was een nadeel dat deze buitendijkse eilanden regelmatig overstroomden. Om de overlast bij hoge vloed te beperken zijn de eilanden verhoogd aangelegd. Met de bouw in eerste instantie van de Oosterdoksdijk, maar pas echt met de bouw in 1865-1872 van de Oranjesluizen verdwenen de getijden op het IJ en was het overstromingsprobleem definitief opgelost.

De aanleg van de eilanden was niet gericht op een eindbeeld. De ontwikkeling was zeer dynamisch, als gevolg van de uitdijende stad, waarbij de havenfuncties steeds verder naar buiten zouden verschuiven. Met de ontwikkeling van Rapenburg verschoven de werven van Uilenburg (stadszijde) naar het nieuwe eiland (periferie). De vrijgekomen erven op Uilenburg werden ingenomen door diepe pakhuizen en ook wel woonhuizen. Een nieuwe kade ter ontsluiting van het nu rondom gesloten bouwblok werd aangelegd. Met de aanleg van de nieuwe werkeilanden bij de Vierde Uitleg van 1660 en volgende verdwenen de werven geheel en werd de woon- en opslagfunctie verder uitgebouwd: een vroeg voorbeeld van gentrification. Waar mogelijk werden de bouwblokken rondom aangeheeld en kades aangelegd. Maar de kenmerkende strokenverkaveling, waar de werven gevestigd waren, van straat tot gracht, bleef. Aan de noordzijde kwam met de nieuwe kade een nieuwe oost-westroute tot stand, in verbinding met het Waalseiland van rond 1646 en de Vierde Uitleg ter westerzijde, naar de verlegde Anthonisdijk. De transformatie van het nieuwe havengebied naar een woongebied kreeg zijn beslag in nauwelijks zestig jaar.

4.3.2 Tweede Uitleg: Vlooienburg (binnendijks)     

De hoogwaterkering van de Sint Anthonisdijk werd in de periode van de Tweede Uitleg als Jodenbreestraat (Breestraat) de belangrijkste uitgaande route van het nieuwe gebied. De locatie aan de dijk was gewild, met name de zuidzijde, omdat deze binnendijks lag. Tezamen met het nieuw vergraven eiland Vlooienburg concentreerde zich hier de woonhuisbebouwing, de binnenstraten het eerst bebouwd, de buitenranden aan het water met de houtstapels wat later en wat minder chic. Vlooienburg, vanaf 1595 verder aangeplempt, is als regelmatige rechthoek aangelegd, met vier rechthoekige bouwblokken aan de Korte en de Lange Houtstraat.

Een gracht scheidde Vlooienburg van de nieuwe bolwerken. Het driehoekig gebied tussen de gracht en de versterking werd uitgegeven ten behoeve van woonhuiskavels, lijnbanen en het institutionele Huiszittenhuis, tegenover het bewaard gebleven Leprozenhuis. Ook de binnendijkse woongebieden waren dicht tot zeer dicht bebouwd. Pas met de Derde Uitleg zou met de grachtengordel een milieu voor de rijken en de superrijken gecreëerd worden.

Ook Vlooienburg vertoonde een zekere dynamiek, echter in functie minder dan de buitendijkse werkeilanden. In de Amstel werd rond 1630 Vlooienburg met een (tweede) strook aangeplempt, waarop na het verdwijnen van de houtstapels het Diaconieweeshuis zou verrijzen en later ook woonhuisbebouwing. Deze aanplemping werd uitgevoerd in aansluiting op de doorgetrokken eilanden van de Eerste Uitleg en de nieuwe brug over de Amstel naar de Halvemaansteeg. De aanleg van de eilanden is vermoedelijk in gang gezet in 1625. Op de kaart van Balthasar Florisz van 1625 zijn de contouren te zien van een soort dok dat mogelijk de basis vormde van de aanplemping. De brug van de aanplemping, over de aanmerkelijk minder breed geworden Amstel, naar de Halvemaansteeg is op de bekende versie van deze kaart niet ingetekend, maar op blad 1 van een andere versie (met Japans papier aangeheeld, met bladen van 1625 en 1647) wel. De verkaveling van de beide bouwblokken is van 1631. Zie ook de kaart van Danckerts de Rij met daarop de verkaveling weergegeven (SAA). Met de voltooiing van deze 'inbreiding' werd een logisch scharnierpunt tussen de diverse uitbreidingen gerealiseerd.

De rafelranden aan de kant van de bolwerken werden aangeheeld en de lijnbanen verdwenen, tegelijkertijd met de bolwerken zelf. Dat de functieverandering minder ingrijpend uitpakte dan in de haven komt voort uit enerzijds de binnendijkse ligging, maar ook uit de aard van de houthandel, die over het algemeen niet verder kwam dan de kade. Het hout werd via de Amstel per boot of houtvlot aangevoerd en vervolgens opgestapeld, zo hoog dat de Amstel en de grachten vanaf de straten soms volledig aan het zicht waren onttrokken.

In 1662 ontstonden door een nieuwe aanplemping en vergraving in de Amstel (planning 1660, vermoedelijk de vierde keer!) 23 nieuwe erven, even diep, maar met kleine breedteverschillen. Het Diakonie weeshuis was op dat moment al gebouwd (1656-57) en stak nog verder uit naar buiten (rode cirkel). De herverkaveling van de voormalige houtstapels is vermoedelijk gebaseerd op de bestaande eigendomsverhoudingen zoals die na de aanplemping van 1629 waren vastgelegd. De opvallende ongelijke maten vormen een weerspiegeling van de dynamiek van de haveneilanden. Hoewel diverse erven in de loop der eeuwen werden samengevoegd, zouden de erfgrenzen van 1662 tot ver in de twintigste eeuw niet meer verschuiven.

Het Diakonie weeshuis en andere bebouwing aan de Binnen Amstel, gezien vanaf de bolwerken en de jachthaven. De Blauwbrug is nog een houten brug. 1767 gebaseerd op een oudere prent.

Bebouwing Zwanenburgerstraat (met de achterkant direct aan de Binnen Amstel) na het verplaatsen van de houthandel en de aanplemping en verkaveling van 1662. Hoewel er nog wel sprake is van opslag aan de achterzijde is er wel degelijk sprake van gentrification. Pas veel later zou de beruchte neergang plaats vinden.

4.3.3 Transformatie bolwerken Vierde Uitleg     

4.3.3 Transformatie bolwerken Vierde Uitleg

De bolwerken van de Tweede Uitleg (afbeelding volgende pagina) hielden het langer vol dan die van de Eerste. De sloop was bij de Vierde Uitleg, na 1660. De eilandenstructuur van de Tweede Uitleg werd daarbij ongemoeid gelaten. Bij de sloop werd de voormalige vestinggracht genormaliseerd (Nieuwe Herengracht), waarbij de vrijgekomen ruimte werd uitgevuld met driehoekige bouwblokken, doorsneden door de dijk. Dat de verbinding richting de nieuwe Uitleg een vreemde knik zou maken werd daarbij voor lief genomen (zie ook de kaart van De Ram uit 1678). Tussen deze bouwblokken kreeg de houtmarkt een plaats, maar ook zouden in de nieuw verkavelde strook maar liefst vier synagogen verrijzen, waarmee de kiem werd geplant van het rijke Amsterdams Joodse leven.

Waar de nieuw vergraven eilanden van de Tweede Uitleg als structuur de eeuwen zouden trotseren, daar was de transformatie van de bolwerken na nauwelijks 70 jaar vrijwel volledig. De bolwerken en de grachten werden geheel vergraven en herverkaveld in een groter en een kleiner scherp driehoekig bouwblok aan weerszijden van de knik van de Nieuwe Herengracht. De Nieuwe Herengracht was de verlengde Herengracht van de Derde Uitleg. Door al deze werken stedenbouwkundig en verkeerstechnisch op elkaar af te stemmen werden de Tweede, Derde en Vierde Uitleg aan elkaar geknoopt. Dat de nieuwe bouwblokken op de scharnierpunten door deze operatie niet een fraaie regelmatig rechthoekige vorm konden krijgen laat zich raden. De kavels in de scherpe punt van het grootste bouwblok zijn dan ook rug-aan-rug bebouwd. Aan de andere kant van de achterstraat van dit bouwblok werd een enkele rij huizen gerooid, de Rapenburgerstraat (de straat naar Rapenburg). Ook al zijn de punten afgesnoten, de beide nieuwe bouwblokken worden wel tot de keurblokken gerekend. De status is afleesbaar aan de diverse rijke herenhuizen aan de Nieuwe Herengracht. Het sluitstuk van de werken werd gevormd door een (tweede) sluis, de Rapenburgersluis tussen het eiland Rapenburg en het Kadijkseiland.

Afbeelding: Johannes de Ram 1678, een kijkje in de keuken van de 17^de-eeuwse stedenbouwers. De arceringen zijn van de tekenaar van de kaart, de lijnen zijn een bewerking. De arceringen zijn overduidelijk stedenbouwkundig van aard.

De aangeheelde en de nieuwe bouwblokken binnen de strook van de gesloopte bolwerken zijn rood gearceerd. De Houtkoperswal lijkt te zijn ingetekend als doorgaand naar de Plantage Middenlaan, maar in werkelijkheid werd de diagonale verbinding langs de Hortus de doorgaande route. Ook de bebouwing aan de latere Prins Hendrikkade, Rapenburg en het Waalseiland is rood gearceerd. De bouwblokken op Rapenburg zijn later aangeheeld, dus hier is de arcering goed te verklaren. De arcering van het Waalseiland is minder eenduidig. De groene arcering is evenmin eenduidig te interpreteren, maar valt in ieder geval deels samen met de (oudere) gronduitgiftekaarten.

De rode lijn in de Amstel geeft de aanplempingen weer, ontstaan tussen de Derde en de Vierde Uitleg. Deze strook is overigens later een tweede maal opgedikt. In de gele cirkel is de nieuwe sluis aangegeven. Het kaartbeeld, dat aldus aan de randen van de Tweede Uitleg sterk veranderd is ten opzichte van de kaart van Balthasar Florisz van respectievelijk 1625, 1647 en 1657 toont de dynamiek van de stadsuitbreidingen vanaf de late zestiende eeuw tot aan de jaren '70 van de zeventiende eeuw. Opmerkelijk ten slotte is dat door het intekenen van de uitbreidingsgrenzen (in wit) de geometrische principes van de Tweede én de Eerste Uitleg opeens helder naar voren komen (oranje en geel).

Tot aan de periode van de Cityvorming, de Tweede Gouden Eeuw zou er nagenoeg niets veranderen aan de opzet en de verkaveling van het plangebied. Vanaf circa 1875 werden grachten gedempt en ontstond grootschaliger nieuwbouw. Echter dit was een briesje in vergelijking met de naoorlogse wervelwinden die het gebied zouden teisteren.

Loman rond 1900

4.4.1 Ingrepen     

Vermoedelijk is er in de binnenstad geen gebied waar de structuur zo ingrijpend gewijzigd is. De eerste transformatie van de eerste helft van de zeventiende eeuw betrof nog een vroege vorm van gentrification, maar de armoedeval vanaf de 19^de eeuw, die in heel Amsterdam viel waar te nemen, trof juist het plangebied genadeloos hard. In dezelfde tijd dat Samuel Sarphati zijn plannen voor Amsterdam ontvouwde, rond 1860, aan de dageraad van de Tweede Gouden Eeuw, bestonden plannen dit vervuilde en overvolle gebied volledig te saneren. Zover kwam het niet, maar wel namen de bouwactiviteiten vanaf deze periode aanzienlijk toe. Veel van de zeventiende-eeuwse panden, vaak in vervallen toestand maakten plaats voor nieuwbouw, woonhuizen, maar ook voor institutionele bebouwing en fabrieken. Exemplarisch was de Zwanenburgerstraat, waar in de tweede helft van de 19^de eeuw twee weeshuizen, twee diamantslijperijen, een diamantbeurs, een tabakspakhuis en een (armen)school werden opgericht. Met de hernieuwde bouwwoede ontstond ook een herijking van de infrastructuur. Het vervoer te water nam af in belang en vele grachten werden gedempt. De relatie met het IJ verdween met de opdikking van de Prins Hendrikkade en de aanleg van het Oosterdok. Ook Vlooienburg breidde nog verder uit richting Amstel. De Leprozengracht en de Houtgracht waren al in de 19^de eeuw gedempt, het water rond de werkeilanden pas na de oorlog (Rapenburgwal 1965, Houtkopersburgwal en Markengracht 1968). Het voormalig eilandenrijk raakte uiteindelijk vrijwel geheel aaneen geklonterd met Uilenburg als enige uitzondering.

Daarnaast hebben de saneringen van de jaren twintig – geruggensteund door de nieuwe Woningwet van 1901 – grote gevolgen gehad. Op grote schaal werden woningen onbewoonbaar verklaard om vervolgens gesloopt te worden. Zo werd in 1916 Uilenburg gesaneerd, in 1927 gevolgd door Valkenburg. De volgende sanering was in de jaren '70 van de 20^ste eeuw, maar beide saneringen samen vielen in het niet bij de kaalslag ten behoeve van de metro en vanaf 1982 de bouw van de Stopera die het binnendijkse deelgebied trof. De bovengrondse bouwwijze voor de metro gecombineerd met het tracé pakte desastreus uit. Slechts een handvol huizen, waaronder het Rembrandthuis, overleefde de sloopwoede.

Onbewoonbaar verklaarde woningen aan de Uilenburgerstraat. De voorgrond is al gesaneerd.

Buitendijks werden tezelfdertijd de strook aan het water en twee bouwblokken opgeofferd aan het Maupoleum (Burgemeester Tellegenhuis 1971-1994), na 23 jaar al weer vervangen door twee nog grotere gebouwen. Van een vergelijkbare orde waren de infrastructurele ingrepen ten behoeve van het autoverkeer, voor een gedeelte samenvallend met de naoorlogse dempingen: van de Weesperstraat over Valkenburg naar de IJ-tunnel. Het nieuwe onder- en bovengrondse scharnierpunt van het Mr. Visserplein betekende het einde van het politiebureau dat niet eens zo lang daarvoor het middeleeuwse Leprozenhuis vervangen had. Net als het Maupoleum was dit verkeersplein overigens geen lang leven beschoren. De ondergrondse verbindingen zijn afgeknepen en bovengronds wordt het plein meer en meer een echt plein. In 1999 werd de noordelijke wand van het Mr. Visserplein aangeheeld met de bouw van de nieuwe Filmacademie en sinds kort is de ruimte tussen de Portugese synagoge en het middelpunt van het plein voetgangers- en fietsersgebied. Met de vestiging van de Filmacademie op deze plek werd bovendien de culturele en religieuze identiteit van het Meester Visserplein versterkt. Behalve genoemde instellingen zijn ook het Joods Historisch Museum, de Academie voor de Bouwkunst en de Mozes en Aäronkerk aan het plein gelegen.

Afbeelding: De aanleg van de metro betekende de grootste aanslag op de binnenstad ooit. De sloop van de bebouwing aan de voormalige houtkade was niet nodig voor de metro, wel voor de bouw van de Stopera. Opmerkelijk zijn verder de lus in de verbinding naar het Mr. Visserplein en de IJ-tunnel en het net opgeleverde Maupoleum. De Markergracht is geheel gedempt, de Houtkopersburgwal en de Rapenburgwal voor de helft.

Afbeelding: van het eiland Vlooienburg is niet één huis, niet één kavel uit de periode van de eerste aanleg bewaard gebleven. De structuur van 1592 is na bijna vier eeuwen in een periode van een decennium (1970-1980) radicaal uitgewist.

Ondanks de drastische ingrepen zijn binnen het plangebied nog overblijfselen van de periode van de uitleg. Deze nog herkenbare historische patronen bevinden zich voornamelijk aan de randen. De overgeschreven structuur van de Vierde Uitleg over de oude bolwerken is zelfs in zijn geheel bewaard gebleven. Van Rapenburg is de aangeheelde rand van de bouwblokken tijdens de Vierde Uitleg bewaard gebleven en een deel van de 16^de-eeuwse verkaveling, voor zover niet doorbroken door de entree naar de IJ-tunnel. Het eiland Uilenburg heeft nog steeds de vorm die het eiland kreeg bij de vergraving tussen 1592 en 1593. De kavels aan de Uilenburgergracht zijn in structuur nog zeventiende eeuws en aan de buitenrand, de Oude Schans zijn enige van de diepe pakhuizen bewaard die ook in functie herinneren aan het maritieme verleden.

4.4.2 Jodenbuurt, de teloorgang van een wijk     

Vanaf de zeventiende eeuw is de omgeving van het Waterlooplein bepaald Joods te noemen. In de zeventiende en de achttiende eeuw voerde de stad Amsterdam een relatief tolerant beleid ten aanzien van joden, in tegenstelling tot veel andere Europese steden waar joden veel beperkingen opgelegd kregen of zelfs werden vervolgd. Joden konden in Amsterdam vrij huwen, hoefden geen jodentekens te dragen, er was geen inquisitie of getto en het werd toegestaan gebedshuizen op te richten. Het laatste was nota bene de katholieken niet geoorloofd. Als gevolg van deze houding emigreerden joden vanuit heel Europa - vooral vanuit Oost-Europa en Portugal - naar Amsterdam.

Het joodse karakter van de buurt uitte zich in de vele joodse bakkers, kosjere poeliers en andere Joodse bedrijven die hier gevestigd waren. Met name de bedrijven die buiten de traditionele (christelijke) gilden vielen, zoals de diamantslijperijen, waren hier sterk vertegenwoordigd. Armere joden waren veelal actief als straatverkoper, standwerker of handelaar in lompen, zuur, snoep, metaal en tabak.

Aan het begin van de twintigste eeuw trok de joodse middenklasse en hogere arbeidersklasse weg uit de Jodenbuurt om te gaan wonen in voornamelijk Amsterdam Oost en Amsterdam Zuid. Aan het begin van de oorlog woonde 80 % van de 80.000 Amsterdamse joden buiten het centrum. Na de oorlog herinnerde nog maar weinig aan het Joodse leven rond het Waterlooplein. Veel leegstaande huizen waren bovendien geplunderd en in de hongerwinter ontdaan van brandbaar hout. De ingrepen na de oorlog in de buurt waren om die redenen wellicht te verklaren, maar tegenwoordig denkt men anders over de keuzes die indertijd gemaakt zijn.

Afbeelding: Houtroof 1945.

Rond 2000 – toen van de buurt en het Joodse leven bijna niets meer over was – ontstond het besef dat juist het beladen verleden van de buurt ook tot het cultuurhistorisch erfgoed van de stad behoort. Panden die niet per se architectuurhistorisch van grote waarde zijn kunnen cultuurhistorisch wel degelijk betekenis hebben. Inmiddels zijn in het gebied Groot Waterloo veel panden als joods erfgoed geïnventariseerd en beschermd (Inventarisatie Joods Cultuurhistorisch Erfgoed Stadsdeel Amsterdam-Centrum, uitgevoerd door Bureau Monumenten en Archeologie. De inventarisatie is verre van compleet en gebaseerd op slechts twee bronnen, maar vormt een eerste aanzet). Een voorbeeld is de rij tamelijk eenvoudige woonhuizen aan de Foeliedwarsstraat, van cultuurhistorische waarde omdat hier te midden van de grootschalige, structurele ingrepen in de buurt, het beeld van joodse bewoning bewaard is gebleven. De huizen vormen daarmee een aanvulling op de bekendere Joodse monumenten als de grote synagogen en diamantslijperij BOAS aan de Uilenburgerstraat.

Textielgroothandel De Vries van Buuren & Co, opgericht door Mozes de Vries van Buuren, aan het Waterlooplein.

Afbeelding: Diamantslijperij gebr. Rudelsheim Valkenburgerstraat 100, tijdens de sanering van de jaren '20.

4.4.3 Metro, acties en rellen     

In 1953 stelde het stadsbestuur een Wederopbouwplan vast dat de weg vrij maakte niet alleen voor de aanleg van een metrolijn maar ook voor grootschalige doorbraken die een betere verkeersdoorstroming van de binnenstad moesten garanderen. Deze verkeerstechnische verbeteringen gingen gepaard met de sloop van honderden, dikwijls monumentale panden. Onder andere de Wibautstraat en de Weesperstraat waren het resultaat van dit grootstedelijk denken. De Amsterdamse bevolking was echter allerminst gecharmeerd van deze 'vooruitgang'. Al vanaf de jaren zestig werd fanatiek actie gevoerd tegen de ingrijpende plannen van het stadsbestuur, waaronder ook het plan om de genoemde verbreedde Weesperstraat door te trekken door de Nieuwmarktbuurt naar de Prins Hendrikkade. Deze vierbaans weg werd 5 januari 1972 met één stem verschil in de gemeenteraad afgewezen.

Het tracé van de metro was weliswaar ondergronds, maar leidde tot even desastreuze ingrepen in het stedelijk weefsel. Dit was goeddeels te danken aan de techniek waarbij de tunnel bovengronds werd gebouwd, om pas daarna de caissons te laten afzinken. De gehele bovenliggende bebouwing diende daartoe te worden gesloopt. De sloop leidde tot een krachtige maatschappelijke reactie. De onrust van 1975, ook wel bekend als de Slag om de Nieuwmarkt is inmiddels beroemd en berucht.

Het tracé van de Metrolijn loopt dwars door het gebied van Groot Waterloo, onder de Jodenbreestraat door. De gevolgen van de aanleg zijn in het gebied duidelijk te zien doordat de stadsvernieuwing uit de jaren tachtig in het beeld overheerst.

5.1.1 Algemeen     

Geen ander gebied in de binnenstad is zo veranderd door de verschillende stedenbouwkundige ingrepen uit de periode na de Tweede Wereldoorlog als Groot Waterloo. Door de aanleg van de IJ-tunnel, het wegtracé met de ongelijkvloerse kruising onder het Mr. Visserplein, de verbredingen van de Jodenbreestraat (Lastageweg) en Muiderstraat, de aanleg van de metro en de bouw van het Stadhuis/Muziektheater is veel van de kleinschalige bebouwing en fijnmazige structuur verdwenen. Deze ingrepen hebben er toe geleid dat het gebied qua stedenbouwkundige structuur sterk gefragmenteerd is en afwijkt van de omliggende buurten.

Afbeelding: plangebied Groot Waterloo

5.1.2 Noordelijk deel van het plangebied     

De haveneilanden Uilenburg, Rapenburg en Valkenburg zijn het resultaat van de eerste planmatige uitleg van Amsterdam. De drie haveneilanden werden aangelegd buiten de toenmalige IJ-dijk, die over de Jodenbreestraat liep. Het verloop van de dijk is nog altijd herkenbaar door de iets hogere ligging van de straat. Uilenburg en Valkenburg lagen geschakeld aan de zeedijk, het schiereiland Rapenburg was verbonden met de vestingwal en lag parallel aan de IJ-oever. De eilanden werden van elkaar gescheiden door brede grachten waardoor ze goed bereikbaar waren voor zeeschepen. De rechthoekige eilanden werden zo ingedeeld en verkaveld dat de werfterreinen zowel over land, via smalle straten en bruggen bereikbaar waren als over water. Deze structuur is blijven bestaan tot in de twintigste eeuw.

Uilenburg

Van de drie buitendijks gelegen haveneilanden en het binnendijks gelegen Vlooienburg (nu Waterlooplein), is alleen het eiland Uilenburg in zijn oorspronkelijke vorm behouden. Centraal op het eiland ligt de brede Nieuwe Uilenburgerstraat. De straat werd aangelegd na de ingrijpende sanering van de middenstrook aan het begin van de 20^e eeuw, die werd ingegeven door de slechte woonomstandigheden op het eiland.

De westkant van het eiland bestaat uit twee rechthoekige bouwblokken. De bouwblokken zijn vrij dicht bebouwd, onder meer door diepe pakhuizen en eenlaagse bijgebouwen.

De wervenstrook aan de oostkant heeft kavels die doorlopen tot aan de Uilenburgergracht, met daarop een divers beeld van gebouwen en functies in verschillende schaal en typologie: bedrijfsgebouwen, waaronder het brede, hoge fabrieksgebouw van diamantslijperij Gassan Diamonds, een transformatorstation en een serie pakhuizen, maar ook de Joodse synagoge en twee woongebouwen haaks op de gracht. Vanuit de Nieuwe Uilenburgerstraat is weinig relatie met de Uilenburgergracht, er zijn nauwelijks vrije doorzichten tussen de losse gebouwen. Een uitzondering is de Uilenburgerwerf, het nieuwe straatje in het verlengde van de Nieuwe Batavierstraat, dat leidt naar een openbare steiger in het water. Ook over het terrein van het voormalige bedrijfscomplex aan de Nieuwe Uilenburgerstraat 29-59 (Dienst Publieke Werken) is een doorzicht naar de Uilenburgergracht.

Rapenburg

Het (voormalige) schiereiland Rapenburg is door de aanleg van de IJ-tunnel in twee delen uiteengevallen. Aan de westzijde is de eilandstructuur met de smalle straten en de wervenstrook nog aanwezig. Aan het Rapenburg bestaat de bebouwing uit kleinschalige panden en enkele kleine stadsvernieuwingscomplexen. Op de wervenstrook staat de bebouwing aaneengesloten langs de straat. Het grote bouwblok tussen de Prins Hendrikkade en het Rapenburg heeft aan de Prins Hendrikkade de diepste kavels met herenhuizen, voor- en achterhuizen en brede pakhuizen. Op het binnenterrein van het bouwblok zijn tuinen, aanbouwen en enkele panden met zelfstandige functies.

Op de oostelijke kant van Rapenburg zijn de bouwblokken bij de aanleg van de autotunnel voor de helft afgebroken en tot heden toe niet aangeheeld. Het gebouw van de Politie en de Brandweer is onderdeel van een 'open' bouwblok, met een groot parkeerterrein op het binnenterrein. Hiermee heeft het gebied ten noorden van de Anne Frankstraat weinig ruimtelijke samenhang.

Tussen Valkenburgerstraat en Nieuwe Herengracht

De brede Valkenburgerstraat wordt begrensd door grootschalige nieuwbouw met appartementen en enkele hotels. Tussen de Valkenburger- en Rapenburgerstraat liggen drie gelijke bouwblokken die worden onderbroken door twee pleintjes met urban villa's. Onder de Vara-strook ligt een grote ondergrondse parkeervoorziening met openbaar parkeren en bewonersparkeren.

Aan de Valkenburgerstraat is de bebouwing 21 meter hoog (7 bouwlagen) en zijn op de begane grond veel winkels gevestigd. Aan de Rapenburgerstraat wordt met de bouwhoogte van ca. 15 meter (5 bouwlagen) aangesloten op de bouwhoogte aan de overkant van de straat.

Op de voormalige wervenstrook aan de westzijde van de Valkenburgerstraat bestaan de beide koppen uit oudere bebouwing. Daartussen zijn de kavels ingevuld met complexen die bestaan uit een hoog bouwdeel aan de straat met bouwhoogten tot 23 meter (7 en 8 bouwlagen) en losse 18 meter hoge gebouwen met 6 bouwlagen, die direct aan de gracht staan.

Het tracé van de oude stadswal is nog te zien in de loop van schuine rooilijn aan de westwand van het Rapenburgerplein, Rapenburgerstraat, Nieuwe Amstelstraat, Blauwbrug en Amstelstraat. De bouwblokken tussen dit tracé en de Nieuwe Herengracht bevinden zich op de voormalige oude verdedigingszone. Het grote, driehoekige bouwblok tussen de Anne Frankstraat en Muiderstraat heeft aan beide korte zijden grote gebouwen. De beide lange zijden bestaan uit kleinschalige percelen, met de grootste en in diepte toenemende kavels aan de Nieuwe Herengracht.

5.1.3 Zuidelijk deel van het plangebied     

In het zuidelijk deel van het plangebied bepalen brede straten en grote pleinen het ruimtelijk beeld, met een grote variatie in schaal en typologie van de bebouwing.

De as Jodenbreestraat - Muiderstraat is onderdeel van de drukke fiets-voetgangersroute tussen het stadshart en Amsterdam Oost en heeft een grote diversiteit aan functies. De noordwand wordt gevormd door de grote gebouwen van de Academie voor Theater en Dans, een kantoorgebouw met winkels en horeca aan een overdekte arcade en de Nederlandse Filmacademie aan het Mr. Visserplein. Aan de zuidkant liggen twee ondiepe bouwblokken met individuele panden en grotere woningbouwcomplexen. De Mozes en Aäronkerk, goed zichtbaar komend vanaf de Blauwbrug, was vroeger onderdeel van een wand maar ligt nu met de zijgevel aan het Mr.Visserplein. Tussen de Muiderstraat en het J.D. Meijerplein ligt het gebouw van de Portugese Synagoge (1675), een hoog rechthoekig gebouw dat aan drie zijden is omgeven door lage dienstgebouwen, als onderdeel van een groter bouwblok.

Op de plek van het voormalige eiland Vlooienburg is in de jaren tachtig van de vorige eeuw het Stadhuis/Muziektheater gebouwd, één van de grootste gebouwen van de binnenstad. De L-vormige vleugel van het stadhuis, die om het Muziektheater heen is geplaatst, heeft gevels met weinig geleding. Het Muziektheater, het onderkomen van het Nationale ballet en de Nederlandse opera, heeft een beeldbepalende positie in de as van de Amstel. De overdekte passage en enkele gangen op de begane grond van het complex verwijzen naar de straten die hier ooit waren en zijn een groot deel van de dag openbaar toegankelijk. Toch heeft het gebouw geen sterke relatie met de omgeving.

In de twee bouwblokken tussen het Waterlooplein en de Nieuwe Keizersgracht zijn de gaten die na de aanleg van de metro waren ontstaan in de jaren tachtig ingevuld met nieuwbouw. Hierbij is tevens het oorspronkelijk grotere bouwblok opgedeeld waarbij een nieuwe voetgangersruimte is toegevoegd, het A.S. Onderwijzerhof.

5.1.4 Bebouwing: typologie en architectuur     

De meeste bouwblokken zijn bebouwd met panden uit de 17^de tot en met de late 20^ste eeuw. De vooroorlogse panden kennen overwegend een kleine korrel, waarbij ook sprake is van variatie in maat en schaal. Langs de verkeersdoorbraken en boven het metrotracé bepalen gebouwen en invullingen uit de late 20^ste eeuw, met een grotere schaal, het beeld. De volgende perioden kennen een eigen typologie:

De 17^de- en 18^de-eeuwse typologie

In de 17^de en 18^de eeuw komen twee te onderscheiden types woonhuizen voor: een type met een gelijkvloerse ontsluiting en een type met souterrain en bel-etage, met een verhoogde stoep. Beide varianten komen voor als panden met voor- en achterhuis met een achterliggende tuin of rug-aan-rug. De gevels kennen een duidelijke driedeling van plint, middengedeelte en beëindiging. De kap is overwegend in dwarsrichting georiënteerd. De verdiepingshoogtes nemen naar boven toe af. Deze verjonging is in de gevel afleesbaar doordat de ramen per bouwlaag minder hoog worden.

De pakhuizen uit deze tijd zijn in maat en korrel vergelijkbaar met de woonhuizen, echter meestal veel dieper en vaak opgetrokken over de hele kavel. In het algemeen zijn de bouwlagen van de pakhuizen even hoog. Andere kenmerken van de pakhuizen zijn de kleine ramen en luiken in de middenas.

De 19^de-eeuwse typologie

Het 19^de-eeuwse woonhuis heeft op uitzonderingen na een maaiveldontsluiting zonder stoep. Alle verdiepingen, ook de ramen, zijn even hoog. Vaak werden de huizen niet als herenhuizen opgericht maar als panden met meer woningen boven elkaar met een dubbele portiekontsluiting. De ene deur geeft toegang tot de benedenwoning, achter de andere deur bevindt zich de trap naar de bovenwoningen. Een 19^de-eeuwse gevel betekent niet altijd dat het pand uit deze periode stamt. Vaak zijn de gevels vernieuwd en bevindt zich daarachter een casco uit een vroegere periode. Naast de even hoge verdiepingen is voor de 19^de-eeuwse stadshuizen de kapvorm kenmerkend: een mansardekap of een afgeplatte kap. Maar ook platte daken met een enkel dakschild aan de voorzijde, komen voor. Soms komt meer reliëf in de gevel voor, zoal erkers en balkons.

De vroeg-20^ste-eeuwse typologie

Panden uit de vroege 20^ste eeuw zijn te vinden op Uilenburg. In de Nieuwe Uilenburgerstraat, staan veel gebouwen uit de periode van de Amsterdamse school, waaronder een woningbouwensemble en enkele bedrijfspanden. Ze hebben de typische kenmerken van de Amsterdamse School zoals het gebruik van veel baksteen en hout, de toepassing van versieringen in de gevels, in siermetselwerk of gebeeldhouwd natuursteen, en de plastische gevels met verticale accenten.

De jaren '80 van de 20^ste eeuw

Gebouwen uit de jaren '80, de periode van de stadsvernieuwing, en uit de jaren '90 zijn ruim vertegenwoordigd in de buurt. De stadsvernieuwingsarchitectuur verschilt wezenlijk van de bouwkunst uit eerdere periodes. Bij de stadsvernieuwing lag het acccent op de productie van veel betaalbare en woontechnisch goede woningen. Maat, schaal en korrel van de bebouwing zijn daarbij aanzienlijk groter dan die van de vooroorlogse bebouwing. Grote aantallen percelen werden samengevoegd. De verdiepingshoogtes zijn duidelijk lager en ook de begane grond heeft een relatief lage hoogte. Balkons, erkers, loggia's geven reliëf aan de gevel. Al deze kenmerken ontbreken bij de vooroorlogse panden in het gebied. De stadsvernieuwingsbebouwing is op uitzonderingen na plat afgedekt.

Bijzondere, beeldbepalende gebouwen

Het overgrote deel van de panden in de buurt valt onder één van de beschreven categorieën. Mede beeldbepalend zijn echter gebouwen die in maat en schaal hiervan afwijken en vanwege hun specifieke functie typologisch afwijkend zijn zoals kerken en scholen. Net als elders in de binnenstad zijn deze gebouwen meestal geïntegreerd in de gevelwand en het bouwblok. In het plangebied zijn ook veel uitzonderingen, zoals de vrijstaande gebouwen op Uilenburg. Gebouwen als de Mozes en Aäronkerk, de synagogen rond het Mr. Visserplein, het Gassangebouw en het Muziektheater/Stadhuis springen het meest in het oog.

5.1.5 Openbare ruimte     

De openbare ruimte bestaat uit het stelsel van straten, pleinen en grachten. Een flink deel van de openbare ruimte in het plangebied bestaat uit brede verkeersaders, ruime buurtstraten en enkele grote pleinen.

Pleinen

Het Waterlooplein is vooral bekend vanwege de dagmarkt en trekt bezoekers uit de hele stad en wereld. Het stadhuis en het Muziektheater genereren daarnaast ook de nodige activiteit. 's Avonds als de markt is opgeruimd biedt het Waterlooplein echter een doodse aanblik. Behalve door de gebouwtjes voor marktopslag wordt de openbare ruimte ook onderbroken door de uitrit van de parkeergarage Stadhuis/Muziektheater en door de luchtroosters van de metro.

Het driehoekige Jonas Daniël Meijerplein heeft een belangrijke historische en ceremoniële functie in relatie tot het unieke complex van synagogen (het Joods Historisch museum, de Portugese Synagoge) en het beeld 'De Dokwerker'. Het plein is ook van belang als verblijfsruimte en biedt ruimte om te spelen. Het plein wordt regelmatig gebruikt voor tijdelijke evenementen en herdenkingen.

Het Mr. Visserplein heeft een belangrijke verkeersfunctie met doorgaand auto- en fietsverkeer en een tramlijn. Met de herinrichting van het plein in 2010 is een veiliger afwikkeling van het autoverkeer gerealiseerd en de ruimte voor voetgangers flink toegenomen. De gebouwen die het Mr. Visserplein afbakenen, voegen weinig toe aan het gebruik van het plein omdat ze niet op het plein georiënteerd zijn. Alleen de Portugese Synagoge en de ondergrondse speelvoorziening Tun Fun hebben hun entree aan het plein.

Bijzondere plekken

Bijzondere plekken in het plangebied zijn het Rapenburgerplein, dankzij de aangrenzende Rapenburgerschutsluis en de ruimere maat van de openbare ruimte, en het laag gelegen verblijfsgebied met horeca bij de Sint Antoniesluis tussen de Oudeschans en de Zwanenburgwal. Bij de Blauwbrug, in de as van de Nieuwe Amstelstraat is een kleine open ruimte, die voornamelijk ingevuld is met terrassen van aangrenzende horecazaken.

De Amstelzijde van het Stadhuis/Muziektheater is een brede kade met diverse functies, zowel route voor langzaam verkeer, afmeerlocatie voor canalbussen, verblijfsgebied en ruimte voor kleinere evenementen.

De bouwblokken tussen de Valkenburger- en Rapenburgerstraat worden afgewisseld door twee kleine, besloten pleinen, het Koerierstersplein en het Februariplein. Het Markenplein heeft door de ingangen naar de aangrenzende Filmacademie en de openbare parkeergarage Markenhoven een meer openbaar karakter.

Aan het eind van het 's Gravenhekje is op de kade een verblijfsplek ingericht met uitzicht over de Oudeschans.

Groen en water

Langs de straten en grachten zorgen de bomen voor het groene beeld. Aan het Nieuwegrachtje, in het verlengde van de Rapenburgwal, ligt een enigszins verborgen en rustig plantsoen, met een kleine speeltuin. Door de aangrenzende woonboten ontbreekt zicht op het water. Ander openbaar groen is in het plangebied niet aanwezig.

De Amsterdamse binnenstad heeft zijn ruimtelijke kwaliteit voor een groot deel te danken aan de bijzondere relatie met water. In het plangebied zijn veel grachten gedempt. Ondanks de dempingen wordt de karakteristiek van de stedelijke ruimte in het plangebied nog altijd in belangrijke mate bepaald door de aanwezigheid van het water in zijn verschillende vormen: de Amstel, de voormalige vestinggrachten Oudeschans en Nieuwe Herengracht en de brede havengrachten zoals de Uilenburgergracht.

Het Waterlooplein met de markt.

5.1.6 Verkeer en parkeren     

Verkeer

Het gebied is goed bereikbaar per auto, fiets en openbaar vervoer. Dwars door het plangebied loopt de brede verkeersader IJtunnel, Valkenburgerstraat, Mr. Visserplein, Weesperstraat, die onderdeel is van het hoofdnet auto. Het is één van de belangrijke doorgaande routes in de stad. Ook het Waterlooplein, tussen de Blauwbrug en het Mr. Visserplein, en de buiten het plangebied gelegen Prins Hendrikkade behoren tot het hoofdnet auto. De overige straten en grachten in het plangebied hebben voornamelijk een functie voor bestemmingsverkeer.

Onderdeel van het hoofdnet rail is de tramroute over het Waterlooplein, Mr. Visserplein en door de Muiderstraat, met haltes op het Waterlooplein en in de Muiderstraat. Dankzij de metrohalte Waterlooplein, een halte van de metrolijnen naar Amsterdam Zuidoost en Amstelveen, is het gebied goed bereikbaar vanuit de treinstations Amsterdam Centraal en Amsterdam Amstel. De Prins Hendrikkade is onderdeel van het openbaar vervoer hoofdnet vanwege het grote aantal stads en regiobuslijnen, de dichtstbijzijnde bushalte ligt ter hoogte van de Nieuwmarktbuurt.

Door en langs het plangebied lopen een aantal belangrijke routes voor het doorgaande fietsverkeer. Tot het hoofdnet fiets behoren de oost-westroutes over de Prins Hendrikkade en de drukke verbinding Jodenbreestraat, Mr. Visserplein en Muiderstraat tussen het stadscentrum en Amsterdam Oost. Andere fietsroutes liggen langs de Amstel, met een aantakking op de Staalstraat, en langs de Nieuwe Herengracht, tussen de Muiderstraat en het Rapenburgerplein.

Afbeelding: Hoofdnet fiets

Parkeren

Bewoners en werknemers zijn aangewezen op parkeerplekken op straat, maar in het gebied bevinden zich ook diverse (bewoners)garages, vooral onder nieuwbouwcomplexen, zoals aan de Valkenburgerstraat en de Nieuwe Uilenburgerstraat, In de kleinschalige bebouwing komt inpandig parkeren incidenteel voor. Bij enkele gebouwen wordt op het eigen erf geparkeerd, zoals bij Gassan Diamonds aan de Nieuwe Uilenburgerstraat en achter het gebouw van de Brandweer en Politie. Voor een overzicht van de bestaande inpandige parkeervoorzieningen wordt verwezen naar de bijlage bij de toelichting.

Aan het hoofdnet auto liggen de drie grote openbare parkeergarages in het plangebied: Stadhuis/Muziektheater (400 parkeerplaatsen), Waterlooplein (180 parkeerplaatsen) en Markenhoven (352 parkeerplaatsen).

Op sommige plaatsen in het plangebied vormt het fiets- en scooterparkeren een groot probleem, bijvoorbeeld in de Jodenbreestraat en op het Markenplein. Fietsen worden op plekken neergezet die hiervoor niet bedoeld zijn. Het gevolg is dat voetgangers belemmerd worden en de openbare ruimte verrommelt.

5.2.1 Stadhuis verbouwt     

De gemeente Amsterdam verricht groot onderhoud aan het stadhuis, dat inmiddels al weer bijna dertig jaar oud is. Het gebouw wordt verduurzaamd en door het concept van flexibel werken in te voeren zal het gebouw efficiënter en door meer ambtenaren gebruikt gaan worden. Onderdeel van deze aanpak is dat ook de begane grond gaat veranderen. Hier bevinden zich vooral de publieke functies van het stadhuis, zoals de trouwzalen, het stadsloket en de Boekmanzaal die onder meer gebruikt wordt voor ceremonies als de naturalisatie van Amsterdammers. Een groot aantal ruimtes die ooit een publieke functie hadden, vallen vrij of worden onvoldoende gebruikt. De Amsterdamse gemeenteraad is daarom op 17 december 2014 akkoord gegaan met een investeringskrediet voor het groot onderhoud aan en optimalisatie van het stadhuis. De aandacht gaat uit naar nieuwe functies voor de begane grond, waardoor Amsterdammers zich welkom voelen, een betere dienstverlening krijgen en het stadhuis ervaren als 'het huis van de Amsterdammer'.

Op 24 september 2015 deed het gemeentebestuur van Amsterdam een oproep aan Amsterdammers en partijen in de stad om met goede ideeën voor de begane grond van het stadhuis te komen. Uiteindelijk is de keuze gevallen op de variant 'Gemaakt in Amsterdam'. Het college ziet van de verschillende varianten 'Gemaakt in Amsterdam' als meest rendabel en uitvoerbaar. In deze variant worden wanden weg gebroken en verandert de huidige begane grond van het stadhuis in een grote open hal. Daarnaast worden in de gevel aan de Waterloopleinmarkt openschuivende glaspuien geplaatst. De bezoeker loopt zo makkelijk naar en door de grote open hal, ontmoet makers die in Amsterdam gevestigd of groot geworden zijn, ziet hoe ter plekke gewerkt wordt en kan producten kopen. In de open hal zal ook getoond worden wat de Nationale Opera en het Nationaal Ballet maken (zoals: pruiken, decors, kostuums) en hoe op het stadhuis beleid gemaakt en projecten voorbereid worden. De wisselwerking met het openbaar bestuur is een belangrijke toegevoegde waarde aan deze variant. Op dit moment wordt het nodige uitgewerkt.

5.2.2 Herinrichting Waterlooplein     

De gemeente werkt samen met onder andere de marktondernemers en bewoners aan plannen om de herinrichting van het plein en verbetering van de markt vorm te geven. Het plein is toe aan grondig onderhoud; op vele plekken is het plein verzakt en versleten. Daarnaast moet er een betere aansluiting komen tussen stadhuis en Waterlooplein.

Het Waterlooplein moet een plek worden waar bewoners, ondernemers en bezoekers elkaar graag willen ontmoeten. Op 18 april 2017 heeft het Algemeen Bestuur van de bestuurscommissie Centrum de Nota van Uitgangspunten voor de herinrichting van het Waterlooplein vastgesteld. Het definitieve ontwerp voor de herinrichting van het Waterlooplein heeft het Algemeen Bestuur op 13 maart 2018 vastgesteld.

5.2.3 Nieuwe Uilenburgerstraat 29-59     

Voor de herontwikkeling van het terrein Nieuwe Uilenburgerstraat 29-59 is een ruimtelijk kader opgesteld, om de transformatie naar een mix van wonen en zorg mogelijk te maken. Uitgangspunten zijn het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit op het terrein en het versterken van de relatie met het water. De drie monumenten worden gerestaureerd en voor nieuwbouw is ruimte aan de oostkant en langs het water. Het terrein krijgt een semi-openbaar karakter. Het complex aan de Nieuwe Uilenburgerstraat 29-59 is eigendom van de gemeente.

Het Stedenbouwkundig Programma Van Eisen Nieuwe Uilenburgerstraat 29-59, opgesteld medio 2016, heeft nog de status van concept. De bestuurlijke besluitvorming is in voorbereiding.

5.2.4 Foelieblokken / Prins Hendrikkade     

De zuidelijke uitmonding van de IJ-tunnel heeft het karakter van een snelweg. De twee bouwblokken aan de oostkant van de Nieuwe Foeliestraat, tussen de Prins Hendrikkade en het Rapenburg, zijn als gevolg van de grootschalige verkeersdoorbraken uit de jaren '60 van de vorige eeuw aangetast. Door het wijzigen van de indeling van de verkeersruimte ontstaat ruimte om aan de oostzijde van de Nieuwe Foeliestraat de aangetaste bouwblokken aan te helen.

Vanwege het belang van het verbeteren van de stedenbouwkundige structuur zijn in het onderhavige bestemmingsplan de randvoorwaarden voor de te bebouwen locaties overgenomen uit het bestemmingsplan Groot Waterloo 2008. De te bebouwen locaties zijn met de bestemming 'Gemengd – 1' op de verbeelding aangegeven.

In de afgelopen periode hebben de uitgangspunten voor dit gebied nog niet geleid tot concrete bouwplanontwikkeling.

Uitzondering hierop is het plan voor het aanhelen van het gat in de gevelwand aan de Prins Hendrikkade tussen 183 en 191. Voor deze locatie is een plan vergund voor het realiseren van nieuwbouw in 6 bouwlagen aan de straatkant en 5 bouwlagen op het binnenterrein. Het gebouw is bedoeld voor de huisvesting van studenten. Met dit plan wil woningbouwcorporatie De Key een studentencampus realiseren rondom een gemeenschappelijke buitenruimte.

5.3.1 Stratenpatroon     

Het stratenpatroon en de bouwblokverkaveling, die teruggaan tot de 16^e eeuw, vormen de basis van de stedenbouwkundige structuur en hun behoud is in cultuurhistorisch opzicht van groot belang. Daarom wordt de stedenbouwkundige verkaveling in het huidige patroon gehandhaafd. Medebepalend voor het straatbeeld zijn de rechte voorgevelrooilijnen die ervoor zorgen dat individueel vormgegeven gebouwen toch één geheel vormen. Om deze reden mag de bebouwing uitsluitend in de (bestaande) voorgevelrooilijn gesitueerd worden.

5.3.2 Parcelleringsstructuur     

In het overgrote deel van het plangebied zijn de bouwblokken en voormalige werfterreinen onderverdeeld in een fijnmazige structuur van individuele percelen. De meeste percelen zijn afzonderlijk ontwikkeld met als resultaat het kenmerkende beeld van zelfstandige individuele panden. Hoewel in de loop van de tijd op een aantal plekken percelen zijn samengevoegd en na de aanleg van de metrotunnel en de verkeersdoorbraken de gesloopte bebouwing werd vervangen door grotere complexen, vormt de fijnmazigheid samen met het stratenpatroon nog steeds de basis van de stedenbouwkundige structuur van het plangebied. De parcelleringsstructuur is niet alleen bepalend voor het gevelbeeld. Pand en gevel vormen immers van oudsher een eenheid. Dit betekent dat panden zelfstandig functioneren en onderling niet met elkaar verbonden zijn. Gevolg hiervan zijn de kenmerkende pandsgewijze ontsluiting met individuele voordeuren en een diversiteit van kleinschalige functies. Deze kwaliteit van een levendige straat hangt direct samen met de fijnmazige stedenbouwkundige structuur. Om te voorkomen dat deze waardevolle structuur verloren gaat (met alle gevolgen voor de leefbaarheid van de straten) is het samenvoegen van panden, dit betekent het fysiek koppelen van twee of meerdere bouwpercelen/panden en het vergroten van al aanwezige doorbraken, niet toegestaan.

Het bestemmingsplan kent een afwijkingsbevoegdheid om bestaande doorbraken te verplaatsen. Voorwaarden zijn dat de doorbraken per saldo niet worden vergroot en de ruimtelijke structuur niet verslechtert. Van verslechtering van de ruimtelijke structuur is bijvoorbeeld sprake als een doorbraak verplaatst wordt richting de voorgevel van de panden, waarmee deze meer zichtbaar is vanaf de straat.

Actuele kadastrale kaart van het gebied met perceelsindeling

5.3.3 Bouwdiepte     

De bouwdiepte van de bestemmingen 'Gemengd', 'Centrum' en 'Maatschappelijk' is grotendeels gelijk aan de bouwdiepte van de bestaande hoofdbebouwing. Uitgangspunt voor de binnenterreinen, gelegen achter de bestemmingen 'Gemengd', 'Çentrum' en 'Maatschappelijk', is het handhaven van de aanwezige openheid en daar waar mogelijk het vergroten van de openheid, zodat deze 'stille' zijde zo groen mogelijk kan zijn.

Binnen de bestemming “Gemengd' en 'Centrum' is het mogelijk om bebouwing in de diepte uit te breiden, onder de voorwaarde dat de diepte van de uitbreiding maximaal 2,50 meter bedraagt, gemeten vanaf de achtergevel van de minst diepe belending. De maat van 2,50 meter geldt per bouwlaag. Dit betekent dat als bij de belendende bebouwing de bouwdiepte per verdieping afneemt, ook de uitbreidingsmogelijkheden per verdieping afnemen. Afwijking van deze regel is mogelijk voor zover de lichttoetreding van de belendende bebouwing niet in onevenredige mate wordt aangetast.

Uitbreiding in de diepte van bebouwing binnen de bestemming 'Gemengd' en 'Centrum' is niet toegestaan op gronden die niet grenzen aan tot tuin bestemde gronden, bijvoorbeeld op gronden die grenzen aan de bestemming 'Verkeer' of aan een gracht. De uitbreidingsbeperking geldt ook voor hoeken van bouwblokken.

Van een hoek van een bouwblok is sprake indien gebouwen/gebouwdelen vanuit twee verschillende straten/richtingen heel dicht op elkaar zijn gesitueerd. De achtergevel van een gebouw(deel) raakt een ander gebouw(deel) direct of is op een afstand van minder dan 7 meter t.o.v. van het gebouw(deel) van de andere straat/richting gesitueerd.

Afwijking van deze regels is mogelijk voor zover de lichttoetreding van de belendende bebouwing niet in onevenredige mate wordt aangetast.

5.3.4 Binnenterreinen en tuinen     

In het plangebied is het gesloten bouwblok de meest voorkomende typologie. Binnen de gesloten bouwblokken zijn de open, onbebouwde tuinen op de binnenterreinen bestemd tot 'Tuin - 1'. Met name de voormalige werfterreinen van Uilenburg en Rapenburg zijn ingevuld met vrijstaande gebouwen en strokenbouw. Hier grenzen de open tuinen en erven direct aan het water of aan de openbare ruimte. Deze onbebouwde gronden zijn bestemd tot 'Tuin - 2'.

Voor de gronden met de bestemming 'Tuin' geldt als uitgangspunt dat de aanwezige openheid gehandhaafd moet blijven en dat daar waar mogelijk de openheid wordt vergroot. Voor de binnenterreinen binnen de gesloten bouwblokken met 'Tuin - 1' is een afwijkingsmogelijkheid opgenomen voor het realiseren van schuurtjes. Voor tuinen met de bestemming 'Tuin - 2' bestaat deze afwijkingsmogelijkheid niet. Hier gaat verdichting ten koste van de beleving van de open ruimte en de kwaliteit van het openbaar gebied. Vanwege de situering aan de openbare ruimte is de hoogte van erfafscheidingen van tot 'Tuin - 2' bestemde tuinen begrensd tot 1 meter. Wanneer ruimtelijk gezien een hogere erfafscheiding wenselijk is kan worden afgeweken tot een hoogte van maximaal 2 meter.

De bestaande (bij)gebouwen op binnenterreinen en tuinen zijn bestemd tot 'Tuin - 3'. Deze bebouwing mag worden gehandhaafd en geheel worden vernieuwd, maar niet worden vergroot (ook niet ondergronds). Bij sloop/nieuwbouw van de hoofdbebouwing dient ook de bebouwing op gronden met de bestemming 'Tuin - 3' van hetzelfde bouwperceel te worden gesloopt en mag niet worden teruggebouwd.

Bebouwing in tuinen die bestemd is tot 'Tuin - 3' mag niet zelfstandig worden gebruikt. De (onbebouwde) tuinen mogen niet bedrijfsmatig worden gebruikt.

Op gronden met de bestemming 'Tuin -1' en 'Tuin - 2' mag niet worden geparkeerd. Bij een beperkt aantal gebouwen zijn op de erven/achterterreinen parkeerplekken aanwezig, zoals achter de Brandweerkazerne en bij Gassan aan de Nieuwe Uilenburgerstraat. Op deze erven waar (van oudsher) wordt geparkeerd is op de verbeelding de aanduiding 'parkeerterrein' aangegeven, waarmee parkeren is toegestaan. Ter plaatse van de aanduiding "parkeergarage" zijn ondergrondse parkeergarages toegestaan in de bestemming Tuin-1.

De bomen in de tuinen en binnenterreinen worden beschermd door de gemeentelijke Bomenverordening, waarbij het criterium 'in het belang van handhaving van natuur-, landschaps-of stadsschoon' bij een aanvraag om een omgevingsvergunning inzake het kappen van een boom zeer strikt wordt toegepast.

5.3.5 Bouw- en goothoogte     

De gevarieerde bouw- en goothoogte van de individuele panden is kenmerkend voor het plangebied. Doel van het bestemmingsplan is om deze karakteristiek te beschermen. Voor alle panden met de ordewaardering orde 1 of orde 2 (zie hoofdstuk 5.4) is de bestaande bouw- en goothoogte de maximaal toegestane bouw- en goothoogte.

Voor de panden met de waardering orde 3 en voor panden zonder ordewaardering (de bebouwing van ná 1970) zijn de maximale bouw- en goothoogte aangegeven op de verbeelding. Deze hoogte is gebaseerd op de meest voorkomende bouw- en goothoogte binnen (het gedeelte van) de betreffende gevelwand.

Voor orde 3-panden en de gebouwen zonder ordewaardering met een bestaande grotere goot- en bouwhoogte dan aangegeven op de verbeelding, geldt dat deze bestaande grotere goot- en bouwhoogte kan worden gehandhaafd.

Bij het voornemen van ingrijpende verbouw of sloop/nieuwbouw van een orde 3-pand stelt de gemeente een zogenaamde 'kwaliteitstoets' op (zie hoofdstuk 5.4.4). De conclusies van deze toets bepalen of de gewenste ingreep wel of niet mogelijk is.

Bij orde 1- en orde 2-panden biedt het bestemmingsplan de mogelijkheid om aan de achterzijde van de bebouwing af te wijken van de bestaande bouwhoogte tot de bestaande goothoogte die het desbetreffende pand aan de straatzijde heeft. Van deze afwijking kan bijvoorbeeld gebruikt gemaakt worden om (bestaande uitbouwen of andere) lagere bouwdelen te verhogen of om het gebouw (binnen het bestemmingsvlak) in de diepte te vergroten.

De hoogtekaart geeft een overzicht van de bestaande bouw- en goothoogte van alle bebouwing in het plangebied. De kaart is als bijlage bij de toelichting gevoegd.

Kapvorm en daklandschap

Naast de gevarieerde bouw- en goothoogte draagt de beëindiging, waaronder de kapvorm, van de gebouwen bij aan het individuele karakter van de panden. Dit is niet alleen van invloed op de gevelwand – een pand met een langskap oogt in de straat anders dan een pand met een dwarskap – maar heeft ook grote betekenis voor het daklandschap.

Het daklandschap is de ruimtelijke verschijningsvorm in drie dimensies van het geheel aan daken in het stedelijk gebied. Zichtbaar en te ervaren van onder- en bovenaf, vanaf verdiepingen, maar ook vanaf de straat. Het historisch daklandschap van het centrum van Amsterdam bestaat in engere zin uit de verzameling van historische kappen en vormt enerzijds de uitdrukking van de historische parcellering en anderzijds geeft het, als zelfstandig gegeven een driedimensionaal perspectivisch beeld van de verzameling historische bouwwerken. Het overallbeeld is geplooid, fijnmazig, kleinschalig en belichaamt de historische ontwikkeling van de stad op een unieke wijze.

Doel van het bestemmingsplan is om deze waardevolle karakteristiek te bewaren. De orde 1-panden zijn beschermd op grond van de Erfgoedwet. Orde 2 panden zijn gebouwen van voor 1970, die op grond van hun hoge architectonische kwaliteit en/of vanwege het feit dat ze zeer bepalend zijn voor het beeld van de straatwand ter plaatse, behoudenswaardig zijn. De kappen van orde 2 en orde 3-panden zijn beschermd via de bepalingen van de bestemming 'Waarde - Cultuurhistorie' (zie ook hoofdstuk 5.4.3).

In geval van verbouwing van orde 3-panden geldt dat voor zover de oorspronkelijke kapvorm van het pand nog aanwezig is deze gehandhaafd dient te worden. Het ophogen van een orde 3-pand kan uitsluitend als de kapvorm behouden blijft (zie hiervoor de bepalingen van de bestemming 'Waarde - Cultuurhistorie').

Het college van B&W is bevoegd nadere eisen te stellen aan de afmetingen van de bebouwing, met inbegrip van het aantal bouwlagen en de kapconstructie. Toetsingscriteria hierbij zijn het behoud, herstel en versterking van het stadsbeeld en de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing

5.3.6 Minimale bouwhoogten     

Gebouwen dienen aan de straatzijde een minimale bouwhoogte te hebben van 9 meter. Mogelijkheid tot afwijken van deze bepaling bestaat indien door een lagere bouwhoogte – met het oog op de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving – een betere aansluiting op de belendingen wordt bereikt.

Voor orde 1- en orde 2-panden met een lagere bouwhoogte dan 9 meter en voor panden waar op de verbeelding de maximale bouwhoogte lager dan 9 meter is aangegeven, geldt deze lagere bouwhoogte.

5.3.7 Straatwand en gevelopbouw     

Met betrekking tot de straatwand, de gevelopbouw en de aansluiting op belendingen zijn in het bestemmingsplan onderstaande regels opgenomen om de ruimtelijke structuur van het plangebied te handhaven dan wel te versterken.

Plinthoogte en functie

Kenmerkend voor de (oude) bebouwing binnen het plangebied is de driedeling in het gevelvlak, te weten plint (eerste bouwlaag), gevelvlak en beëindiging, waarbij de eerste bouwlaag hoog is. Dit is een van de factoren die de gevelwanden een zekere statigheid verleent. Verder maakt deze ruime maat een flexibel gebruik van de begane grond mogelijk.

De bebouwing uit de stadsvernieuwingsperiode toont, dat als de plint te sterk van deze hoogte afwijkt een visuele breuk in de gevelwand ontstaat en vestiging van andere functies dan wonen op de begane grond niet meer mogelijk is. Daarom regelt het bestemmingsplan dat de eerste bouwlaag een minimale hoogte van 3,50 meter moet hebben, gemeten vanaf het aangrenzende maaiveld (i.v.m. het straatbeeld). In verband met de uitwisselbaarheid van functies dient de hoogte van de eerste bouwlaag (vanaf de bovenkant begane grondvloer tot de bovenkant van de vloer van tweede bouwlaag) eveneens tenminste 3,50 meter te zijn. Deze maat geldt minimaal in de eerste vijf meter vanaf de voorgevel ten behoeve van goed toegankelijke verblijfs- en/of publieksruimtes aan de straat. In de planregels is een mogelijkheid opgenomen om af te wijken indien een lagere eerste bouwlaag beter aansluit bij de karakteristiek van de gevelwand.

De eerste bouwlaag van een gebouw heeft grote invloed op de beleving van de openbare ruimte. Niet alleen het gebruik van de begane grond maar ook transparantie en openheid van de gevel zijn hierbij bepalend. Gesloten gevels verstoren de gewenste openheid en hebben tevens een negatieve invloed op de sociale veiligheid. Om deze reden zijn op de eerste bouwlaag bergingen aan de straatzijde niet toegestaan.

5.3.8 Gevelverkoop en open-puiverkoop     

Onder gevelverkoop wordt verstaan het vanuit de gevel van een gebouw – gelegen aan de openbare ruimte – verkopen van goederen of eetwaren. Open-puiverkoop betreft het exploiteren van een winkel of horecabedrijf waarvan de voorgevel op straatniveau geheel of grotendeels ontbreekt, dan wel geheel of grotendeels bestaat uit een afsluiting die tijdens de openingsuren kan worden geopend. Deze verkoopvormen hebben negatieve gevolgen, zoals hinder voor het overig gebruik van de openbare ruimte, vervuiling op straat, aantasting van de openbare orde en van het uiterlijk aanzien van het stadsbeeld. Daarom zijn gevelverkoop en open-puiverkoop niet toegestaan.

5.3.9 Gevelvlak     

De oudere bebouwing in het plangebied dateert overwegend uit de 17e t/m vroeg 20e eeuw. Hoewel door de eeuwen heen vele gevels vervangen of gewijzigd zijn is het straatbeeld zeer homogeen. Naast materialisatie en gevelbreedte is de vlakheid van de gevelwand een belangrijke samenbindende factor. Erkers en kleine balkons komen bijna alleen voor in bebouwing uit de 19e en begin 20e eeuw, in de oudere bebouwing slechts incidenteel.

Om de karakteristiek van de vlakke gevelwanden te behouden is het niet toegestaan erkers of balkons (met uitzondering van de zgn. Franse balkons, die tot maximaal 20 cm buiten de voorgevel uitsteken) aan de voorgevel te construeren.

Voor de achtergevel bestaat de mogelijkheid om, ingeval van overschrijding van de bestemmingsgrens, van de regels af te wijken voor balkons tot maximaal 2 meter diep. Bij de afweging worden ook de gevolgen voor de belendende panden betrokken.

5.3.10 Beëindiging van gebouwen     

Voor orde 3-panden en voor gronden/gebouwen zonder ordewaardering (nieuwbouw van na 1970, de open terreinen en onderstukken), waarbij de maximale bouw- en goothoogte op de verbeelding is aangegeven, dient boven de maximale goothoogte binnen een hellingshoek van maximaal 60 graden te worden gebouwd. Als ervoor gekozen wordt om een gebouw plat af te dekken dan geldt dat de maximale goothoogte gelijk is aan de maximale bouwhoogte. Het bestemmingsplan kent een afwijkingsbevoegdheid om de maximale goothoogte met 1 meter te overschrijden. Voorwaarde is dat een overschrijding geen negatieve gevolgen heeft voor het straatbeeld en de karakteristiek van het beschermd stadsgezicht.

Toegevoegde elementen op het dak, zoals liftopbouwen, trappenhuizen, centrale verwarmingsinstallaties, schoorstenen, afvoerkanalen, antennes e.d., tasten het daklandschap aan. Zij vormen wezensvreemde elementen op het dak en kunnen het silhouet van het stadsbeeld verstoren. Deze toegevoegde elementen zijn dan ook slechts met een afwijking van het bestemmingsplan mogelijk. Om de kwaliteit van het beschermd stadsgezicht te waarborgen wordt zorgvuldig afgewogen of en waar plaatsing mogelijk is.

Voor condensatoren, koel- en luchtbehandeling-installaties en centrale verwarmingsinstallaties geldt dat deze in beginsel inpandig moeten worden gesitueerd. Aanbrengen op het dak kan alleen worden toegestaan indien is aangetoond dat inpandige plaatsing (ook van onderdelen) om technische redenen niet mogelijk is. Voorwaarde is dat de condensator en/-of installatie zo klein mogelijk wordt uitgevoerd. Plaatsing op het dak mag bovendien geen onevenredige aantasting van het daklandschap tot gevolg hebben. Van de afwijkingsbevoegdheid kan geen gebruik worden gemaakt als de installaties zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte.

5.3.11 Dakterrassen     

De binnenstad wordt gekenmerkt door een duidelijke scheiding tussen het gemeenschappelijk gebruik van de openbare ruimte en het privé-gebruik, dat zich achter de voorgevel en op het binnenterrein afspeelt. Ook op binnenterreinen kunnen dakterrassen een uitbreiding van de privésfeer zijn die ten koste gaan van rust en privacy van omwonenden. Om deze redenen zijn dakterrassen niet zonder meer toegestaan.

In het bestemmingsplan is de mogelijkheid opgenomen om af te wijken van de regels voor het creëren van een dakterras. Voorwaarden zijn dat het dakterras gelegen is aan de achterzijde van het hoofdgebouw of dat het dakterras op een aanbouw of een bijgebouw wordt gerealiseerd. Door het dakterras mogen het daklandschap en de kapvorm niet worden aangetast en het dakterras mag niet zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte. Een dakterras mag maximaal 1,20 m hoog zijn, gemeten vanaf het dak. Voor daken boven 13 meter, waarvan de constructie onvoldoende sterk is, is deze maat onvoldoende en is een afwijking mogelijk tot 1,40 m hoogte. Verder wordt bij de belangenafweging gekeken of door het dakterras de privacy van de omwonenden onevenredig in het geding komt. Uit ervaring is gebleken dat bedrijfsmatig gebruik meer overlast veroorzaakt. Daarom kan alleen van de afwijkingsbevoegdheid gebruik gemaakt worden voor dakterrassen ten behoeve van de woonfunctie.

5.3.12 Openbare ruimte     

De openbare ruimte in het plangebied is bestemd tot 'Verkeer' of 'Groen'. Alle straten, openbare stegen en pleinen hebben de bestemming 'Verkeer'. Het plantsoen aan het Nieuwegrachtje is ingericht met veel groen en is om die reden bestemd tot 'Groen'.

Op gronden met deze bestemmingen mag niet worden gebouwd. Een uitzondering geldt voor bouwwerken, geen gebouwen zijnde, ten dienste van de bestemming. De bestemming 'Groen' mag niet gebruikt worden voor parkeerplekken en voor rijwegen (voor autoverkeer).

Vooral langs de Nieuwe Herengracht en de Prins Hendrikkade komt een overgangszone voor met stoepen (trappen naar beletageniveau) en pothuizen, met name bij monumenten. Nieuwe stoepen en pothuizen zijn niet toegestaan. De mogelijkheid is opgenomen om af te wijken van dit verbod ten behoeve van stoepen en toegangen voor souterrains.

Tot de bijzondere functies in en onder de openbare ruimte, die in het bestemmingsplan zijn opgenomen, behoren de Waterloopleinmarkt, het ondergrondse metrotracé en de ondergrondse ruimte onder het Mr. Visserplein, die met de aanduiding 'gemengd' is aangegeven. Hiermee zijn in de tunnel diverse functies mogelijk.

Het bestemmingsplan spreekt zich niet uit over de inrichting van de openbare ruimte maar uitsluitend over het gebruik van de gronden. Behoud en versterking van de waardevolle groenstructuur, alsmede kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte worden onder meer uitgewerkt binnen het kader van het Handboek Inrichting Openbare Ruimte.

De bomen worden beschermd door de gemeentelijke Bomenverordening, waarbij het criterium 'in het belang van handhaving van natuur-, landschaps-of stadsschoon' bij een aanvraag om een omgevingsvergunning inzake het kappen van een boom zeer strikt wordt toegepast.

5.3.13 Verkeer en parkeren     

Verlichting van de parkeerdruk wordt niet gezocht in uitbreiding van parkeerplaatsen. Het gemeentelijk beleid is gericht op het verminderen van het aantal parkeerplaatsen in de openbare ruimte, het verminderen van het autogebruik en het verbeteren van het openbaar vervoer.

Om gevels met een gesloten karakter te voorkomen zijn inpandige parkeergarages op de begane grond niet toegestaan en geldt voor ondergrondse parkeergarages dat deze alleen onder gebruikmaking van een in het bestemmingsplan opgenomen afwijkingsbevoegdheid zijn toegestaan. Hierbij dient voldaan te worden aan een aantal in de planregels genoemde voorwaarden. Om aantasting van het waardevolle stadsbeeld te voorkomen is één van de voorwaarden dat nieuwe parkeergarages aan grachten en waterwegen, waarvoor een nieuwe entree aan de gracht moet worden gemaakt, niet zijn toegestaan. Ook in winkelstraten, met de bestemming 'Centrum – 2' en 'Centrum – 3', is uitbreiding van inpandig parkeren niet toegestaan.

De drie bestaande openbare parkeergarages in het plangebied: Stadhuis/Muziektheater, Waterlooplein en Markenhoven zijn in het bestemmingsplan opgenomen met de aanduiding 'parkeergarage'.

Om de druk van het fietsparkeren op de openbare ruimte te verminderen zijn in de bebouwing fietsenstallingen op de eerste bouwlaag en in de daaronder gelegen bouwlaag zonder meer toegestaan. Verwezen wordt naar hoofdstuk 6.10 voor aanvullend beleid en uitgangspunten ten aanzien van parkeervoorzieningen, waaronder inpandige fietsenstallingen.

5.3.14 Water     

De grachten en waterwegen inclusief alle bruggen, woonboten, bedrijfsvaartuigen en objecten op het water maken geen deel uit van het plangebied. Voor het gehele oppervlaktewater van de binnenstad geldt het bestemmingsplan Water. Dit bestemmingsplan is in werking getreden op 15 november 2012 en onherroepelijk sinds 20 november 2013.

In Hoofdstuk 10 wordt ingegaan op andere belangrijke aspecten met betrekking tot het water.

5.4.1 Algemeen     

Het hele plangebied ligt binnen het gebied dat in 1999 is aangewezen als Beschermd Stadsgezicht. Om die reden is het hele plangebied voorzien van de dubbelbestemming 'Waarde - Cultuurhistorie'. Met deze bestemming wordt ingezet op het behoud, herstel en versterking van de met het beschermde stadsgezicht verbonden cultuurhistorische en architectonische waarden. De waardering van gebouwen is op de verbeelding aangeduid met specifieke bouwaanduidingen. De waardering is een actualisering van de waarderingskaart die voor de hele binnenstad is gemaakt en in 2000 is vastgesteld (zie 'Waarderingskaart'). Dit past ook in de wens van de gemeente om de bestaande waarderingskaart te actualiseren, verwoord in de raadsnotitie "Naar een nieuwe Waarderingskaart Beschermd Stadsgezicht".

De actualisering betekent dat de sinds 2000 aangewezen rijks- en gemeentelijke monumenten als orde 1 zijn aangeduid. De monumentaanwijzing gebeurde vaak in het kader van een project zoals het Gemeentelijk Monumenten Project en de inventarisatie Joods Cultureel Erfgoed. Sommige panden die (om onduidelijke reden) eerder niet gewaardeerd waren hebben nu wel een waardering gekregen.

Voorts zijn de panden gebouwd tussen 1940-1970 binnen de historische binnenstad, de zogeheten wederopbouwperiode, gewaardeerd. De bouwkunst uit deze periode heeft inmiddels een leeftijd bereikt van 40 tot 70 jaar. Hierdoor bestaat er voldoende afstand voor beoordeling. Tevens sluit het stadsdeel hiermee aan op de recente waardering van de Top 100 rijksmonumenten van de wederopbouwperiode door het Rijk en van de Top 100 gemeentelijke monumenten in Amsterdam. De wederopbouwperiode heeft zijn sporen achtergelaten en maakt nadrukkelijk deel uit van het historisch verhaal van de binnenstad en van de kenmerkende gelaagdheid van de stad. De waardering van de wederopbouwpanden berust op dezelfde criteria, die ook bij de aanwijzing van gemeentelijke monumenten worden gebruikt: stedenbouw, architectuur, cultuurhistorie, zeldzaamheid en/of gaafheid. In de praktijk wordt een visuele opname ter plaatse door een team van experts (architectuurhistorici van Bureau Monumenten & Archeologie en architectuurhistoricus en stedenbouwkundigen van stadsdeel Centrum) gedaan, aangevuld met historisch onderzoek in het gemeentelijk pandenarchief. Bij de opname en het archiefonderzoek worden de criteria per pand in ogenschouw genomen. Een pand dat bijvoorbeeld qua architectuur, bouwtechniek, situering zelden voorkomt en nog grotendeels gaaf is, krijgt een hogere waardering dan een pand dat door de tijd heen ingrijpend is verbouwd en een meer doorsnee uiterlijk heeft.

Als gevolg van de waardering van panden uit de wederopbouwperiode hebben de panden genoemd in het hierna opgenomen schema, de volgende status gekregen:

Het doel van de waardering van gebouwen is het aangeven van de onaantastbare onderdelen van het stadsbeeld in het kader van het beschermd stadsgezicht. De opgave die hier door de aanwijzing tot beschermd stadsgezicht wordt gesteld is het behoud van deze gebouwen en de straatwanden waar ze in staan. De grote variatie in architectuur en gebouwtype en de diversiteit van de stedelijke structuur is karakteristiek voor dit gebied. Op de onderstaande afbeelding is de waarderingskaart voor Groot Waterloo weergegeven, met daarop de orde-1, orde-2 en orde-3 panden, nieuwbouw van na 1970, "te vervangen gebouwen en te bebouwen gaten" en "ensembles en seriebouw".

In de navolgende tekst zijn de verschillende categoriën toegelicht.

5.4.2 Orde 1     

Dit zijn gebouwen die beschermd zijn als monument op grond van de Erfgoedwet of de gemeentelijke Erfgoedverordening.

5.4.3 Orde 2     

Dit zijn gebouwen van voor 1970, die op grond van hun hoge architectonische kwaliteit en/of vanwege het feit dat ze zeer bepalend zijn voor het beeld van de straatwand ter plaatse, behoudenswaardig zijn. De architectuur sluit bescherming als monument in de toekomst niet uit. Bij sloop of ingrijpende verbouwing achter de gevel wordt door Monumenten en Archeologie een bouwhistorische verkenning opgesteld, waarbij wordt aangegeven of het gebouw monumentwaarde heeft. Afhankelijk van de uitkomst van de bouwhistorische verkenning kan het bevoegd gezag de procedure tot aanwijzing tot gemeentelijk monument starten.

De gebouwen die zijn aangemerkt als orde 2 zijn essentiële onderdelen van het stadsbeeld. Sloop van deze gebouwen is ongewenst. Een vergunning hiervoor wordt in beginsel geweigerd. Alleen in uitzonderingsgevallen (bijvoorbeeld bij aantoonbare ernstige bouwvalligheid) kan sloop/herbouw van deze gebouwen aan de orde zijn, waarbij de straatgevels en kap teruggebouwd worden. Daarbij vraagt het stadsdeel aan de aanvrager om een bankgarantie.

Dit zal in de praktijk betekenen dat gevelwanden, met name aan de grachten, hun huidige aanzien (vrijwel) geheel zullen behouden.

5.4.4 Orde 3     

Dit zijn gebouwen van vóór 1970, die voor wat schaal en detaillering betreft passen in de gevelwand waarvan ze deel uitmaken, maar geen architectonische of stedenbouwkundige meerwaarde hebben. Uitgangspunt is behoud. Bij verbouwing is behoud en herstel van de oorspronkelijke gevelelementen uitgangspunt. Hierbij zijn veranderingen in materiaal, maatvoering en detaillering toegestaan, mits deze de oorspronkelijke karakteristiek van het gebouw niet verstoren. In de regels van het bestemmingsplan, in het artikel Waarde Cultuurhistorie, zijn de voorwaarden opgenomen waaraan het volume moet voldoen.

Binnen de categorie orde 3 panden is sprake van grote kwaliteitsverschillen. Bij sloop of ingrijpende verbouwing achter de gevel wordt door Monumenten en Archeologie (M&A) van de gemeente Amsterdam een bouwhistorische verkenning opgesteld, waarbij wordt aangegeven of het gebouw monumententale waarde heeft. Afhankelijk van de uitkomst van de bouwhistorische verkenning kan het bevoegd gezag de procedure tot aanwijzing tot gemeentelijk monument starten. Wanneer het gebouw geen monumentale waarde heeft, wordt bij een sloop/nieuwbouwplan en/of ingrijpende verbouwing en/of ophoging voor een orde 3 pand vervolgens door de gemeente een kwaliteitstoets uitgevoerd. Op basis van deze kwaliteitstoets wordt bepaald of sprake is van panden met cultuurhistorische, bouwhistorische, architectuurhistorische en/of stedenbouwkundige waarden. Wanneer dat het geval is, is behoud uitgangspunt. Het kwaliteitsniveau van deze genoemde waarden bepaalt of sprake kan zijn van sloop/nieuwbouw en/of ingrijpende verbouwing en/of ophoging.

5.4.5 Nieuwbouw     

Bebouwing van na 1970 is niet gewaardeerd. Het uitspreken van een afgewogen oordeel over deze bebouwing is vanwege de jonge leeftijd ervan vaak buitengewoon lastig; de benodigde historische afstand, en dus het overzicht dat nodig is voor een kwalitatief oordeel, ontbreekt. Voor deze gebouwen zijn in het kader van de waarderingskaart geen bijzondere regels opgenomen.

5.4.6 Te vervangen gebouwen en te bebouwen gaten     

Dit zijn gebouwen die in architectonische zin op geen enkele wijze bijdragen aan het stadsbeeld en niet passen in de gevelwand waarin ze staan. Vaak gaat het om gebouwen waarvan grote delen zijn verdwenen (zoals onderstukken). Wanneer onbebouwde open plekken de continuïteit van de gevelwand op storende wijze onderbreken, dienen deze te worden bebouwd.

5.4.7 Ensembles en seriebouw     

Al sinds de zeventiende eeuw worden in Amsterdam meerdere panden in één bouwstroom neergezet. Als in de vormgeving van de verschillende panden de suggestie wordt gewekt dat het om een groter gebouw gaat, bijvoorbeeld door een symmetrie die over verschillende gevels loopt, noemen we dat een ensemble. Een aantal panden naast elkaar die in dezelfde architectuur zijn uitgevoerd, noemen we seriebouw.

In geval van verbouwing van ensembles en seriebouw gelden dezelfde uitgangspunten. Daarom is op de verbeelding geen onderscheid gemaakt tussen ensembles en seriebouw en zijn ze aangegeven met dezelfde bouwaanduiding 'Specifieke bouwaanduiding-ensembles'. Voor ensembles én seriebouw geldt dat de samenhang tussen de verschillende panden niet mag worden verstoord. Daarom moet een bouwkundige ingreep worden afgestemd met de overige panden.

6.2.1 Algemeen     

Zoals hierboven aangegeven, is het plangebied een woongebied gemengd met diverse stedelijke voorzieningen zoals winkels, horeca, kantoren, culturele instellingen, overheidsgebouwen en andere maatschappelijke functies.

6.2.2 Ontwikkeling     

In het plangebied was op grond van de bestemming Gemengd (GD) uit het voorheen geldende bestemmingsplan in beginsel overal wonen toegestaan. Hierop waren twee uitzonderingen. De eerste uitzondering betrof de begane grondlaag in de als winkellint aangewezen straten. De in de regels als zodanig opgenomen winkelstraten waren:

1. de Jodenbreestraat en de Muiderstraat;
2. de evenzijde van het Jonas Daniël Meijerplein;
3. de Valkenburgerstraat;
4. Waterlooplein

Door in deze straten op de plekken waar nu geen woningen aanwezig zijn de woonfunctie uit te sluiten, is bewerkstelligd dat langs deze doorgaande routes het lint van winkels en andere publieksfuncties zoveel mogelijk in stand is gebleven. De tweede uitzondering betrof niet-woonpanden (of combinaties daarvan) die groter zijn dan 1.000 m2. Door in deze panden te bestemmen als Gemengd - 2 en daarmee wonen uit te sluiten, zijn deze panden beschermd tegen omzetting naar wonen en blijven ze beschikbaar voor een werkfunctie.

6.2.3 Uitgangspunten     

De beleidslijn ten aanzien van wonen zoals ingezet bij het voorheen geldende bestemmingsplan wordt voortgezet. Binnen (alle subcategorieën van) de bestemming 'Gemengd - 1' is wonen overal toegestaan. Wonen is niet toegestaan op de begane grond binnen de bestemming 'Centrum - 2' en Centrum - 3, alsmede in de bestemmingen 'Maatschappelijk' en 'Gemengd - 2' en Gemengd - 2.5.

Bestemming 'Centrum'

Panden in de winkelstraten binnen het plangebied krijgen de bestemming 'Centrum - 2 of Centrum - 3' (zie paragraaf 6.6 Detailhandel en consumentverzorgende dienstverlening). Wonen op de begane grond en in het souterrain is binnen deze bestemming niet toegestaan. Dit geldt niet voor al bestaande woningen op de begane grond en in het souterrain, en voor nieuw toe te voegen woningen in de eerste bouwlaag van het achterhuis of het achterste deel van de eerste bouwlaag.

Met het uitsluiten van de woonfunctie op de begane grond in panden met de bestemmingen 'Centrum - 2 en Centrum - 3, blijft het lint van winkels en andere publieksfuncties langs deze (doorgaande) routes zoveel mogelijk in stand. Vooral om het wonen boven winkels te bevorderen, moeten de bestaande ontsluitingen naar hoger gelegen verdiepingen behouden blijven.

Bestemming 'Maatschappelijk'

De bestemming 'Maatschappelijk' is gereserveerd voor maatschappelijke voorzieningen zoals onderwijsvoorzieningen, welzijnsvoorzieningen en medische- en sociaal-culturele voorzieningen. Om panden met de bestemming 'Maatschappelijk' te behouden voor deze voorzieningen, is wonen niet toegestaan.

Bestemming 'Gemengd - 2'

Ook binnen de bestemmingscategorie 'Gemengd - 2', die geldt voor panden groter dan 1.000 m², is wonen niet toegestaan. Met het uitsluiten van de woonfunctie worden deze panden behouden voor (grootschaliger) werkfuncties en functies die baat hebben bij vestiging in een relatief groot pand. In het plangebied geldt dat individuele werkpanden met een bruto vloeroppervlak groter dan 1.000 m² en waarin zich geen zelfstandige woningen bevinden, niet mogen worden omgezet naar wonen.

Omzetten naar wonen

Het omzetten naar wonen van individuele panden in een combinatie van panden (samengevoegde panden met een totaal bruto vloeroppervlak groter dan 1.000 m²) is mogelijk met gebruikmaking van de opgenomen afwijkingsbevoegdheid. Voorwaarde is dat een bruto vloeroppervlak groter dan 1.000 m² overblijft en dat de parcellering (tussen de panden) wordt hersteld.

Bij het omzetten van woningen naar andere functies geldt dat de woningvoorraad wordt beschermd door de Huisvestingswet 2014. Deze wet biedt gemeenten instrumenten om te sturen in de verdeling van woonruimte en de samenstelling van de woonruimtevoorraad.

Net als de oude Huisvestingswet biedt de Huisvestingswet 2014 de mogelijkheid om de onevenwichtige en onrechtvaardige gevolgen van schaarste aan goedkope woonruimte te bestrijden door in een huisvestingsverordening regels te stellen over de verdeling van woonruimte. In Amsterdam is de huisvestigingsverordening Amsterdam 2016 (aangepast in januari 2017) van kracht.

In de Huisvestingswet 2014 is er bewust gekozen om geen prijsgrenzen op te nemen omdat woningmarkten verschillen per gemeente. Daarbij is het mogelijk om de prijsgrens voor de sturing op woonruimtevoorraad hoger te stellen dan de prijsgrens voor de woonruimteverdeling.

Bedrijfswoningen

Het bestemmingsplan maakt onderscheid tussen woningen en bedrijfswoningen. Bedrijfswoningen (dienstwoningen) zijn woningen in of bij een gebouw of een terrein, die dienen voor de huisvesting van een persoon (en diens gezin) van wie huisvesting ter plaatse, vanwege de bestemming van het gebouw of het terrein, noodzakelijk is.

Short stay



Conform het nieuwe overnachtingsbeleid wordt short stay niet langer toegestaan in de woningen. (zie paragraaf 2.5.3 Overnachtingsbeleid)

6.3.1 Algemeen     

In de binnenstad van Amsterdam is niet alleen het aantal woningen en inwoners aanzienlijk toegenomen. Hetzelfde geldt voor het aantal kantoorvestigingen en de daarin werkzame personen.

In de binnenstad zijn de afgelopen jaren niet-woonpanden omgezet in appartementen. De marktwerking, de gunstige prijsontwikkeling van (dure) appartementen in verhouding tot die van kantoren, is hier debet aan. Het blijkt in veel gevallen lucratief te zijn om kantoren en andere niet-woonfuncties om te zetten in appartementen omdat de afzetrisico's voor appartementen lager worden ingeschat dan die voor kantoren. Dit wil echter niet zeggen dat de verhuur als kantoorpand (al dan niet na renovatie) niet rendabel is. Bij het omzetten van niet-woonfuncties in woonappartementen is doorgaans sprake van splitsing en verkoop aan meerdere, verschillende eigenaren. Bij grote panden gaat het dan om een groot aantal nieuwe eigenaren in het gehele pand. Vestiging op termijn van een groter kantoor of een andere, meer grootschalige werkfunctie wordt hiermee vrijwel onmogelijk gemaakt. Bij omzetting van een kantoor in een andere niet-woonfunctie (bijvoorbeeld een culturele voorziening, onderwijs) blijft splitsing van het eigendom achterwege. Een eventuele toekomstige omzetting in een andere grote werkfunctie blijft daarmee wel mogelijk. Daarom is het beleidsuitgangspunt om in de binnenstad de werkpanden met een bruto vloeroppervlak van meer dan 1.000 m² te beschermen tegen omzetting naar wonen.

Overigens moet bij nieuwe invulling van deze grote leegstaande of leegkomende kantoor- en niet-woonpanden niet uitsluitend worden gedacht aan grootschalige functies. Nieuwe invulling in de vorm van kantoor- en/of bedrijfsverzamelgebouwen behoort eveneens tot de mogelijkheden. Een dergelijke invulling past bovendien bij de algemene ontwikkelingen van schaalverkleining in kantoren en bedrijven.

6.3.2 Ontwikkeling     

Ondanks de economische crisis sinds 2008 is de werkgelegenheid in de kantorensector in de binnenstad blijven toenemen. Ook het aantal vestigingen is toegenomen. Binnen de kantorensector laten 'zakelijke dienstverlening' en 'overige kantoren' een groei zien van zowel het aantal vestigingen als werkzame personen.

6.3.3 Uitgangspunten     

Kantoren zijn overal toegestaan binnen de bestemming 'Gemengd - 1' en 'Gemengd - 2'. In panden met de bestemming 'Centrum - 2' zijn op de begane grond alleen kantoren met baliefunctie toegestaan. Kantoren met baliefunctie zijn bijvoorbeeld makelaarskantoren en uitzendbureaus.

In panden met de bestemming Centrum - 3, zijn op de begane grond ook kantoren zonder baliefunctie toegestaan. Op de verdiepingen zijn zowel de binnen de bestemming 'Centrum - 2 als Centrum - 3' kantoren zonder baliefunctie toegestaan.

6.4.1 Algemeen     

Onder 'voorzieningen' valt een grote groep verschillende functies, waarbij onderscheid kan worden gemaakt naar (1) openbare voorzieningen en (2) bijzondere voorzieningen.

Openbare voorzieningen

Openbare voorzieningen richten zich veelal op de lokale bevolking. Zij kunnen zowel kleinschalig (buurt-, wijk- of stadsdeelniveau) als grootschaliger (stadsdeeloverschrijdend, stedelijk, en in een enkel geval ook regionaal) zijn. Voorbeelden van kleinschalige(r) openbare voorzieningen zijn een huisartsenpraktijk, centra voor gezondheidszorg, basis- en voortgezet onderwijs en kinderopvang. Onder een kleinschalige(r) openbare voorziening valt bijvoorbeeld ook: opvang van bepaalde doelgroepen, een Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) of buurt- en wijkcentra.

Voorbeelden van grootschalige(r) openbare voorzieningen zijn middelbaar- en hoger onderwijs, een centraal-stedelijk bestuur en gemeentelijke diensten zoals een stadhuis, het hoofdbureau van politie, een ziekenhuis of openbare nutsbedrijven. Openbare voorzieningen bieden dus diensten en/of goederen aan die een 'basisbehoefte' vormen en daarom voor een ieder toegankelijk (moeten) zijn. In de regel worden dit soort voorzieningen aangeboden of door de overheid zelf, of door niet-commerciële instellingen.

Bijzondere voorzieningen

Bijzondere voorzieningen hebben in het algemeen een groter verzorgingsgebied dan alleen de lokale bevolking. Deze voorzieningen hebben veelal een culturele doelstelling, zowel in de betekenis van informeren, verspreiden, tentoonstellen en/of opvoeren van kunst als in de zin van het uiting geven aan waarden en normen (voorzieningen met een ideële, religieuze en/of levensbeschouwelijke doelstelling). Ook de bijzondere voorzieningen kunnen zowel kleinschalig als grootschalig zijn. Voorbeelden van kleinschalige(r) bijzondere voorzieningen zijn een buurttheater, openbare bibliotheek in de buurt/wijk of kerkgenootschappen. Voorbeelden van grootschalige(r) bijzondere voorzieningen zijn theaters en musea. De aangeboden diensten en goederen behoren in het algemeen niet tot de basisbehoeften voor de lokale bevolking. Voor deze voorzieningen geldt bovendien dat zij niet alleen worden aangeboden door de overheid of door niet-commerciële instellingen, maar ook door commerciële ondernemingen met winstoogmerk.

In dit bestemmingsplan heeft een aantal panden de aparte bestemming 'Maatschappelijk'. Daarmee zijn deze panden gereserveerd voor maatschappelijke voorzieningen. Zowel een openbare als een bijzondere voorziening kan binnen de groep maatschappelijke voorzieningen vallen. Bij maatschappelijke voorzieningen gaat het om voorzieningen die voor de samenleving onmisbaar zijn of die daaraan een belangrijke bijdrage leveren. Dit maatschappelijk belang komt vaak tot uiting in de exploitatievorm. Maatschappelijke voorzieningen worden over het algemeen aangeboden door de overheid zelf en/of niet-commerciële -door de overheid- gesubsidieerde instellingen.

Voorbeelden van maatschappelijke voorzieningen zijn: onderwijs, gezondheidszorg, gesubsidieerde kinderopvang, bibliotheken, gesubsidieerde musea, lokale media of media voor een bijzondere doelgroep, zwembaden en sporthallen.

Maatschappelijke voorzieningen zijn in het bestemmingsplan ook toegelaten binnen de bestemmingen Gemengd en Centrum, maar panden met deze bestemming zijn niet gereserveerd voor maatschappelijke voorzieningen.

Afbeelding: het schoolgebouw aan de Nieuwe Uilenburgerstraat 96 dat is bestemd als "maatschappelijk".

6.4.2 Ontwikkeling     

Maatschappelijke voorzieningen

Om te voorkomen dat panden met de bestemming 'Maatschappelijk' voor maatschappelijke functies verloren gaan, is wonen in deze panden niet toegestaan. De wens om het maatschappelijk vastgoed te behouden, maakt ook deel uit van het coalitieakkoord 'Een Nieuwe Lente, een Nieuw Geluid' (mei 2018).

Onderwijs

In het pand Nieuwe Uilenburgerstraat 96 is de basisschool De Witte Olifant gevestigd. De Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) heeft drie panden in gebruik: de Theaterschool aan de Jodenbreestraat, de Film- en Televisieacademie aan het Markenplein (achter het Mr. Visserplein) en de Academie voor Bouwkunde (Waterlooplein 211, op de hoek met het Mr. Visserplein).

Afbeelding; het gebouw van de Nederlandse Filmacademie aan het Mr. Visserplein

Welzijn en overheid

De belangrijkste overheidsfunctie in het plangebied is het stadhuis (Stopera) op het Waterlooplein. Aan de Nieuwe Foeliestraat tussen Rapenburg en de Anne Frankstraat bevinden zich het politiebureau IJtunnel en een brandweerkazerne. Aan de Valkenburgerstraat zijn het Nederlandse Rode Kruis District Amsterdam en de bloedbank van het Rode Kruis gevestigd. Verspreid over het plangebied ook een aantal kinderdagverblijven en medische praktijken.

Afbeelding: het gebouw waar het stadhuis van Amsterdam en Opera & Ballet zijn gevestigd.

Cultuur, recreatie en sport

Het plangebied kent meerdere culturele voorzieningen. Het Muziektheater aan het Waterlooplein (met onder andere de Nederlandse Opera), het Rembrandthuis aan de Jodenbreestraat, het Joods Historisch Museum aan het Jonas Daniël Meijerplein, de Portugees-Israëlitische synagoge aan het Mr. Visserplein en de Mozes- en Aäronkerk aan het Waterlooplein. Daarnaast vervult het Jonas Daniël Meijerplein een belangrijke functie als het gaat om de jaarlijkse herdenking van de Februaristaking bij het standbeeld van De Dokwerker.

Afbeelding: het standbeeld van de Dokwerker met de Portugees-Israëlitische synagoge op de achtergrond

Aan de Nieuwe Uilenburgerstraat 173-175 is Gassan Diamonds gevestigd. Deze diamantslijperij heeft tevens een belangrijke toeristische functie. Voorbeelden van recreatieve en sportieve voorzieningen zijn: het 'overdekt speelpark' Tun Fun onder het Mr. Visserplein, Intersphere Lasergames op de hoek van de Prins Hendrikkade en de Schippersgracht en sportschool Sport City aan de Jodenbreestraat.

6.4.3 Uitgangspunten voor voorzieningen     

Voorzieningen zijn overal toegestaan binnen (de subcategorieën van) de bestemmingen Gemengd en Centrum. Voorzieningen zijn gedefinieerd als: "openbare voorzieningen die voorzien in een basisbehoefte zoals onderwijs, gezondheidszorg, politie/brandweer en welzijnsvoorzieningen, en bijzondere voorzieningen zoals sport-, recreatieve en culturele voorzieningen. Voorzieningen kunnen zowel commercieel zijn als niet-commercieel".

In de panden in winkelstraten met de bestemming 'Centrum - 2' zijn voorzieningen op de begane grond niet toegestaan. De bestemming 'Centrum - 2' laat voorzieningen wel toe op de verdiepingen. Bij de bestemming 'Centrum - 2' gaat het om panden in straten met overwegend winkels. (Zie ook paragraaf 6.6 Detailhandel en consumentverzorgende dienstverlening).

Voor voorzieningen geldt binnen de bestemmingen 'Gemengd - 1' en 'Gemengd - 2' een maximum bruto vloeroppervlak van 1.000 m². Bestaande voorzieningen met een groter vloeroppervlak mogen blijven bestaan. Voorzieningen groter dan 1.000 m² zijn alleen toegestaan nadat een omgevingsvergunning tot afwijking van het bestemmingsplan is verleend. Deze afwijking wordt alleen verleend wanneer het woon- en leefklimaat niet in onevenredige mate wordt aangetast en de vestiging geen overmatige verkeersaantrekkende werking tot gevolg heeft. Aan een eventuele afwijking van het bestemmingsplan, ligt dus altijd een belangenafweging ten grondslag.

De bestemming 'Maatschappelijk'

Gelijk aan het bestemmingsplan Groot Waterloo 2008, hebben panden op de volgende locaties de bestemming 'Maatschappelijk': Foeliedwarsstraat 67, Markenplein 1, Jodenbreestraat 3, Waterlooplein 211-219 en Nieuwe Uilenburgerstraat 96.

Panden met de bestemming 'Maatschappelijk' zijn gereserveerd voor maatschappelijke voorzieningen zoals onderwijs, welzijnsvoorzieningen, medische- en sociaal- culturele voorzieningen. Zowel een openbare als een bijzondere voorziening past binnen de groep maatschappelijke voorzieningen (zie ook 6.2.3 en 6.4.1)

Om te voorkomen dat panden met de bestemming 'Maatschappelijk' voor maatschappelijke functies verloren gaan, is omzetten naar wonen niet toegestaan.



Kinderopvang

Onder kinderopvang wordt een voorziening voor opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar in georganiseerd verband verstaan. Hieronder worden begrepen kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang. Voor kinderopvang geldt dat deze binnen alle bestemmingen is toegestaan, met uitzondering van de eerste bouwlaag van panden met de bestemming 'Centrum - 2 en Centrum - 3'. (Zie ook paragraaf 6.6 Detailhandel en consumentverzorgende dienstverlening).

Voor kinderopvang geldt dat er per bouwblok één kinderopvangvoorziening met buitenruimte gerealiseerd mag worden. Met de beperking van het aantal toegestane kinderopvangvoorzieningen met een buitenruimte tot één per bouwblok, wordt de mogelijke geluidsoverlast voor de woningen in dat bouwblok grenzend aan hetzelfde binnenterrein beperkt.

Indien er binnen een bouwblok al een school met buitenruimte is, dan is vestiging van kinderopvang met buitenruimte alleen mogelijk wanneer de buitenruimte direct naast de school gelegen is. De gronden met de bestemming 'Tuin- 1', -2 en -3' mogen als buitenruimte voor kinderopvang of scholen worden gebruikt, wanneer zij op hetzelfde perceel liggen waar de kinderopvang of school gevestigd is.

6.5.1 Algemeen     

Het culturele klimaat van Amsterdam is een van de belangrijkste toeristische trekkers van de stad. In het plangebied zijn enkele (kunst)galeries gevestigd. Hoewel in kunstgaleries ook kunstwerken worden verkocht vallen ze niet onder detailhandel. Het verschil tussen een galerie en detailhandel is dat in een galerie de collectie bestaat uit unieke items of items in een zeer beperkte oplage.

6.5.2 Uitgangspunten     

Om de aantrekkingskracht van Amsterdam voor toeristen te behouden en te vergroten dient cultuur te worden versterkt. Galeries zijn onderdeel van dit culturele klimaat. Galeries zijn in het algemeen kleinschalig, hebben nauwelijks verkeersaantrekkende werking, zeer beperkte reclame-uitingen en over het algemeen een positieve uitstraling. Galeries zijn daarom overal in het plangebied toegestaan. Omdat galeries niet worden gezien als detailhandel is in een galerie een mengformule (=ondergeschikte horeca) niet toegestaan.

6.6.1 Algemeen     

In het plangebied zijn relatief weinig winkels aanwezig. De winkels concentreren zich langs de Jodenbreestraat en de Valkenburgerstraat. Verder zijn er enkele winkels aan de noordzijde van de Muiderstraat. Op de hoek van de Nieuwe Foeliestraat en het Rapenburg is een supermarkt gevestigd. Ook aan het Waterlooplein bevindt zich een aantal winkels. De markt op het Waterlooplein heeft naast een detailhandelsfunctie tevens een belangrijke toeristische functie.

Afbeelding; supermarkt op de hoek van de Nieuwe Foeliestraat en het Rapenburg

6.6.2 Uitgangspunten detailhandel     

Conform de omliggende bestemmingsplannen is voor detailhandel en consumentverzorgende dienstverlening een maximum vloeroppervlak opgenomen van 300 m² per vestiging. Bestaande grotere vestigingen mogen worden gehandhaafd.

De bestemming Gemengd

Detailhandel en overige consumentverzorgende dienstverlening zijn binnen de bestemming 'Gemengd' toegestaan op de begane grond en in de kelder/het souterrain, met uitzondering van de grachten.

De bestemming Centrum

Het plangebied kent een aantal herkenbare winkelstraten. In deze winkelstraten krijgen panden de bestemming 'Centrum'. Om het lint van winkels en andere (publieks)functies langs deze doorgaande routes zoveel mogelijk in stand te houden, zijn nieuwe woningen op de begane grond en in het souterrain binnen de bestemming 'Centrum' niet toegestaan. Bestaande woningen mogen blijven.



In het bestemmingsplan Groot Waterloo wordt gebruik gemaakt van de bestemmingen 'Centrum - 2' en 'Centrum - 3'. De bestemming 'Centrum - 1' komt in dit bestemmingsplan niet voor. ('Centrum - 1' wordt gebruikt voor het kernwinkelgebied. Hieronder vallen: de Nieuwendijk, de Kalverstraat, de Heiligeweg, het Koningsplein en de Leidestraat.)

De bestemming Centrum - 2

De bestemming 'Centrum - 2' is gereserveerd voor de straten met overwegend winkels. In het plangebied Groot Waterloo worden hier toegerekend:

• De Valkenburgerstraat (oneven zijde tot aan de Anne Frankstraat)
• Waterlooplein (Tussen Amstel en Mr Visserplein)
• Jodenbreestraat ( even zijde)
• Muiderstraat (oneven zijde)

Binnen de bestemming 'Centrum - 2' zijn de volgende functies toegestaan op de eerste bouwlaag en in het souterrain/de kelder:

• Winkels
• consumentverzorgende dienstverlening
• kantoren met baliefunctie

Kantoren met baliefunctie zijn bijvoorbeeld, makelaarskantoren en uitzendbureaus en bankfilialen. De uitstraling komt overeen met die van consumentverzorgende dienstverlening (bijvoorbeeld een kapper of een kleermaker). Vandaar dat ze gewenst zijn in de 'straten met overwegend winkels'. Kantoren en voorzieningen zonder baliefunctie onderbreken in deze straten teveel de doorgaande winkelroute.

Binnen de bestemming 'Centrum - 2' zijn in de eerste bouwlaag en in het souterrain/de kelder niet toegestaan:

• wonen
• inpandig parkeren
• kantoren en bedrijven en voorzieningen (inclusief kinderopvang)

De bestemming Centrum – 3

De bestemming 'Centrum - 3' geldt voor panden in winkelstraten met een gemengder karakter. In het plangebied Groot Waterloo is de bestemming 'Centrum 3' opgenomen voor de even zijde de Valkenburgerstraat.

In panden met de bestemming 'Centrum - 3' zijn op de eerste bouwlaag meer functies toegestaan dan in panden met de bestemming 'Centrum - 2'. Naast winkels, consumentverzorgende dienstverlening, kantoren met baliefunctie zijn binnen de bestemming 'Centrum - 3' op de eerste bouwlaag en in het souterrain/de kelder ook toegestaan:

• kantoren (zonder baliefunctie) en bedrijven
• voorzieningen

Binnen de bestemming 'Centrum - 3' zijn niet toegestaan in de eerste bouwlaag en in het souterrain/kelder:

• wonen
• inpandig parkeren (met uitzondering van inpandig fietsparkeren).

Winkels langs de grachten

Het is algemeen beleid in de binnenstad om het rustige karakter van de grachten te bewaren. Daarom zijn winkels en consumentverzorgende dienstverlening langs grachten in principe niet toegestaan. Uitgezonderd van de regel zijn panden op hoeken van grachten met doorgaande straten of stegen, of panden op hoeken van grachten met grachten. Hier zijn winkels en consumentverzorgende dienstverlening toegestaan.

Langs de grachten, waar nieuwe winkels niet zijn toegestaan, krijgen de bestaande winkels en consumentverzorgende dienstverlening de aanduiding 'dh' (detailhandel) met daarbij de toevoeging op welke bouwlaag deze functie is toegestaan.

Mengformulebeleid

Van een mengformule is sprake wanneer in een zaak (die geen horeca als hoofdbestemming heeft, maar detailhandel of consumentverzorgende dienstverlening) tegen betaling etenswaren en/of drank worden verstrekt voor consumptie ter plaatse. Omdat mengformules een bijdrage kunnen leveren aan het vestigingsklimaat voor ondernemers zijn ze toegestaan, onder de volgende voorwaarden:

• de openingstijden van de mengformule komen overeen met de openingstijden van de hoofdactiviteit;
• het deel van het netto verkoopvloeroppervlak dat in gebruik is bij de mengformule mag ten hoogste 20% van dat netto verkoopvloeroppervlak zijn (dat is het voor het publiek toegankelijke deel van de winkel, dus niet de ruimte achter de toonbank), met een absoluut maximum van 20 m² netto verkoopvloeroppervlak. Dit absolute maximum brengt met zich mee dat in mengformules het schenken van alcohol is uitgesloten;
• de mengformule mag niet worden geplaatst aan de gevel waar de ingang van de hoofdactiviteit zit;
• de mengformule past binnen de categorie horeca 4 (koffie- en theeschenkerij, lunchroom, ijssalon);
• de mengformule mag geen eigen ingang aan de straat hebben en mag geen terras exploiteren;
• voor de mengformule mag geen reclame worden gemaakt.

Als aan één of meer van deze voorwaarden niet wordt voldaan, is er geen sprake van een mengformule, maar van zelfstandige horeca als hoofdactiviteit.

6.7.1 Ontwikkeling     

Op 28 januari 2014 heeft de deelraad van stadsdeel Centrum de Uitvoeringsnotitie Horeca 2014 vastgesteld. Daarin is opgenomen of en waar uitbreiding van horeca nog mogelijk is. Voor het plangebied geldt dat voor de as Jodenbreestraat- Sint Antoniebreestraat, de Valkenburgerstraat en het Waterlooplein. Per straat (Sint Antoniebreestraat en Jodenbreestraat geldt daarbij als één straat) mogen maximaal 2 nieuwe horecazaken gevestigd worden. In de Sint Antoniebreestraat is één van deze mogelijkheden al vergeven.

Het gaat om dagzaken, in de categorie 3 (café) of 4 (restaurant) die overdag en aan het begin van de avond kunnen bijdragen aan de aantrekkelijkheid, levendigheid en veiligheid van de buurt. In andere straten van het plangebied is toevoeging van nieuwe horeca in principe niet aan de orde.

6.7.2 Uitgangspunten horeca     

In het bestemmingsplan worden de volgende vormen van zelfstandige horeca onderscheiden: restaurants, cafés, fastfood, discotheken/zaalverhuur, hotels en horeca in culturele instellingen.

Naast de zelfstandige vormen van horeca bestaat additionele horeca. Additionele horeca is ondergeschikt en ondersteunend aan de hoofdfunctie (bijvoorbeeld een museumcafé of de horeca in een hotel die alleen voor de eigen gasten toegankelijk is). Van een mengformule is sprake wanneer in detailhandel of in consumentverzorgende dienstverlening tegen betaling etenswaren en/of dranken worden verstrekt voor gebruik ter plaatse, in een zaak die geen horeca als hoofdbestemming heeft.

Hotels en horeca in culturele instellingen worden respectievelijk in paragraaf 6.7 en 6.8 behandeld. De overige vormen van horeca: restaurants, cafés, fastfood, discotheken/zaalverhuur en additionele horeca worden in deze paragraaf beschreven.

Horeca 1

Fastfoodzaken zijn horecabedrijven met als hoofddoel het voor directe consumptie verstrekken van vooral op gemaksvoeding gerichte, eenvoudig en snel ter plaatse bereide etenswaren; een nevenactiviteit is het voor consumptie ter plaatse verstrekken van zwak- en/of niet-alcoholische dranken. Onder fastfoodbedrijven worden in elk geval begrepen automatieken, snackbars en fastfoodrestaurants.

Horeca 2

Horecabedrijven, al dan niet met een besloten karakter, die tot hoofddoel hebben het in hoofdzaak voor directe consumptie verstrekken van dranken, waarbij het gelegenheid bieden tot dansen op en tot het beluisteren van overwegend mechanische muziek een wezenlijk onderdeel vormt. Horeca 2 bedrijven zijn in elk geval discotheken en sociëteiten. Deze vormen van horeca komen in het plangebied Groot Waterloo niet voor.

Horeca 3

Horecabedrijven, die tot hoofddoel hebben het in hoofdzaak voor directe consumptie verstrekken van dranken en ter plaatse bereide (kleine) etenswaren en/of maaltijden, waarbij het accent ligt op het verstrekken van dranken. Onder horeca 3 bedrijven worden in elk geval begrepen: cafés en eetcafés.

Horeca 4

Horecabedrijven, die tot hoofddoel hebben het in hoofdzaak voor directe consumptie verstrekken van in hoofdzaak ter plaatse bereide maaltijden en van in hoofdzaak ter plaatse bereide etenswaren, met als nevenactiviteit het verstrekken van alcoholische, zwakalcoholische en/of niet-alcoholische dranken. Onder horeca 4 bedrijven worden in elk geval begrepen: restaurants, lunchrooms, koffiehuizen en ijssalons.

Afbeelding; horecaterras aan de Jodenbreestraat

Binnen de horecaregeling is het mogelijk om een potentieel meer overlastgevende vorm van horeca om te zetten in een minder overlastgevende: een horeca 1 vestiging mag worden omgezet in een horeca 3 of 4, een horeca 2 vestiging mag worden omgezet in een horeca 3 of 4 en een horeca 3 vestiging in een horeca 4 vestiging.

Additionele horeca

Additionele horeca is horeca die ondergeschikt is aan de hoofdfunctie. Voorbeelden zijn een museumcafé of een theaterfoyer. Deze vorm van horeca wordt juridisch planologisch niet als afzonderlijke horecafunctie gezien, maar gerekend tot de bestemming van de hoofdfunctie. Voor ondersteunende horeca in winkels en consumentverzorgende dienstverlening geldt in de binnenstad van Amsterdam het Mengformulebeleid.

Bestemmingen: bestaande horeca

Vanwege de overlast die horeca in hogere bouwlagen kan veroorzaken voor de bewoners die direct naast of boven de vestiging wonen, is horeca alleen in de eerste bouwlaag toegestaan, tenzij een horecabedrijf zich al op hogere bouwlagen bevindt.

Mogelijkheid van 'zelfstandige horeca 4 in grote hotels'.

Op dit moment mogen hotels horecavoorzieningen zoals een ontbijt-, eetzaal of bar hebben. Zolang deze voorzieningen enkel en alleen voor de eigen gasten toegankelijk zijn, worden deze gezien als onderdeel van het hotel (= additioneel). Deze horecafaciliteiten hebben geen aparte aanduiding op de verbeelding (bestemmingsplankaart). Een aantal hotels heeft ook zelfstandige horeca dat dus toegankelijk is voor mensen die geen gast zijn van het hotel. Deze zelfstandige horeca staat met een aanduiding op de verbeelding aangegeven.

Voor grote hotels (groter dan 1000 m²) is voor het vestigen van zelfstandige horeca 4 een binnenplanse afwijking opgenomen. Voorwaarde is dat de vestiging van horeca 4 het woon- en leefmilieu niet in onevenredige mate aantast en dat de vestiging geen overmatige verkeersaantrekkende werking tot gevolg heeft. De zelfstandige horeca 4 kan worden toegestaan op iedere bouwlaag, de maximale maat is 150 m² of (voor hotels die groter zijn dan 1.500 m²) maximaal 10% van het bruto vloeroppervlak. De installaties ten behoeve van de horeca dienen inpandig te worden aangebracht, tenzij dat om uitsluitend technische redenen niet mogelijk is. Daarnaast verzoekt het bevoegd gezag initiatiefnemers uitdrukkelijk om een rookruimte te realiseren ter voorkoming van overlast in de buurt.

In de afwijkingsregels is tevens bepaald dat eenmaal omgezette ruimten van hotels ten behoeve van zelfstandige horeca 4, in een later stadium niet meer mogen worden gebruikt als hotelkamer, wel ten behoeve van algemene ruimten van het hotel.

Horecaterras

Bij een pand met een horecabestemming is een terras in de openbare ruimte toegestaan, mits wordt voldaan aan de regels uit het Terrassenbeleid 2011.

Verhuur van een ruimte met de bestemming of aanduiding horeca 3 of 4

Het verhuren van een ruimte in een café of restaurant voor bijvoorbeeld een afscheidsborrel, verjaardag, jubileum, trouwreceptie, -diner of -feest wordt binnen de gebruikelijke voorwaarden van exploitatie toegestaan. Het reserveren van alle tafels in een restaurant maakt het restaurant, voor een avond, min of meer besloten. Een exploitant kan zelf beoordelen of het de goede naam van de zaak schaadt als dat te vaak voorkomt. Deze vorm van zalenverhuur wijkt niet wezenlijk af van de normale exploitatie als café of restaurant en heeft daarmee ook dezelfde kans op overlast.

Ruimtes die op grond van dit bestemmingsplan mogen worden gebruikt als restaurant mogen niet structureel worden verhuurd ten behoeve van feesten voor grotere groepen, al dan niet besloten of tegen entreegeld. Bij deze vorm van horeca is in de regel sprake van (live) muziek, waarbij tot een laat tijdstip wordt gedanst. De kans op overlast van komend en vertrekkend publiek is dan het grootst. De sociale binding tussen de bezoekers is bij niet besloten feesten kleiner. Een dergelijke vorm van zalenverhuur lijkt op een discotheek (=horeca 2) en is niet toegestaan binnen ruimtes met de bestemming of aanduiding horeca 4.

6.8.1 Ontwikkeling     

De afgelopen jaren is het aantal hotels in Amsterdam fors gegroeid. Op 14 juli 2016 is de "herziening van het Amsterdamse deel van de Regionale hotelstrategie 2016-2022: van hotelbeleid naar overnachtingsbeleid" vastgesteld door de gemeenteraad van Amsterdam. Zie in dat kader paragraaf 2.5.3 Overnachtingsbeleid.

6.8.2 Uitgangspunten     

Uitgangspunt voor dit bestemmingsplan is dat uitsluitend de bestaande hotels zijn toegestaan en als zodanig zijn bestemd. Nieuwe hotels zijn niet toegestaan.

Uitbreiding van de bestaande hotels is evenmin toegestaan. Er mag dus geen bouwvolume ten behoeve van de hotelfunctie worden toegevoegd aan bestaande hotels. Dit laat onverlet dat niet kan worden tegengegaan dat bij herinrichting van bestaande hotels binnen het bestaande volume het aantal kamers kan toenemen.

6.9.1 Algemeen     

Op 28 januari 2010 heeft de stadsdeelraad van stadsdeel Centrum de beleidsnota 'Horeca in culturele instellingen en musea' vastgesteld. Aanleiding voor het vaststellen van deze nota is dat bij sommige culturele instellingen en musea de grens tussen additionele horeca (horeca die ondergeschikt is aan de hoofdfunctie) en zelfstandige horeca, onder druk staat of is overschreden. Het gaat dan om culturele functies die duidelijk ook een horeca onderdeel hebben, maar ook om culturele instellingen die beschikken over een bijzonder pand of ruimte die verhuurd kan worden voor bijeenkomsten en feesten. Veel culturele instellingen en musea zijn gevestigd in grote monumentale panden, die hoge onderhoudskosten met zich meebrengen.

Voor deze instellingen is 'horeca 6' in het bestemmingsplan opgenomen. Horeca 6 is een zelfstandige vorm van horeca, gekoppeld aan een culturele functie. Als de culturele functie uit het pand vertrekt en niet door een zelfde functie wordt vervangen, verdwijnt de horecabestemming van het pand. Op die manier kunnen de betreffende panden niet worden omgezet in reguliere horecabestemmingen. In het plangebied Groot Waterloo heeft de Uilenburgersjoel aan de Nieuwe Uilenburgerstraat 91 en vergunning voor horeca 6.

6.9.2 Uitgangspunten     

Culturele horeca, aangeduid als 'horeca 6', is niet (zoals wel het geval voor horeca 1 t/m 5) als een 'zelfstandige bestemming ' in dit bestemmingsplan opgenomen. Instellingen met een vergunning voor horeca 6 hebben op de verbeelding de algemene gebiedsaanduiding 'wetgevingzone-ontheffingsgebied'. Om in aanmerking te komen voor de afwijkingsbevoegdheid die in het bestemmingsplan opgenomen is voor horeca 6, moeten de instellingen een omgevingsgvergunning aanvragen. Het college van B&W kan de afwijking voor het gebruik van een gebouw of een gedeelte ervan voor 'horeca 6' doeleinden verlenen, indien:

• het gaat om een gebouw waarin culturele of museale activiteiten plaatsvinden;
• de exploitatie van het gebouw gebeurt door een instelling met een culturele of museale doelstelling;
• de afwijking bijdraagt aan een mix van verschillende activiteiten binnen het gebouw, waarbij de horecacomponent ondergeschikt is en blijft aan de culturele activiteiten;
• het woon- en leefklimaat in de omgeving van het gebouw niet onevenredig wordt aangetast.

Aan de afwijking kunnen voorschriften en beperkingen worden verbonden, bijvoorbeeld over de wijze van exploitatie en het treffen van maatregelen om overlast te verminderen. Het exploiteren van een terras of het gebruik van (keur)tuinen is niet toegestaan. Locaties met een afwijking voor 'horeca 6' moeten jaarlijks hun programmering kunnen overleggen aan de gemeente.

6.10.1 Algemeen     

De bedrijvensector in het plangebied bestaat voor het overgrote deel uit de vestigingen die zich richten op: industrie/bouw, onderhoud/reparatie, handel, vervoer/opslag, telecommunicatie en media/filmproductie.

6.10.2 Ontwikkeling     

Het is algemeen beleid om startende ondernemers (startersmilieus) en broedplaatsen te stimuleren in de binnenstad. Bedrijven met een lage geluidsbelasting in het plangebied kunnen bijdragen aan de (kleinschalige) functiemenging.

6.10.3 Uitgangspunten     

Het bestemmingsplan biedt de mogelijkheid tot het vestigen van nieuwe bedrijven. De uitgangspunten met betrekking tot nieuwe bedrijfsvestigingen worden in dit bestemmingsplan bepaald aan de hand van de Staat van Inrichtingen. De Staat van Inrichtingen is een lijst met een categorale indeling, waarbij per bedrijfssoort de mate van milieuhygiënische hinderlijkheid (geur, gevaar, geluid, stof ) wordt aangegeven. In de Staat van Inrichtingen behorende bij dit bestemmingsplan zijn vijf milieuhinder categorieën opgenomen: 1 tot en met 5. Categorie 1 en 2 betreffen bedrijfsactiviteiten die vanwege hun aard toelaatbaar zijn tussen of onmiddellijk naast woonbebouwing. Voorbeeld: een muziekinstrumentenmakerij met een vloeroppervlak tot 150 m² valt in categorie 1, heeft hetzelfde bedrijf een oppervlak tussen de 150 m² en 300 m² dan valt het in categorie 2. Heeft de muziekinstrumentenmakerij een vloeroppervlak groter dan 300 m² dan valt het in milieucategorie 3. Categorie 3 tot en met 5 betreft kleine tot (middel) grote industrie. Deze categorieën betreffen bedrijfsactiviteiten die vanwege hun aard slechts toelaatbaar zijn op afstand van woonbebouwing.

Bedrijven zijn overal en op alle bouwlagen toegestaan met uitzondering van de begane grond van panden met de bestemming 'Centrum - 2'. Voor het vestigen van nieuwe bedrijven gelden de maximaal toegestane milieuhindercategorieën 1 of 2. Bestaande bedrijven van categorie 3 zijn uitgezonderd. De bedrijfssoorten met bijbehorende milieuhindercategorie worden genoemd in de Staat van Inrichtingen behorende bij dit bestemmingsplan (zie verder Staat van inrichtingen, bijlage bij de regels).

Door middel van een afwijking bij omgevingsvergunning wordt de mogelijkheid geboden aan bedrijven uit een hogere milieuhindercategorie zich in het gebied te vestigen. Ook is een dergelijke afwijking mogelijk voor bedrijfssoorten die niet op de lijst voorkomen. Voorwaarden voor het verlenen van deze afwijking is, dat het bedrijf in vergelijking met de bedrijfssoorten die volgens de Staat van Inrichtingen zijn toegestaan, geen blijvende, onevenredige afbreuk doet aan het woon- en leefmilieu door hinder en/of gevaar. In samenhang hiermee kan als aanvullende eis worden gesteld dat het bedrijf de nodige voorzieningen treft.

6.11.1 Algemeen     

In 2013 is de nota Bereikbare Binnenstad vastgesteld door de deelraad Centrum. Hierin is het beleid rondom het verkeer voor stadsdeel Centrum tot het jaar 2025 vastgelegd. De unieke kwaliteit van de Amsterdamse binnenstad is dat alles te voet bereikbaar is. Deze aantrekkelijke eigenschap wil de gemeente behouden en versterken. Daarom ligt de prioriteit bij de voetganger – meer dan bij andere vormen van verkeer of vervoer. Door meer ruimte te winnen voor de fiets en het OV, wordt de bereikbaarheid van de binnenstad voor bezoekers en inwoners verbeterd. Zo verenigt het stadsdeel de ambities bereikbaar en aantrekkelijk. De binnenstad blijft bereikbaar voor alle verkeer.

In het Eindbeeld 2025 wordt de wens om de voetganger, de fietser en het openbaar vervoer (OV) optimaal te faciliteren verenigd met een efficiëntere en hoogwaardiger inrichting van straten en pleinen. Door een wijziging in de routering van het autoverkeer wordt de druk op de ruimte in de binnenstad verminderd. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om verschillende drukke verkeersknopen in het centrum overzichtelijk, begrijpelijk en mooi in te richten. Tevens wordt het eenvoudiger om drukke straten te herprofileren, met voldoende ruimte voor bestemmingsverkeer van bewoners, bedrijven en bevoorradings- en bouwverkeer. In straten met een smal profiel wordt onderzocht of auto en fiets veilig kunnen worden gemengd. In dit kader is het belangrijk dat de intensiteit van het gemotoriseerde verkeer wordt teruggebracht naar een aanvaardbaar niveau. Op deze manier wordt de fietscapaciteit van deze wegen aanzienlijk vergroot en komt er meer ruimte voor voetgangers. Deze visie draagt ook bij aan verbetering van de luchtkwaliteit en verminderen van het aantal verkeersongevallen.

6.11.2 Ontwikkeling     

Het aantal fietsers en fietsen in de binnenstad neemt al jaren in hoog tempo toe. De fiets in een ideaal vervoermiddel in de binnenstad, maar fietsen veroorzaken ook een druk op de openbare ruimte. Dit is het sterkst merkbaar rond publiekstrekkende bestemmingen, bij knooppunten van openbaar vervoer en op plekken waar niet voldoende fietsparkeervoorzieningen zijn voor bewoners.

6.11.3 Uitgangspunten     

Uitgangspunten inpandige fietsenstallingen

Inpandige fietsenstallingen zijn overal in het plangebied toegestaan in de eerste bouwlaag van een gebouw en de daaronder gelegen bijzondere bouwlaag. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is er geen bezwaar tegen inpandige fietsenstallingen, zolang het straatbeeld geen overwegend gesloten karakter verkrijgt. Fietsenstallingen zijn in de eerste bouwlaag van gebouwen en de daaronder gelegen bijzondere bouwlaag of bouwlagen toegestaan.

Het realiseren van een ondergrondse fietsenstalling op gronden met de bestemming 'Verkeer', 'Tuin - 1', Tuin - 2 en Tuin - 3 is niet zondermeer toegestaan en kan alleen na afwijking van het bestemmingsplan worden gerealiseerd. Voor het realiseren van fietsenstallingen onder deze gronden geldt als voorwaarde dat het woon- een leefklimaat niet in onevenredige mate wordt aangetast. Voor het realiseren van fietsenstallingen onder de tuinbestemmingen geldt als aanvullend criterium dat het dak van de stalling ten minste één meter onder het omringende maaiveld geproje cteerd moet zijn. Op deze wijze wordt het gebruik van de daarboven gelegen gronden als tuin of groenvoorziening niet verhinderd.

Het realiseren van ondergrondse fietsenstallingen en ondergrondse parkeervoorzieningen mag niet leiden tot een verslechtering van de stand en kwaliteit van het grondwater. Ook mag het waterkerend vermogen van een aanwezige waterkering niet worden verminderd of teniet worden gedaan. Toetsing van dit laatste gebeurt door het uitvoeren van een geohydrologisch onderzoek. Dit onderzoek wordt ter toetsing voorgelegd aan Waternet.

Voor werkzaamheden gelegen in de binnen- en buitenbeschermingszone dient ontheffing op de keur te worden verkregen van het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht.

Uitgangspunten parkeervoorzieningen voor auto's

In het bestemmingsplan zijn alleen bestaande inpandige garages toegestaan. Nieuwe garages kunnen alleen na afwijking van het bestemmingsplan worden gerealiseerd. Het college van B&W is bevoegd de (subcategorieën van de) bestemmingen "Verkeer", "Gemengd-1", "Gemengd-2" en "Maatschappelijk" te wijzigen, om in de kelder en het souterrain van gebouwen inpandige parkeervoorzieningen te realiseren. In de eerste bouwlaag van gebouwen mag alleen de toegang naar de parkeergarage worden gerealiseerd.

In de regels van het bestemmingsplan zijn stedenbouwkundige- en verkeerstechnische criteria opgenomen waaraan wordt getoetst bij het toepassen van de afwijkingsbevoegdheid. Bij nieuwe inpandige parkeervoorzieningen moet altijd worden getoetst of het woon- en leefklimaat niet in onevenredige mate wordt aangetast. Zo dient bijvoorbeeld te worden voorkomen dat het straatbeeld een gesloten karakter krijgt. Nieuwe inpandige parkeervoorzieningen langs grachten en waterwegen zijn alleen toegestaan als gebruik wordt gemaakt van een bestaande entree. Binnen het beschermd stadsgezicht is het niet gewenst dat langs grachten en waterwegen het straatbeeld (verder) wordt aangetast.

Voor het realiseren van een parkeervoorziening onder de bestemmingen 'Tuin - 1', Tuin - 2 en Tuin - 3 geldt als aanvullend criterium dat het dak van de parkeervoorziening ten minste één meter onder het omringende maaiveld geprojecteerd moet zijn. Op deze manier wordt het gebruik van de daarboven gelegen gronden als tuin of groenvoorziening niet verhinderd.

Voor een overzicht van bestaande garages/parkeervoorzieningen wordt verwezen naar de bijlagen van de toelichting, zie Bijlage 7 Overzicht inpandige parkeerplekken.

Bestaande garages, die op het moment van ter inzagelegging van dit bestemmingsplan legaal aanwezig zijn, mogen blijven. In de bijlage bij deze toelichting is een adressenlijst opgenomen van in het verleden vergunde garages, met daarbij het aantal vergunde parkeerplaatsen. Deze lijst is niet juridisch bindend gemaakt, omdat deze onvoldoende betrouwbaar is.

6.12.1 Algemeen     

Onder de categorie 'overige functies' valt een aantal soorten 'gebruik' waarmee een ongewenste druk op het woon- en leefklimaat kan ontstaan. Nieuwvestiging of verdere uitbreiding van deze functies is niet wenselijk.

• Een eerste groep wordt gevormd door prostitutie en seksinrichtingen. Bij seksinrichtingen gaat het om: seksclubs, seksbioscopen, seksautomatenhallen, sekstheaters en sekswinkels. Een darkroom valt hier niet onder. Een darkroom maakt deel uit van een horecagelegenheid of een sauna en wordt niet gezien als een zelfstandige functie.
• De tweede groep bestaat uit: speelautomatenhallen, telefoon- en/of faxservice, geldwisselkantoren en smartshops.
• De derde groep functies die onder de categorie 'overig' valt, bestaat uit: massagesalons, minisupermarkten, souvenirwinkels en seed-, head-, en growshops.
• Tot slot is er een groep die wordt gevormd door gebruiksverboden op grond van het bestemmingsplan Winkeldiversiteit Centrum (zie 6.11.2). Deze nieuwe groep verboden omvat: de toeristenwinkel, toeristische dienstverlening, kantoren met baliefunctie gericht op toeristen, eetwinkels en voorzieningen gericht op entertainment.

Uit de categorie 'overig' zijn in het plangebied Groot Waterloo twee souvenirwinkels gevestigd in Jodenbreestraat 18 en Valkenburgerstraat 152h. En de eetwinkel die is gevestigd in Jodenbreestraat 52. Andere functies uit deze categorie zijn in het plangebied niet aanwezig.

6.12.2 Ontwikkelingen     

Bestemmingsplan Winkeldiversiteit

Op 18 juli 2018 is het bestemmingsplan Winkeldiversiteit Centrum vastgesteld met als doel: het niet verder laten afnemen van de winkeldiversiteit in het Centrum van Amsterdam. Het bestemmingsplan is de vervolgstap op het 'Voorbereidingsbesluit Postcodegebied 1012' zoals dat op 6 oktober 2017 in werking trad.

Aanleiding voor het opstellen van bestemmingsplan Winkeldiversiteit

In delen van het centrum is de invloed van de groeiende populariteit van Amsterdam bij toeristen en dagjesmensen steeds zichtbaarder in het winkel- en voorzieningenaanbod. Meer ondernemers verkopen producten die in grote hoeveelheden worden geproduceerd en verkocht en die vaak een hoge winstmarge hebben, zoals wafels, ijs en kaas. Deze potentieel hoge winstmarges in combinatie met de grotere passantenstromen in bepaalde gebieden, maakt vestiging op die locaties aantrekkelijker waardoor de huurprijzen van bedrijfspanden stijgen. De consument (dus ook de bewoner van de binnenstad) is daarnaast meer op zoek naar gemak en 'one-stop-shopping'. Met de gestegen populariteit van inkopen bij de supermarkten staat de traditionele buurtwinkel (bakker, slager, groenteboer) al lang onder druk. De gestegen populariteit van sommige toeristische gebieden zorgt voor een toenemende druk op deze buurtwinkels, maar ook voorzieningen voor bewoners en andere speciaalzaken verdwijnen steeds meer uit sommige (winkel)gebieden. Gevolg is dat in enkele, vooral drukke winkelstraten de typerende diversiteit in het winkel- en horeca-aanbod afneemt. Het aanbod wordt eenzijdiger in de vorm van op snelle consumptie gerichte winkels, voorzieningen (bijvoorbeeld leisure) en horeca. Diversiteit in het winkel- en voorzieningenaanbod en functiemenging zijn van groot belang voor de leefbaarheid van de (binnen)stad.

In de meeste bestemmingsplannen in de binnenstad is al sinds meerdere jaren een aantal gebruiksvormen 'bevroren'. Het betreft: smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, headshops, seedshops, growshops, automatenhallen, geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons. Deze vormen van gebruik zijn alleen toegestaan daar waar dat op de verbeelding is aangeduid. Het bevriezen van deze gebruiksvormen heeft nog niet geleid tot een voldoende afname van de monocultuur aan winkels en voorzieningen, met name in de toeristisch-consumptieve sector. De diversiteit aan aanbod blijft verschralen. Al met al zorgt deze toeristisch-consumptieve sector ervoor dat de mensen die wonen en/of werken in Amsterdam vervreemd raken van dit deel van de stad. Het toevoegen van nieuwe categorieën aan de bevroren gebruiksvormen moet leiden tot het ontstaan van meer ruimte voor andersoortige winkels en voorzieningen. Dit teneinde meer diversiteit in het winkel- en voorzieningenaanbod te bewerkstelligen en daarmee de leefbaarheid van de stad te vergroten. Om het gemengde binnenstadsmilieu in stand te houden, is het daarom van belang dat niet op één enkele doelgroep georiënteerde branches en formules verder gaan overheersen.

Plangebied bestemmingsplan Winkeldiversiteit

Het plangebied van het paraplubestemmingsplan Winkeldiversiteit strekt zich ook uit over een deel van het plangebied van Groot Waterloo. In het bestemmingsplan Groot Waterloo is voor dit deel de regeling van het bestemmingsplan Winkeldiversiteit overgenomen.

Nieuwe groep gebruiksverboden 

Voor de toeristenwinkels, toeristische dienstverlening, kantoren met baliefunctie gericht op toeristen, eetwinkels en voorzieningen gericht op entertainment is een verbod tot vestiging opgenomen.

De nieuwe gebruiksvormen worden verboden in de straten die op de 'Kaart met straten' zijn aangegeven die als bij de regels van dit bestemmingsplan is gevoegd.

Toeristenwinkel

Deze detailhandelsvestigingen hebben hun (vaak eenzijdige) assortiment afgestemd op dagjesmensen en toeristen. Onder dagjesmensen en toeristen worden mensen verstaan die niet werken en/of wonen in Amsterdam, maar die als vrijetijdsbesteding gebruikmaken van de recreatieve en toeristische mogelijkheden van de stad, en al dan niet in de stad overnachten. De detailhandelsvestigingen zijn gevestigd in straten waar deze categorie bezoekers veelvuldig aanwezig is. De vestigingen gebruiken vaak opvallende reclamemiddelen, communiceren grotendeels in vreemde talen en kennen weinig tot geen klantenbinding.

Toeristische dienstverlening

Net als de toeristenwinkel, zijn ook vestigingen voor consumentenverzorgende dienstverlening gelegen in de drukbezochte toeristische delen van de stad. Zij gebruiken eveneens vaak opvallende reclamemiddelen, communiceren grotendeels in vreemde talen en kennen weinig tot geen klantenbinding. Meer specifiek kenmerken deze vestigingen zich door het leveren van goederen en diensten direct aan dagjesmensen en/of toeristen ten behoeve en ter ondersteuning van de vrijetijdsbesteding en het recreatieve verblijf in Amsterdam. In deze categorie vallen onder meer zaken die kaartjes verkopen voor uitstapjes, experiences en musea, de verhuur van fietsen, al dan niet gecombineerd met begeleidende tours, tijdelijke opslag van koffers en andere reisattributen, alsmede afhaalservices voor sleutels die toegang geven tot bijvoorbeeld 'short stayverblijven' en/of 'vakantieverhuurwoningen'.

Kantoren met baliefunctie gericht op toeristen 

Van kantoren met baliefunctie gericht op toeristen is nog geen concreet voorbeeld gesignaleerd. Het gaat om dezelfde kenmerken' als bij toeristische dienstverlening', zij het dat de bedrijvigheid niet als consumentverzorgende dienstverlening is te kwalificeren, maar als kantoor met baliefunctie.

Voorzieningen gericht op entertainment 

Deze bijzondere voorzieningen worden gekenmerkt door beleving, spanning en sensatie. Inzet van proppers, rijvorming op straat en een hoge omzetsnelheid wat betreft bezoekers zijn hierbij veelvoorkomende verschijnselen. Deze voorzieningen hebben doorgaans geen authentieke, maar een speciaal voor de voorziening ontworpen collectie. Het eventuele artistieke, historische of educatieve karakter van dergelijke voorzieningen is ondergeschikt aan het bieden van entertainment en/of productverkoop. De bedrijfsvoering wordt gekenmerkt door winstoogmerk. Tot slot worden dergelijke voorzieningen vaak in meerdere steden gevestigd. Het aanbod is daarmee niet uniek voor en in Amsterdam. Onder bijzondere voorzieningen vallen onder meer musea over drugs, erotiek, en voedsel/drank zoals bier, kaas en stroopwafels. Ook experiences maken deel uit van bijzondere voorzieningen. Hieronder vallen onder meer (thematisch) sensatietheater en (thematische) entertainmentactiviteiten al dan niet voor grotere groepen zoals vrijgezellenfeesten.

Eetwinkel

Deze winkels hebben vaak een eenzijdig assortiment dat voornamelijk bestaat uit niet-versbereide producten al dan niet met een hoog suiker- en/of vetgehalte. Deze producten zijn gericht op passanten en recreanten, die weinig tijd in de winkel spenderen, waardoor sprake is van weinig tot geen klantenbinding. Onder deze categorie vallen onder andere winkels waar in hoofdzaak ijs wordt verkocht, maar ook winkels waar het aanbod hoofdzakelijk bestaat uit onder andere donuts, wafels voorzien van een zoete topping, macarons, gevulde croissants, belegde broodjes e.d.

Voorts zijn de verduidelijkte begripsomschrijvingen uit het bestemmingsplan winkeldiversiteit overgenomen. Dit betreft de begrippen growshop, headshop en seedshop. Ook het begrip seksinrichting is verduidelijkt, daar waar het gaat om het onderdeel detailhandel in seksartikelen. Een kleine wijziging is aangebracht in het begrip mengformule. Daarnaast is ook een regeling en begripsomschrijving van de minisupermarkt en souvenirwinkel geïntroduceerd.

Minisupermarkt 

Een minisupermarkt is een supermarkt met een oppervlakte tot en met 400 m². Een 'gewone' supermarkt is 'een relatief grote zelfbedieningswinkel waar voedingsmiddelen, waaronder ook verse groente, brood en vlees, en huishoudelijke artikelen worden verkocht. Het is een winkel waar men de dagelijkse huishoudelijke benodigdheden kan kopen.

Souvenirwinkel

Ter toelichting op souvenirwinkel dient het volgende. Het is niet doenlijk en evenmin zinvol om een uitputtende opsomming te geven van alle souvenirs die er op de markt zijn. De branche is creatief en er komen telkens nieuwe producten bij. Om toch een idee te geven, moet bij souvenirs niet alleen worden gedacht aan poppen in Volendamse- of ander klederdrachten, (houten) molentjes, sleutelhangers met (afbeeldingen van) kazen, molentjes, tulpen, klompjes en dergelijke, maar ook aan textiel (sweaters, sjaals, mutsen, schoeisel), aardewerk (bekers, mokken, borden, Delftsblauwe figuurtjes) en lepeltjes, voorzien van een opdruk met nationale-, streek- of Amsterdamse symbolen. Over het algemeen gaat het daarbij om massaproducten. Tot Amsterdamse symbolen worden ook artikelen gerekend die appelleren aan de bekendheid van de stad vanwege de eenvoudige beschikbaarheid van drugs en seks; producten voorzien van afbeeldingen van bijvoorbeeld cannabisblad en artikelen met seksgerelateerde vormen en afbeeldingen kwalificeren daarom eveneens als souvenirs.

Naast de aard van de producten is daarom ook de omvang bepalend voor het oordeel of de detailhandelsvestiging wordt aangemerkt als souvenirwinkel. Wanneer meer dan 50% van het bruto bedrijfsvloeroppervlak wordt gebruikt voor de verkoop van souvenirs dan wordt de zaak beoordeeld als souvenirwinkel. Net als grow-, head-, seed- smartshops en minisupermarkten zijn "echte" souvenirwinkels uitsluitend toegestaan daar waar zij als zodanig op de verbeelding zijn aangeduid.

Eerder geformuleerde restrictieve regels.

Seed-, head-, grow- en smartshops, automatenhallen, geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons zijn gebruiksvormen die al sinds meerdere jaren in de meeste bestemmingsplannen in de binnenstad alleen zijn toegestaan daar waar dat op de verbeelding is aangeduid.



Seed-, head-, grow- en smartshops worden in het bestemmingsplan als detailhandel gezien. In een seedshop worden zaden en planten verkocht die een psychoactieve werking hebben. Een smartshop verkoopt 'stoffen' met een soortgelijk effect. Een headshop is gericht op de verkoop van producten voor het gebruik van drugs, bijvoorbeeld voor het roken van cannabis. De psychoactieve stoffen zelf worden in een headshop dus niet verkocht. In een growshops worden artikelen verkocht voor het kweken van cannabis. Onder andere verlichting, kweekpotten, aarde en meststoffen.

De definitie van een growshop is in vergelijking tot recent geactualiseerde bestemmingsplannen, aangepast. Nieuwe wetgeving (gewijzigde Opiumwet 2015) maakt dat beroeps- en bedrijfsmatige illegale hennepteelt strafbaar is gesteld. Een growshop zoals bedoeld in de begripsomschrijving in de planregels van het bestemmingsplan, richt zich echter op thuisgebruik en niet op de beroeps- en bedrijfsmatige illegale teelt. De omschrijving ziet hierop toe.

Coffeeshops

Het coffeeshopbeleid wordt niet geregeld in bestemmingsplannen, maar is met een exploitatievergunning, gekoppeld aan een gedoogbeschikking om softdrugs te verkopen. De in het plangebied gevestigde coffeeshops hebben een exploitatievergunning voor horeca 4.

6.12.3 Uitgangspunten     

Met het bestemmingsplan Winkeldiversiteit is eenzelfde regime gecreëerd voor de functies en branches die de diversiteit bedreigen.

In concreto betekent dit dat nieuwe vestigingen van de volgende functies verboden zijn:

• growshops;
• headshops;
• seedshops;
• smartshops;
• souvenirwinkels;
• minisupermarkten;
• telefoneerinrichtingen;
• automatenhallen;
• geldwisselkantoren;
• massagesalons;
• toeristenwinkels;
• toeristische dienstverlening;
• kantoren met baliefunctie gericht op toeristen;
• eetwinkels;
• voorzieningen gericht op entertainment.

Voor zover deze functies aanwezig waren voordat het verbod in werking trad of zal treden, geldt het verbod niet. Van de gebruiksverboden kan -binnenplans- bij omgevingsvergunning worden afgeweken.

Betekenis van de uitgangspunten voor het plangebied Groot Waterloo

• De souvenirwinkel gevestigd op de Valkenburgerstraat 152h, heeft een aanduiding op de verbeelding. Met deze aanduiding zijn de vestigingen vastgelegd (bevroren). Deze vestiging mag blijven. Initiatieven voor uitbreiding worden niet gehonoreerd.
• De souvenirwinkel die is gevestigd op Jodenbreestraat 18 is gelegen in het gebied van de Kaart met straten die als bijlage bij de regels is opgenomen.
• Met het oog op het behoud van een aantrekkelijk woon- en leefklimaat is uitbreiding of nieuwvestiging van: growshops, headshops, seedshops, smartshops, souvenirwinkels, minisupermarkten, telefoneerinrichtingen, automatenhallen, geldwisselkantoren en massagesalons niet toegestaan.
• Toeristenwinkels, toeristische dienstverlening, kantoren met baliefunctie gericht op toeristen, eetwinkels en voorzieningen gericht op entertainment worden voor het deel van het plangebied Groot Waterloo dat op de 'Kaart met straten' is aangegeven, niet toegestaan. Uitzondering op dit verbod is de eetwinkel die is gevestigd op Jodenbreestraat 52 die in het gebied van de Kaart met straten is gelegen.
• In het gehele plangebied Groot Waterloo zijn mengformules niet toegestaan in smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, seed- head en growshops. (Van een mengformule is sprake wanneer in detailhandel of in consumentverzorgende dienstverlening tegen betaling etenswaren en/of dranken worden verstrekt voor gebruik ter plaatse. Het horecadeel van een winkel is zichtbaar ondergeschikt aan de hoofdfunctie.) 
  
  Mengformules zijn niet toegestaan in eetwinkels en ook niet in winkels met een voedselwarenassortiment in het op de 'Kaart met straten' aangegeven een deel van het plangebied Groot Waterloo.
• De (ver)nieuw(d)e begripsomschrijvingen gelden voor het gehele plangebied Groot Waterloo.
• Nieuwe seksinrichtingen, waaronder ook sekswinkels vallen, zijn niet toegestaan. Onder een seksinrichting wordt in ieder geval niet begrepen een darkroom, dat wil zeggen een donkere ontmoetingsruimte die onderdeel uitmaakt van een horecagelegenheid of sauna, waarin uitsluitend op vrijwillige basis en zonder materiële vergoeding seksuele handelingen kunnen plaatsvinden.

6.12.4 Overzicht van de verschillende bestemmingen in het bestemmingsplan Groot Waterloo     

7.4.1 Centrum - 2     

De straten die als winkelstraten zijn aangemerkt hebben de bestemming 'Centrum - 2' gekregen. In het plangebied Groot Waterloo zijn dit de Jodenbreestraat (even zijde), de Valkenburgerstraat (oneven zijde), Muiderstraat (oneven zijde) en Waterlooplein (oneven zijde) tussen de Amstel en het Mr.Visserplein. In panden met de bestemming 'Centrum - 2'' zijn in de eerste bouwlaag en de daaronder gelegen bijzondere bouwlaag (kelder/souterrain) alleen publieksfuncties toegestaan. Hieronder vallen:

• detailhandel;
• kantoren met baliefunctie;
• consumentverzorgende dienstverlening;
• galeries;
• horeca, alleen waar dat op de planverbeelding is aangeduid

Op de verdiepingen zijn de volgende functies toegestaan: kantoren, voorzieningen (tot maximaal 1.000 m² per vestiging), galeries, kinderopvang en bedrijven. Ook voor woningen geldt dat deze alleen op de verdiepingen zijn toegestaan. Voor al deze functies geldt dat bestaande (legale) uitzonderingen zijn toegestaan.

7.4.2 Centrum - 3     

De even zijde van de Valkenburgerstraat is bestemd als "Centrum - 3". In panden met de bestemming 'Centrum - 3' zijn in de eerste bouwlaag alleen publieksfuncties toegestaan. Hieronder vallen:

• detailhandel;
• kantoren met baliefunctie;
• consumentverzorgende dienstverlening;
• galeries;

Op de verdiepingen zijn de volgende functies toegestaan: kantoren, voorzieningen (tot maximaal 1.000 m² per vestiging), galeries, kinderopvang en bedrijven. Ook voor woningen geldt dat deze alleen op de verdiepingen zijn toegestaan. Voor al deze functies geldt dat bestaande (legale) uitzonderingen zijn toegestaan.

7.4.3 Gemengd - 1     

De meeste bebouwing heeft de bestemming Gemengd - 1. Wonen is op alle verdiepingen toegestaan. Winkels en consumentverzorgende dienstverlening zijn in de bestemming Gemengd - 1 toegestaan op de begane grond, in de kelder en het souterrain. Dit geldt niet voor bebouwing langs grachten en waterwegen, daar is geen detailhandel toegestaan. De uitzonderingen (bestaande vestigingen) zijn op de planverbeelding aangeduid met de aanduiding "detailhandel" (dh). Een andere uitzondering is bebouwing op hoeken van grachten/waterwegen met straten en op hoeken van grachten/waterwegen met doorgaande stegen: ook daar zijn winkels wel toegestaan op de begane grond. De maximale vestigingsgrootte bedraagt 300 m².

Voorzieningen mogen niet groter zijn dan 1.000 m². Kinderopvangvoorzieningen zijn onder voorwaarden toegestaan tot maximaal één per bouwblok.

7.4.4 Gemengd - 2     

Panden waar uitsluitend niet-woonfuncties zijn toegestaan zijn bestemd als Gemengd - 2. Op gronden met deze bestemming zijn de volgende functies toegelaten: detailhandel en consumentverzorgende dienstverlening (uitsluitend in de eerste bouwlaag), kantoren, openbare en bijzondere voorzieningen, galeries, bedrijven, inpandige en ondergrondse parkeervoorzieningen en fietsenstallingen. Wonen is binnen deze varianten uitgesloten. De bestemming 'Gemengd', met een toevoeging die begint met een '- 2' is gegeven aan panden of combinaties van panden met een niet-woonfunctie, waarvan het bruto vloeroppervlak 1000 m² of meer bedraagt. In deze panden bevinden zich geen zelfstandige woningen.

De bestemming 'Gemengd - 2' is de standaard.

In geval van 'Gemengd - 2.5' is naast de standaard toegelaten functies horeca 5 (hotel) toegestaan. Deze functie is in alle bouwlagen toegestaan. In het voormalige bestemmingsplan was bij de bestemming Gemengd - 2.5 een AFWIJKINGwijzigingsbevoegdheid opgenomen voor het realiseren van een restaurant. Doordat dergelijke functiewijzigingen doorgaans worden vergund met toepassing van de "kruimelgevallenregeling" is de wijzigingsbevoegdheid geschrapt.

7.4.5 Groen     

Binnen de bestemming 'Groen' zijn de volgende functies toegelaten: beplanting, plantsoenen, parken, pleinen, speelplaatsen, straatmeubilair en bijbehorende fiets- en voetpaden. Grote ontwikkelingen zoals evenementen of ondergrondse parkeergarages zijn hier niet in opgenomen, gelet op de beperkte omvang van het bestemmingsvlak "Groen" in dit bestemmingsplan.

7.4.6 Maatschappelijk     

Panden met de bestemming 'Maatschappelijk' zijn gereserveerd voor maatschappelijke voorzieningen zoals onderwijs (plus eventueel bijbehorende kinderopvang), welzijnsvoorzieningen, medische- en sociaal- culturele voorzieningen. Het bedrijfsvloeroppervlak van maatschappelijke voorzieningen mag per vestiging niet meer dan 1000 m² bedragen. Bestaande maatschappelijke voorzieningen met een bedrijfsvloeroppervlak van meer dan 1000 m² mogen worden gehandhaafd maar niet worden vergroot. Om te voorkomen dat panden met de bestemming 'Maatschappelijk' voor maatschappelijke functies verloren gaan, is omzetten naar wonen niet toegestaan. Voor panden met de maatschappelijke bestemming gelden in grote lijnen dezelfde bebouwingsregels als voor de gemengde bestemmingen.

7.4.7 Tuin -1, -2, -3     

De tuinen en erven behorende bij de in het plangebied voorkomende panden zijn als 'Tuin - 1', 'Tuin - 2' of 'Tuin - 3' bestemd. De onbebouwde delen van tuinen en erven die op binnenterreinen zijn gelegen hebben de bestemming 'Tuin - 1' gekregen. De bestemming 'Tuin - 1' bevat een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken voor de bouw van schuurtjes. De schuurtjes zijn aan maximale maten gebonden.

Tuinen die grenzen aan de openbare ruimte, zijn bestemd voor 'Tuin - 2'. Op deze tuinen mogen geen nieuwe gebouwen worden opgericht. Op gronden met de bestemming 'Tuin - 2' is een erfafscheiding met een hoogte van 1 meter toegestaan. Er is een afwijkingsbevoegdheid opgenomen voor een erfafscheiding tot 2 meter hoog. De aanwezige erfafscheidingen met een grotere bouwhoogte mogen worden gehandhaafd.



De bestaande bebouwing op binnenterreinen heeft de bestemming 'Tuin - 3' gekregen. Deze bebouwing mag gehandhaafd worden en geheel worden vernieuwd, doch niet worden vergroot. Hierbij dient het bestaande volume in acht te worden genomen. Peildatum is de terinzagelegging van het ontwerp van het plan. Ingeval de hoofdbebouwing op hetzelfde perceel wordt gesloopt, mogen de bestaande (bij)gebouwen op de gronden met de bestemming 'Tuin - 3' op hetzelfde bouwperceel niet worden gehandhaafd.

Net als de andere bestemmingen kent ook de tuinbestemming een afwijkingsbevoegdheid voor ondergrondse parkeervoorzieningen en/of fietsenstallingen. De bovenkant van het dak dient minimaal één meter onder het maaiveld te worden geprojecteerd opdat daar een laag grond van een meter dik op kan worden aangebracht om beplanting mogelijk te maken. De bestemming kent verder bijzondere gebruiksbepalingen en een stelsel van nadere eisen.

7.4.8 Verkeer     

Deze bestemming is bedoeld voor het verkeersareaal en de openbare ruimte. Voor de inrichting van de openbare ruimte zijn regels gegeven, zoals de maximale bouwhoogte van bouwwerken geen gebouw zijnde. De regels bevatten ook voor deze bestemming een afwijkingsbevoegdheid voor ondergronds parkeren en het stallen van fietsen, en een stelsel van nadere eisen.

7.4.9 Water     

Voor in de gehele binnenstad is een ontwerpbestemmingsplan 'Water' opgesteld dat door de stadsdeelraad op 26 juni 2012 is vastgesteld. Met ingang van 20 november 2013 is dit bestemmingsplan onherroepelijk geworden. In verband hiermee is het water buiten het bestemmingsplan Groot Waterloo gelaten.

7.4.10 Bestemming Waarde - archeologie 1, 2 en 3     

Op basis van de archeologische verwachtingswaarden is een bestemming Waarde-archeologie opgenomen. Waarde - archeologie is gegeven aan gronden met een hoge archeologische verwachting. Al naar gelang de verwachtingswaarde, wordt bij voorgenomen uitvoering van ondergrondse werken en bouwwerken een archeologisch rapport verlangd. Voor de uitvoering van ondergrondse werken van een bepaalde omvang is een omgevingsvergunning vereist. Bij de vergunningaanvraag moet een rapport worden ingediend. Ook hier geldt dat bij een hogere verwachtingswaarde de vergunning vereist is bij een kleine ingreep, terwijl bij een lagere verwachtingswaarde pas bij een forsere ingreep een omgevingsvergunning is vereist.

Aan zowel de omgevingsvergunning voor ondergronds bouwen als de omgevingsvergunning voor ondergrondse werken kunnen voorschriften worden verbonden met het oog op de archeologische monumentenzorg. De dubbelbestemming is primair ten opzichte van de andere aan de gronden gegeven bestemmingen.

7.4.11 Bestemming Waarde- cultuurhistorie     

Op 29 januari 1999 is het besluit tot aanwijzing van de Amsterdamse Binnenstad tot beschermd stadsgezicht genomen. In Hoofdstuk 4 is uitvoerig aandacht besteed aan de cultuurhistorische ontwikkeling. Het beleid over de waardering van gebouwen is opgenomen in paragraaf 5.4. Alle gronden in het plangebied hebben deze bestemming. Behoud van de cultuurhistorische- en architectuurhistorische waarden staat bij gronden met deze bestemming voorop. Om die reden is de bestemming primair gemaakt aan de overige aan deze gronden gegeven bestemmingen, met uitzondering van de bestemmingen Waarde - archeologie. Dit betekent dat aanvragen om omgevingsvergunning altijd eerst dienen te worden getoetst aan de regels van de bestemming.

Het bestemmingsplan beoogt de karakteristiek van het stadsgezicht te behouden, te herstellen en/of te versterken. De karakteristiek is in de verbeelding geïntegreerd door middel van specifieke bouwaanduidingen die de architectonische waardering weergeven. In de regels is het beleid ten aanzien van de diverse waarderingen neergelegd. De omgevingsvergunning, in het bijzonder artikel 2.1 lid 1 onder h van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (sloop binnen beschermd stadsgezicht), is het juridische handvat om afbraak te voorkomen. De regels die zijn gegeven over de wijze van herstel, materiaalgebruik, maatvoering, detaillering en dergelijke, gelden als toetsingskader bij aanvragen om omgevingsvergunning voor activiteiten als bedoeld in artikel 2.1 eerste lid onder a van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (bouwen van een bouwwerk).

7.4.12 Bestemming Waterstaat/Waterkering     

In het plangebied is een waterkering aanwezig. Deze heeft de bestemming 'Waterstaat - Waterkering'. Dat betekent dat de bestemming geldt, naast de andere bestemmingen die aan de gronden zijn gegeven. De regels die gelden voor deze bestemming gaan voor die van de andere bestemmingen, met uitzondering van de regels voor de bestemmingen Waarde - archeologie, die voorrang hebben op de regels voor 'Waterstaat/Waterkering'. Op en in de tot ' Waterstaat/Waterkering' bestemde gronden mogen uitsluitend waterstaatkundige bouwwerken, geen gebouwen zijnde worden opgericht die noodzakelijk zijn in verband met de waterhuishouding.

8.1.1 Wegverkeer     

Het bestemmingsplangebied Groot Waterloo ligt binnen de geluidzones van (combinaties van) wegen en van een hoofdspoorweg. Het betreft de volgende (spoor-)wegen:

• IJtunnel/(nieuwe) Foeliestraat, Valkenburgerstraat, Meester Visserplein, Jonas Daniel Meijerplein, Weesperstraat;
• Blauwbrug 256, Waterlooplein, Muiderstraat, Plantage Middenlaan;
• Amstel;
• Prins Hendrikkade, Kattenburgerstraat;
• Kattenburgergracht;
• Anne Frankstraat;
• Spoorweg Amsterdam Centraal- Amsterdam Muiderpoort.

De normstelling in de Wet geluidhinder bestaat uit een voorkeursgrenswaarde en een maximale toelaatbare geluidwaarde. Voor wegverkeerslawaai zijn deze 48 respectievelijk 63 dB. Voor railverkeer ligt de voorkeursgrenswaarde op 55 dB en de maximale toelaatbare waarde op 68 dB. Als de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden en geluidreducerende maatregelen redelijkerwijs niet of onvoldoende mogelijk zijn, kan het college van burgemeester en wethouders hogere grenswaarden vaststellen. In het bouwbesluit is opgenomen dat nieuwe woningen geïsoleerd moeten worden tot een binnenwaarde van 33 dB.

Voor de bebouwing in het plangebied Groot Waterloo zijn in het bestemmingsplan bestemmingen opgenomen die het mogelijk maken om nieuwe geluidgevoelige functies, waaronder woningen, te realiseren. Ten behoeve van mogelijke nieuwe geluidgevoelige functies is akoestisch onderzoek verricht (Onderzoek omgevingsgeluid, bestemmingsplan Groot Waterloo, DPA/Cauberg-Huygen, 25 oktober 2017), zie Bijlage 5 Onderzoek omgevingsgeluid.



De resultaten uit het onderzoek tonen het volgende aan:

• Ten gevolge van wegverkeer op de wegtracés IJtunnel tot en met Weesperstraat, Blauwbrug 256-Waterlooplein en de Anne Frankstraat vinden overschrijdingen plaats van de voorkeursgrenswaarde en ook van de maximale ontheffingswaarde van 63dB. Daarom zijn voor sommige mogelijke woningen dove gevels nodig.
• Ten gevolge van wegverkeer op de Amstel en op de Prins Hendrikkade vinden overschrijdingen plaats van de voorkeursgrenswaarde maar niet van de maximale ontheffingswaarde van 63dB.
• Ten gevolge van wegverkeer op de Kattenburgergracht wordt overal voldaan aan de voorkeursgrenswaarde van 48 dB.

8.1.2 Spoorwegverkeer     

Een stukje van het plangebied bevindt zich binnen de geluidzone van het spoortraject Amsterdam Centraal - Amsterdam Muiderpoort. In de normstelling van de Wet geluidhinder ligt voor railverkeer de voorkeursgrenswaarde op 55 dB en de maximale toelaatbare waarde op 68 dB. Ten gevolge van de spoorlijn Amsterdam Centraal-Amsterdam Muiderpoort wordt overal voldaan aan de voorkeursgrenswaarde van 55 dB.

8.1.3 Gecumuleerde geluidbelastingen     

Omdat delen van het plangebied binnen de zone van meer dan één geluidbron liggen, is ook onderzoek gedaan naar de effecten van de samenloop van de verschillende geluidbronnen. Volgens gemeentelijk geluidbeleid is sprake van onaanvaardbare geluidbelasting als de gecumuleerde geluidbelasting meer dan 3 dB hoger is dan de hoogste van de maximaal toelaatbare ontheffingswaarde. De gecumuleerde geluidbelasting LVL,cum is op geen van de onderzochte locaties meer dan 3 dB hoger dan de hoogste van de maximaal toelaatbare ontheffingswaarde (63 dB bij wegverkeerslawaai). Op basis van de gecumuleerde geluidbelasting zijn geen extra maatregelen nodig.

8.1.4 Advies TAVGA     

Het ontwerpbesluit hogere waarde en het akoestisch onderzoek is voor advies voorgelegd aan het TAVGA (Technisch Ambtelijk Vooroverleg Gemeente Amsterdam). Het TAVGA adviseert positief met in achtneming van het volgende:

1. Ten aanzien van het toestaan van nieuwe woningen/transformatie zal op pandniveau beschouwd moeten worden of de stille zijde mogelijk is. Wanneer hogere waarde wordt vastgesteld is een stille zijde in principe verplicht (ook bij transformatie). Van deze verplichting kan gemotiveerd worden afgeweken;
2. Het toestaan van nieuwe woningen zonder verplichte stille zijde dient nader gemotiveerd te worden en vervolgens moet de verplichting van een stille zijde bij transformatie hier uitgesloten worden. Aangezien een stille zijde belangrijk is voor de gezondheid van bewoners in een woning, kan ook worden overwogen in dergelijke panden geen woningen toe te staan.

Aan deze voorwaarden is in het bestemmingsplan voldaan.

8.1.5 Conclusie     

Om geluidgevoelige functies, zoals woningen mogelijk te maken, is het vaststellen van hogere waarden noodzakelijk. Hiertoe is een ontwerpbesluit hogere waarden opgesteld, dat tegelijk met het ontwerpbestemmingsplan in procedure is gebracht. Voor de panden waar dove gevels nodig zijn is in de planregels bepaald dat woningen ter plaatse alleen mogen worden gerealiseerd als er een dove gevel wordt toegepast.

8.4.1 Toetsingskader     

In de Wet Milieubeheer is het toetsingskader voor luchtkwaliteit vastgelegd. De manier waarop de luchtkwaliteit in acht moet worden genomen bij planvorming is geregeld in lid 1 van artikel 5.16 van de Wet Milieubeheer. Hierin wordt gesteld dat luchtkwaliteit geen belemmering vormt voor doorgang van een project als:

• aannemelijk is gemaakt dat grenswaarden niet worden overschreden bij realisatie van het plan, zelfs indien het voorgenomen plan leidt tot een verslechtering van de luchtkwaliteit;
• het plan, bij één of meerdere overschrijdingen van grenswaarden, niet in betekenende mate bijdraagt aan de toename van de concentraties van fijn stof en stikstofdioxide;
• als gevolg van positieve effecten van het plan en/of als gevolg van met het plan samenhangende maatregelen de kwaliteit van de lucht (elders) zodanig verbetert dat per saldo geen verslechtering optreedt (de zogenaamde saldobenadering), zelfs als bij realisatie van het plan één of meerder overschrijdingen van grenswaarden plaatsvinden en het plan wel in betekenende mate bijdraagt aan de toename van de concentraties van fijn stof en stikstofdioxide.

Grenswaarden zijn daarbij gedefinieerd als een niveau dat op basis van wetenschappelijke kennis is vastgesteld teneinde schadelijke gevolgen voor de gezondheid en/of het milieu in zijn geheel te voorkomen, te verhinderen of te verminderen en dat binnen een bepaalde termijn moet worden bereikt en, als het eenmaal is bereikt, niet meer mag worden overschreden. In de ministeriële regeling “Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit” (2007) zijn algemene regels opgenomen voor de wijze waarop de gevolgen van projecten op de luchtkwaliteit moet worden berekend.

In stedelijke gebieden vormt het verkeer een belangrijke bron van luchtverontreinigende stoffen. Conform de regeling dient langs wegen in een stedelijke omgeving de concentraties van de verschillende stoffen te worden berekend met behulp van standaard rekenmethodes. In de regeling is ook per gemeente vastgelegd met welke getalswaarde de jaargemiddelde concentratie van fijn stof moet worden gecorrigeerd voor de aanwezigheid van zeezout. Voor de gemeente Amsterdam bedraagt deze correctie 6 µg/m³. Conform de regeling wordt het voor zeezout gecorrigeerde aantal overschrijdingen van de 24 uurgemiddelde concentratie fijn stof verkregen door het aantal berekende overschrijdingsdagen met zes dagen te verminderen.

Projecten die 'niet in betekenende mate' (NIBM) een bijdrage leveren aan de luchtverontreiniging, hoeven op grond van artikel 5.16 van de Wet milieubeheer niet individueel getoetst te worden aan de genoemde grenswaarden. Het is in dat geval voldoende om aan te tonen dat een voorgenomen ontwikkeling 'niet in betekenende mate' is. In de algemene maatregel van bestuur 'Niet in betekenende mate' (Besluit NIBM) en de ministeriële regeling NIBM (Regeling NIBM) zijn de uitvoeringsregels vastgelegd die betrekking hebben op het begrip NIBM. Met de inwerkingtreding van het NSL is het begrip 'niet in betekenende mate' (tijdelijk) gedefinieerd als 3% van de jaargemiddelde grenswaarde voor NO2 en PM10. Dit komt neer op een bijdrage van 1,2 µg /m³ voor beide componenten. Dit betekent dat als aangetoond kan worden dat een voorgenomen ontwikkeling niet meer dan 1,2 µg/m³ bijdraagt aan de jaargemiddelde concentratie van zowel PM10 als NO2, het project niet getoetst hoeft te worden aan de grenswaarden en inpasbaar is vanuit het oogpunt van luchtkwaliteit.

8.4.2 Gemeentelijk Actieplan Schone Lucht     

In april 2019 heeft de gemeente Amsterdam het Actieplan Luchtkwaliteit aangenomen.

De gemeente Amsterdam werkt al meer dan tien jaar aan het verbeteren van de luchtkwaliteit in de stad. Dat heeft resultaat. De afgelopen jaren werd de luchtkwaliteit steeds verbeterd. Amsterdam voldoet mede daardoor op de meeste plekken aan de Europese norm voor stikstofdioxide (NO2) en overal in de stad aan de normen voor fijnstof (PM10 en nog kleiner: PM2,5). Volgens deze Europese normen mag de gemiddelde jaarconcentratie van stikstofdioxide (NO2) op knelpunten niet boven de grenswaarde van 40,5 µg/m3 (40,5 microgram per kubieke meter) uitkomen. Voor fijnstof geldt een gemiddelde jaarconcentratie van maximaal 40,0 µg/m3 (voor PM10) en 25 µg/m3 (voor PM2,5). Wetenschappelijk onderzoek wijst echter uit dat de Europese normen onvoldoende bescherming bieden voor de gezondheid. De World Health Organization (WHO) streeft mede daarom naar lagere advieswaarden: een gemiddelde jaarconcentratie van fijnstof onder 20 µg/m3 (PM10) en 10 µg/m3 (PM2,5). De WHO-advieswaarde voor stikstofdioxide (NO2) is gelijk aan de EU-grenswaarde.

Ambitieuze doelstelling

Het actieplan gaat uit van een nieuwe mijlpaal: voldoen aan de WHO-advieswaarde voor luchtkwaliteit in 2030 voor fijnstof PM2,5, waarmee tevens wordt voldaan aan de (minder strenge) WHO-advieswaarde voor PM10. De doelstelling is ambitieus, want de WHO-advieswaarde voor fijnstof is twee keer zo streng als de EU-grenswaarde voor fijnstof. Met de juiste gezamenlijke inzet is het mogelijk om deze ambitie te halen.

De missie: minder, slimmer en schoon

Amsterdam groeit. Meer bewoners, bezoekers en bedrijven betekent meer forenzen, meer auto's, fietsers en scooters. Voorspelling is dat het toenemend aantal bewoners, bedrijven, forenzen en bezoekers in de stad kan leiden tot 40% meer verplaatsingen in 2040. De druk van verkeer en vervoer heeft gevolgen voor de leefomgeving. De ruimte voor rust, stilte, ontspanning, voor groen of spelen op straat neemt steeds verder af. De balans tussen levendigheid en leefbaarheid wordt verstoord. Amsterdammers leven een jaar korter door de vaak ongezonde lucht in de stad.

Zonder verkeer kan de stad niet. Bijvoorbeeld voor de bevoorrading van de stad. Anders kan het wel. De Gemeente stimuleert verkeer en vervoer dat minder impact heeft op ruimte en gezondheid. Ze staat daarin niet alleen. Voor 70% van de reizen gebruiken bewoners, bezoekers en bedrijven hun benen, de fiets of het openbaar vervoer. In de stad is dat meestal de slimme en gezonde keuze. Voor die andere 30% van de verplaatsingen zet gemeente in op minder, slimmer en schoon verkeer.

Minder voertuigen en kilometers in de stad en meer ruimte voor groen, spelen, recreatie en gezond verkeer. Dat streven leidt ertoe dat de auto minder ruimte krijgt en dat er parkeerplaatsen vervallen. Maar ook dat er ruimte blijft voor de noodzakelijke verkeersstromen in de stad als de bevoorrading van winkels. De Agenda autoluw, het Programma fiets en ook het gemeentelijke parkeerbeleid geven hier invulling aan.

Slimmer inrichten van de verkeersstromen maakt het makkelijker over te stappen van auto naar ov, fiets of e-brommer, bijvoorbeeld aan de rand van de stad. Amsterdammers en bezoekers worden verleid tot ander reisgedrag. Ze kunnen daarbij kiezen voor schone en volwaardige alternatieven als eBuurtHubs en Mobility as a Service. Zo beschikt iedere Amsterdammer over een vloot aan verkeersmogelijkheden, van deelauto tot deelfiets. Met goed geplaatste logistieke hubs worden vrachtwagens gestimuleerd goederen over te laden naar elektrische bestelwagens of e-vervoer per water. De programma's stedelijke logistiek en smart mobility kennen verschillende projecten om hier met innovatieve concepten invulling aan te geven.

Schoon verkeer zet in op het verschonen van het resterende verkeer in de stad. Vanuit het centrum worden steeds meer delen van de stad en steeds meer vervoersoorten uitstootvrij. In praktijk zijn dat personenauto's, vracht- en bestelwagens en scooters die gebruik maken van accu's of van waterstof in combinatie met brandstofcellen. De berijders worden voor de overstap geholpen met subsidies en privileges. De jaren 2020, 2022 en 2025 zijn belangrijke mijlpalen daarbij. Uitstootvrij leidt tot een aanzienlijke winst op de luchtkwaliteit en CO2. Dit Actieplan Schone Lucht geeft invulling aan deze laatste stap: schoon verkeer.

Het Actieplan Schone Lucht leidt met de Agenda Autoluw en het programma smart mobility Amsterdam naar een samenhangend plan voor minder, slimmer en schoon verkeer in Amsterdam.

8.4.3 Het bestemmingsplan     

Het bestemmingsplan Groot Waterloo is conserverend van aard, Het plan gaat uit van flexibele bestemmingen. Deze flexibiliteit wordt echter begrensd door de juridische vertaling van het ruimtelijk beleid en door andere regelgeving De belangrijkste functies die het bestemmingsplan mogelijk maakt zijn: woningen, kantoren, voorzieningen, winkels en voorzieningen ten behoeve van consumentverzorgende dienstverlening, hotels, horeca en bedrijven.

Eén van de toetsingscriteria in het bestemmingsplan is dat door een ontwikkeling geen overmatige verkeersaantrekkende werking mag ontstaan. Zo zijn nieuwe parkeervoorzieningen daarom uitsluitend na toepassing van een afwijkingsbevoegdheid mogelijk. Omdat het beleid van de gemeente is gericht op een autoluwe binnenstad gaat het bestuur terughoudend om met deze bevoegdheid. Bovendien zal elke nieuwe inpandige parkeerplaats leiden tot het verdwijnen van een parkeerplaats op straat. Per saldo zal het verkeer dus niet toenemen, mede gelet op het ervaringsgegevens dat een parkeerplaats op straat vaker wordt gebruikt.

Uit de berekeningen voor het plangebied Groot Waterloo (Onderzoek luchtkwaliteitseisen, bestemmingsplan Groot Waterloo, DPA/Cauberg-Huygen, 28 november 2017) volgt dat bij mogelijke ontwikkelingen de beschouwde luchtverontreinigende stoffen NO2(stikstofdioxide), PM10 (fijn stof) en PM2,5 (zeer fijn stof) niet worden overschreden. Op grond van de voorgenoemde bevindingen vormt de Wet luchtkwaliteit geen belemmering voor het plan. Het onderzoek is als bijlage bij deze toelichting gevoegd, zie Bijlage 8 Onderzoek luchtkwaliteit.

1.1 Plan     

het bestemmingsplan Groot Waterloo met identificatienummer NL.IMRO.0363.A1702BPSTD-VG01 van de gemeente Amsterdam, stadsdeel Centrum.

1.2 Bestemmingsplan     

de geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbij behorende bijlagen.

1.3 Aan huis verbonden beroeps- of bedrijfsactiviteit     

een beroeps- of bedrijfsactiviteit, waarvan de activiteiten in hoofdzaak niet publieksaantrekkend zijn en die op kleine schaal in een woning en/of de daarbij behorende bijgebouwen wordt uitgeoefend, waarbij de woning in overwegende mate haar woonfunctie behoudt en de desbetreffende activiteit een ruimtelijk uitstraling heeft die in overeenstemming is met de woonfunctie;

1.4 Aanbouw     

een gebouw dat als afzonderlijke ruimte is gebouwd aan een hoofdgebouw waarmee het in directe verbinding staat, welk gebouw onderscheiden kan worden van het hoofdgebouw en dat in architectonisch opzicht ondergeschikt is aan het hoofdgebouw;

1.5 Aanduiding     

een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden.

1.6 Aanduidingsgrens     

de grens van een aanduiding indien het een vlak betreft.

1.7 Additionele horeca     

horeca-activiteiten die ondergeschikt zijn aan de hoofdfunctie die ter plaatse is toegestaan en welke tot de hoofdfunctie worden gerekend. De horeca-activiteit vindt plaats in het verlengde van en ten behoeve van de hoofdfunctie. De horeca-activiteit mag niet zelfstandig worden uitgeoefend of toegankelijk zijn los van de hoofdfunctie. Wanneer de ruimte waarin de horeca-activiteit plaatsvindt is afgescheiden van de hoofdfunctie, mag deze maximaal 20 % van het totale vloeroppervlak bedragen, waarbij toiletruimte, keuken en opslag ten behoeve van horeca niet wordt meegerekend;

1.8 Archeologisch rapport     

een rapportage waarin de archeologische waarden van een terrein naar het oordeel van het bevoegd gezag in voldoende mate wordt vastgelegd, en naar het oordeel van het bevoegd gezag voldoet aan de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA);

1.9 Archeologische waarde     

waarde van terreinen wegens daar aanwezige of naar verwachting aanwezige vóór tenminste vijftig jaar vervaardigde zaken welke van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde;

1.10 Automatenhal     

iedere besloten ruimte waarin meer dan drie speelautomaten of andere mechanische toestellen in de zin van artikel 30 van de Wet op de Kansspelen zijn opgesteld ten behoeve van het publiek;

1.11 Bebouwing     

één of meer gebouwen en/of bouwwerken geen gebouwen zijnde;

1.12 Bedrijfsvloeroppervlakte     

de totale bruto vloeroppervlakte van de voor bedrijfsuitoefening benodigde bedrijfsruimte, inclusief de verkoopvloeroppervlakte, opslag- en administratieruimten en dergelijke;

1.13 Bedrijfswoning/dienstwoning     

een woning in of bij een gebouw of op een terrein, kennelijk slechts bedoeld voor (het huishouden van) een persoon, wiens huisvesting daar gelet op het gebruik van het gebouw of het terrein noodzakelijk is;

1.14 Bestaande bouwhoogte     

de daadwerkelijk aanwezige bouwhoogte van de bebouwing per geografisch meetpunt, meetlocatie; een bebouwing heeft over het algemeen meerdere bestaande bouwhoogtes;

1.15 Bestaande goothoogte     

de daadwerkelijk aanwezige goothoogte van de bebouwing per geografisch meetpunt, meetlocatie;

1.16 Bestemmingsgrens     

de grens van een bestemmingsvlak.

1.17 Bestemmingsvlak     

een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming.

1.18 Bijzondere bouwlaag     

kelders, souterrains en kappen;

1.19 Bodemverstoring     

elke vorm van grondverzet;

1.20 Bouwen     

het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een bouwwerk;

1.21 Bouwhoogte     

de hoogte van de bebouwing vanaf het peil;

1.22 Bouwlaag     

een doorlopend gedeelte van een gebouw dat door op gelijke of bij benadering gelijke hoogte liggende vloeren (of horizontale balklagen) is begrensd, zulks met inbegrip van de begane grond en met uitsluiting van bijzondere bouwlagen;

1.23 Bouwperceel     

een aaneengesloten stuk grond, waarop ingevolge de regels een zelfstandige, bij elkaar behorende bebouwing is toegelaten;

1.24 Bouwvlak     

een geometrisch bepaald vlak, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels bepaalde gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde zijn toegelaten;

1.25 Bouwwerk     

een bouwkundige constructie van enige omvang die direct en duurzaam met de aarde is verbonden;

1.26 Bruto vloeroppervlakte     

de totale oppervlakte van de bouwlagen met inbegrip van de bouwconstructies, magazijnen, dienstruimten, bergingen etc.;

1.27 Consumentverzorgende dienstverlening     

een ambachtelijk c.q. dienstverlenend bedrijf dat zijn goederen en diensten rechtstreeks levert aan de consument, zoals een goudsmid, schoenmaker, kapper en dergelijke;

1.28 Cultuurhistorische waarde     

de aan een bouwwerk of gebied toegekende waarde gekenmerkt door het beeld dat ontstaan is door het gebruik dat de mens in de loop van de geschiedenis van dat bouwwerk of gebied heeft gemaakt;

1.29 Dak     

iedere bovenbeëindiging van een gebouw;

1.30 Detailhandel     

het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of leveren van goederen aan personen die goederen kopen voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit waaronder grootschalige detailhandel, volumineuze detailhandel, tuincentrum en supermarkt worden begrepen;

1.31 Dove gevel     

een bouwkundige constructie waarin geen te openen delen aanwezig zijn en met een in NEN 5077 bedoelde karakteristieke geluidwering die ten minste gelijk is aan het verschil tussen de geluidbelasting van die constructie en 35 dB(A), alsmede

een bouwkundige constructie waarin alleen bij uitzondering te openen delen aanwezig zijn, mits de delen niet direct grenzen aan een geluidgevoelige ruimte;

1.32 Galerie     

een ruimte uitsluitend bestemd voor tentoonstelling en verkoop van kunstwerken;

1.33 Gebouw     

elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt;

1.34 Gebouwd terras     

een zelfstandig gebouw, dat uitsluitend dienst doet als zitgelegenheid voor bezoekers van de aangrenzende horecavestiging;

1.35 Geldwisselkantoor     

een gelegenheid waarin de hoofdactiviteit of één van de activiteiten wordt gevormd door het bedrijfsmatig wisselen van geld of waardepapieren;

1.36 Geluidsgevoelige functie     

a. het gebruik van een geluidsgevoelige ruimte zoals bedoeld in artikel 1 van de Wet

geluidhinder;

b. het gebruik van een ander geluidsgevoelig gebouw zoals bedoeld in artikel 1.2

(sub 1 t/m 3) van het Besluit geluidhinder;

1.37 Gevelverkoop     

het verkopen van goederen of eetwaren vanuit de gevel van een gebouw gelegen aan de openbare weg;

1.38 Goothoogte     

de hoogte vanaf het peil tot de snijlijn tussen het verticaal gevelvlak en het al dan niet hellend dakvlak;

1.39 Growshop     

een detailhandelsvestiging waarin de hoofdactiviteit of een van de activiteiten wordt gevormd door de handel in artikelen ten behoeve van het kweken van cannabis (binnenshuis, niet voor beroepsmatige teelt). Een growshop verkoopt onder meer verwarming- en watersystemen, verlichting, kweekpotten, aarde en meststoffen ten behoeve van het kweken van cannabis;

1.40 Headshop     

een detailhandelsvestiging waarin de hoofdactiviteit of een van de activiteiten wordt gevormd door de handel in artikelen voor het gebruiken van drugs, maar waar geen psychoactieve stoffen worden verkocht. Een headshop verkoopt onder meer producten die zijn gerelateerd aan het roken van cannabis, aan het gebruik van (water)pijpen en verdampers;

1.41 Horeca 1     

fastfoodbedrijven, zijnde horecabedrijven die tot hoofddoel hebben het in hoofdzaak voor consumptie ter plaatse verstrekken van vooral op gemaksvoeding gerichte, eenvoudige en snel bereide etenswaren, met als nevenactiviteit het voor consumptie ter plaatse verstrekken van zwak- en niet-alcoholische dranken. Onder fastfoodbedrijven worden in elk geval begrepen automatieken, snackbars en fastfoodrestaurants;

1.42 Horeca 2     

horecabedrijven, al dan niet met een besloten karakter, die tot hoofddoel hebben het voor consumptie ter plaatse verstrekken van dranken, waarbij het gelegenheid bieden tot dansen op en tot het beluisteren van overwegend mechanische muziek een wezenlijk onderdeel vormt. Horeca 2 bedrijven zijn in elk geval discotheken en sociëteiten;

1.43 Horeca 3     

horecabedrijven, die tot doel hebben het voor consumptie ter plaatse verstrekken van dranken en (kleine) etenswaren en/of maaltijden, waarbij het accent ligt op het verstrekken van dranken. Onder horeca 3 bedrijven worden in elk geval begrepen: cafés en eetcafés;

1.44 Horeca 4     

horecabedrijven die tot hoofddoel hebben het voor consumptie ter plaatse verstrekken van in hoofdzaak ter plaatse bereide maaltijden en van in hoofdzaak ter plaatse bereide etenswaren, met als nevenactiviteit het verstrekken van alcoholische, zwak- en niet-alcoholische dranken. Onder horeca 4 worden in elk geval begrepen restaurants, lunchrooms, koffiehuizen en ijssalons;

1.45 Horeca 5     

hotels;

1.46 Horeca 6     

de uitoefening van horeca-activiteiten in een gebouw dat primair voor culturele of museale activiteiten wordt gebruikt (culturele horeca);

1.47 Kantoor met baliefunctie     

een kantoor met een publieksaantrekkende hoofdfunctie, zoals een bank, postkantoor, gemeentehuis en dergelijke, met uitzondering van geldwisselkantoren en telefoneerinrichtingen;

1.48 Kantoor     

een gebouw dat dient voor de uitoefening van administratieve werkzaamheden alsmede voor congres- en vergaderruimte;

1.49 Kelder     

één of meer bijzondere bouwlagen, waarbij de vloer van de bovengelegen bouwlaag maximaal 0,50 meter boven het gemiddeld aangrenzende straatpeil is gelegen;

1.50 Kinderopvang     

een voorziening voor opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar in bedrijfsmatig georganiseerd verband, waaronder in elk geval begrepen kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang;

1.51 Mengformule     

In een detailhandelsvestiging, niet zijnde een warenhuis, of in een vestiging voor consumentverzorgende dienstverlening tegen betaling verstrekken van etenswaren en/of dranken voor gebruik ter plaatse, waarbij:

• de openingstijden van het eet- en/of drinkgedeelte van de mengformule overeenkomen met de openingstijden van de detailhandel of vestiging van consumentverzorgende dienstverlening;
• het netto verkoopvloeroppervlak van het eet-en/of drinkgedeelte ten hoogste 20% bedraagt, met een maximum van 20 m³. (Dit maximum brengt met zich mee dat het schenken van alcohol is uitgesloten);
• het eet- en/of drinkgedeelte niet is geplaatst aan de gevel waar de ingang van de detailhandel of vestiging voor consumentverzorgende dienstverlening zich bevindt;
• het eet- en/of drinkgedeelte past binnen de categorie koffie- en theeschenkerij, lunchroom en dergelijke;
• het eet- en/of drinkgedeelte geen eigen ingang aan de straat heeft;
• het eet- en/of drinkgedeelte geen terras heeft;

geen (gevel)reclame mag worden aangebracht of geuit voor de mengformule;

1.52 Minisupermarkt     

een detailhandelsvestiging waar voedingsmiddelen en huishoudelijke artikelen worden verkocht. Een minisupermarkt onderscheidt zich van een supermarkt door het oppervlak. In de binnenstad spreken we van een minisupermarkt wanneer het bruto bedrijfsvloeroppervlak niet meer dan 400 m² bedraagt;

1.53 Netto verkoopvloeroppervlakte     

de voor het publiek zichtbare en toegankelijke (besloten) winkelruimte ten behoeve van de detailhandel;

1.54 Nutsvoorziening     

een voorziening ten behoeve van de elektronische communicatie en de gas-, water- en elektriciteitsdistributie alsmede soortgelijke voorzieningen van openbaar nut, waaronder in ieder geval worden begrepen ondergrondse leidingen, transformatorhuisjes, pompstations, gemalen, telefooncellen en ondergrondse afvalcontainers;

1.55 Open puiverkoop     

het exploiteren van een winkel of horecabedrijf, waarvan de voorgevel op straatniveau geheel of gedeeltelijk ontbreekt, dan wel geheel of grotendeels bestaat uit een afsluiting die tijdens de openingstijden kan worden geopend;

1.56 Pand     

de kleinste bij de totstandkoming functioneel en bouwkundig-constructief zelfstandige eenheid die direct en duurzaam met de aarde is verbonden en betreedbaar en afsluitbaar is;

1.57 Peil     

1. voor een bouwwerk op een perceel, waarvan de (hoofd)toegang direct aan de weg grenst: de hoogte van het terrein ter hoogte van die (hoofd)toegang;
2. voor een bouwwerk op een perceel, waarvan de (hoofd)toegang niet direct aan de weg grenst: de hoogte van het gemiddelde aangrenzende terrein ter hoogte van de (hoofd)toegang bij voltooiing van de bouw;
3. indien op het water wordt gebouwd: het waterpeil;

1.58 Perceel     

een kavel al dan niet bebouwd, welke als één geheel is ingeschreven in het Kadaster;

1.59 Prostitutie     

het zich beschikbaar stellen tot het verrichten van seksuele handelingen met een ander tegen vergoeding;

1.60 Prostitutiebedrijf     

een ruimte waar prostitutie wordt bedreven;

1.61 Samenvoegen     

het maken, toevoegen of vergroten van enige verbinding door middel van verwijdering van een of meer (delen van) muren tussen twee of meer panden;

1.62 Seedshop     

een detailhandelsvestiging waarin de hoofdactiviteit of een van de activiteiten wordt gevormd door de handel in zaden met een psychoactieve werking en zaden van planten met een psychoactieve werking. Vaak bestaat het grootste deel van het assortiment uit cannabiszaden;

1.63 Seksinrichting     

een gebouw of gedeelte van een gebouw waarin de bedrijfsvoering geheel of voor een aanmerkelijk deel is gericht op vertoningen van seksuele en/of seksgerelateerde aard;

Hieronder wordt in ieder geval niet begrepen een darkroom, dat wil zeggen een donkere ontmoetingsruimte die deel uitmaakt van een horecagelegenheid of sauna, waarin uitsluitend op vrijwillige basis en zonder materiële vergoeding seksuele handelingen kunnen plaatsvinden;

Onder een seksinrichting wordt tevens begrepen detailhandel waarin de hoofdactiviteit of een van de activiteiten wordt gevormd door handel in seksartikelen;

1.64 Short stay     

het structureel aanbieden van een zelfstandige woning voor tijdelijke bewoning aan een huishouden voor een aaneensluitende periode van tenminste een (1) week en maximaal zes (6) maanden. Voor het overige wordt de woning als woonruimte gebruikt;

1.65 Smartshop     

een detailhandelsvestiging waarin de hoofdactiviteit of een van de activiteiten wordt gevormd door de handel in producten die psychoactieve stoffen bevatten;

1.66 Souterrain     

een bijzondere bouwlaag waarvan de vloer onder het gemiddeld aangrenzende straatpeil is gelegen en waarbij de vloer van de bovengelegen bouwlaag maximaal 1,20 meter boven het gemiddeld aangrenzende straatpeil is gelegen;

1.67 Souvenirwinkel     

een detailhandelsvestiging waarin de hoofdactiviteit of één van de activiteiten wordt gevormd door de handel in producten die in het teken staan van nationale-, streek- of stadssymbolen en/of namen. Een detailhandelsvestiging is geen souvenirwinkel wanneer niet meer dan 5% van het netto winkelvloeroppervlak wordt gebruikt voor de verkoop van producten die in het teken staan van nationale-, streek- of stadssymbolen en/of namen. Deze producten mogen uitsluitend achter in de vestiging worden uitgestald.

Gespecialiseerde winkels die producten verkopen die weliswaar in het teken staan van nationale-, streek- of stadssymbolen worden niet gezien als souvenirwinkels. Hierbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan kaaswinkels, winkels gespecialiseerd in Delftsblauw aardewerk of bloemenzaken/tuinierswinkels die tulpen(bollen) en klompen verkopen;

1.68 Stille zijde     

Een gevel of geveldeel, niet zijnde een plat dak of een vliesgevel, die een ruimte in een woning of gebouw scheidt van de buitenlucht of een afgeschermde buitenruimte, met een maximale geluidsbelasting per geluidsbron vanwege:

1. wegverkeerslawaai van 48 dB;
2. industrielawaai van 50 dB(A);
3. spoorweglawaai van 55 dB;

1.69 Telefoneerinrichting     

een gelegenheid waarin de hoofdactiviteit of een van de activiteiten wordt gevormd door het bedrijfsmatig gelegenheid bieden tot het voeren van telefoongesprekken, waaronder mede begrepen het verzenden van faxen;

1.70 Toeristenwinkel     

vormen van detailhandel die zich blijkens hun reclame-uiting, presentatie, assortiment en/of bedrijfsvoering richten op dagjesmensen en/of toeristen, niet zijnde een souvenirwinkel;

1.71 Toeristische dienstverlening     

vestigingen voor consumentverzorgende dienstverlening die zich blijkens hun reclame-uiting, presentatie, aanbod, assortiment en/of bedrijfsvoering richten op dagjesmensen en/of toeristen;

1.72 Kantoor met baliefunctie gericht op toeristen     

kantoren met baliefunctie, die zich blijkens hun reclame-uiting, presentatie, aanbod en/of bedrijfsvoering richten op dagjesmensen en/of toeristen;

1.73 Eetwinkel     

vormen van detailhandel die zich richten op de verkoop van etenswaren en/of drankjes die in hoofdzaak worden meegegeven om direct te worden geconsumeerd;

1.74 Voorzieningen gericht op entertainment     

bijzondere voorzieningen die zich richten op de wens van bezoekers tot (smaak)beleving, sensatie en/of (groeps)entertainment, waarbij het eventuele artistieke, historische of educatieve karakter ondergeschikt is en die zich kenmerken door een bedrijfsvoering met winstoogmerk;

1.75 Dagjesmensen en toeristen     

mensen die niet werken en/of wonen in Amsterdam, maar die als vrijetijdsbesteding gebruik maken van de recreatieve mogelijkheden van de stad, en al dan niet in de stad overnachten;

1.76 Voorzieningen     

openbare voorzieningen die voorzien in een basisbehoefte zoals onderwijs, gezondheidszorg, politie/brandweer en welzijnsvoorzieningen, en bijzondere voorzieningen zoals sport-, recreatieve en culturele voorzieningen. Voorzieningen kunnen zowel commercieel zijn als niet-commercieel;

1.77 Waterkering     

een strook grond die het achterliggende gebied beschermt tegen inundatie (onder water lopen).

2.1 De bouwhoogte van een bouwwerk     

vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of van een bouwwerk, geen gebouw zijnde, met uitzondering van ondergeschikte bouwonderdelen, zoals schoorstenen, antennes, en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen;

2.2 De goothoogte van een bouwwerk     

vanaf het peil tot aan de bovenkant van de goot, c.q. de druiplijn, het boeibord, of een daarmee gelijk te stellen constructiedeel;

2.3 De dakhelling:     

langs het dakvlak ten opzichte van het horizontale vlak;

2.4 De hoogte van een kap:     

vanaf de bovenkant goot, boeibord of daarmee gelijk te stellen constructiedeel tot aan het hoogste punt van de kap;

2.5 De oppervlakte van een bouwwerk:     

tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk;

2.6 Het bebouwd oppervlak van een bouwperceel:     

de bruto oppervlakte van alle op een bouwperceel gelegen bouwwerken tezamen.

3.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Centrum - 2' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. wonen, met inachtneming van het bepaalde in de artikelen 3.5.1 en 3.5.9;
2. kantoren, met inachtneming van het bepaalde in artikel 3.5.3;
3. kantoren met baliefunctie met inachtneming van het bepaalde in artikel 3.5.2;
4. voorzieningen met inbegrip van additionele horeca met uitzondering van automatenhallen, en met inachtneming van het bepaalde in artikel 3.5.4;
5. kinderopvang, met inachtneming van het bepaalde in artikel 3.5.5;
6. galeries;
7. detailhandel, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, headshops, seedshops en growshops, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 3.5.6;
8. consumentverzorgende dienstverlening, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 3.5.6;
9. bedrijven, met inachtneming van het bepaalde in artikel 3.5.7;
10. inpandige en ondergrondse fietsenstallingen, met inachtneming van het bepaalde in artikel 3.2.14;
11. inpandige en ondergrondse niet-openbare parkeervoorzieningen, uitsluitend voor zover zij aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan, met maximaal het aantal voertuigen zoals aanwezig ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
12. nutsvoorzieningen, uitsluitend voor zover zij aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
13. tuin, met inachtneming van het bepaalde in artikel 3.5.8;
14. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

15. opslag marktstallen, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding "opslag";
16. horeca 3 in de eerste bouwlaag, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 3 in de eerste bouwlaag';
17. horeca 4 in de eerste bouwlaag, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 4 in de eerste bouwlaag';
18. inpandige en ondergrondse openbare parkeervoorzieningen met bijbehorende in- en uitritten, toegangsvoorzieningen, technische ruimten, bergingen en andere nevenruimten, ter plaatse van de aanduiding "parkeergarage".

3.2 Bouwregels     

Op de tot 'Centrum - 2' bestemde gronden mogen uitsluitend gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden opgericht ten dienste van de bestemming, met inachtneming van de volgende bouwregels.

3.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen, waaronder begrepen het aantal bouwlagen en de dakconstructie van de in artikel 3.2 bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het stadsgezicht, dan wel in verband met de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing.

3.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels:

3.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Centrum - 2' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

3.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag geen afbreuk doen aan de gewenste functiemenging van de binnenstad. Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende gebruiksregels:

4.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Centrum - 3' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. wonen, met inachtneming van het bepaalde in de artikelen 4.5.1 en 4.5.10;
2. kantoren, met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.5.3;
3. kantoren met baliefunctie met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.5.2;
4. voorzieningen met inbegrip van additionele horeca met uitzondering van automatenhallen, en met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.5.4;
5. kinderopvang, met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.5.5;
6. galeries;
7. detailhandel, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, headshops, seedshops en growshops, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 4.5.6;
8. consumentverzorgende dienstverlening, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 4.5.6;
9. bedrijven, met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.5.8;
10. inpandige en ondergrondse fietsenstallingen, met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.2.13;
11. inpandige en ondergrondse niet-openbare parkeervoorzieningen, uitsluitend voor zover zij aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan, met maximaal het aantal voertuigen zoals ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
12. nutsvoorzieningen, uitsluitend voor zover zij aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
13. tuin, met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.5.9;
14. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

15. souvenirwinkel in de eerste bouwlaag, uitsluitend ter plaatse van de specifieke aanduiding 'specifieke vorm van detailhandel - souvenirwinkel' en met inachtneming van het bepaalde in artikel 4.5.7;

4.2 Bouwregels     

Op de tot 'Centrum - 3' bestemde gronden mogen uitsluitend gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden opgericht ten dienste van de bestemming, met inachtneming van de volgende bouwregels.

4.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen, waaronder begrepen het aantal bouwlagen en de dakconstructie van de in artikel 4.2 bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het stadsgezicht, dan wel in verband met de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing.

4.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels.

4.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Centrum - 3' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

4.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag geen afbreuk doen aan de gewenste functiemenging van de binnenstad. Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende gebruiksregels:

5.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Gemengd - 1' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. wonen, met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.7;
2. kantoor;
3. kantoor met baliefunctie;
4. voorzieningen met inbegrip van additionele horeca, met uitzondering van kinder(dag)opvang en automatenhallen, en met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.1;
5. kinderopvang, met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.2;
6. galeries;
7. consumentverzorgende dienstverlening, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 5.5.3;
8. bedrijven, met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.5;
9. inpandige en ondergrondse fietsenstallingen met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.2.13;
10. inpandige en ondergrondse niet-openbare parkeervoorzieningen, uitsluitend voor zover zij aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan, met maximaal het aantal voertuigen zoals ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
11. nutsvoorzieningen;
12. tuin, met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.6;
13. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

14. opslag marktstallen, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding "opslag";
15. detailhandel, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, growshops, headshops en seedshops, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 5.5.3;
16. horeca 1 in de eerste bouwlaag en de daaronder gelegen bijzondere bouwlaag (kelder, souterrain), ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 1 in de eerste bouwlaag' en met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.4;
17. horeca 3 in de eerste bouwlaag en de daaronder gelegen bijzondere bouwlaag (kelder, souterrain), ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 3 in de eerste bouwlaag' en met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.4;
18. horeca 3 in de alle bouwlagen, ter plaatse van de op de verbeelding aangegeven aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 3 in alle bouwlagen' en met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.4;
19. horeca 4 in de eerste bouwlaag en de daaronder gelegen bijzondere bouwlaag (kelder, souterrain), ter plaatse van de op de verbeelding aangegeven aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 4 in de eerste bouwlaag' en met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.5.4;
20. horeca 5 in de tweede tot en met de zesde bouwlaag, ter plaatse van de op de verbeelding aangegeven aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 5 in de tweede tot en met zesde bouwlaag';
21. inpandige en ondergrondse openbare parkeervoorzieningen met bijbehorende in- en uitritten, toegangsvoorzieningen, technische ruimten, bergingen en andere nevenruimten, ter plaatse van de aanduiding "parkeergarage".

5.2 Bouwregels     

Op de tot 'Gemengd - 1' bestemde gronden mogen uitsluitend gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden opgericht ten dienste van de bestemming, met inachtneming van de volgende bouwregels.

5.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen, waaronder begrepen het aantal bouwlagen en de dakconstructie van de in de artikel 5.2 bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het stadsgezicht, dan wel in verband met de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing.

5.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels:

5.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Gemengd - 1' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

5.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag geen afbreuk doen aan de gewenste functiemenging van de binnenstad.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende gebruiksregels:

6.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Gemengd - 2' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. kantoren;
2. kantoren met baliefunctie;
3. voorzieningen met inbegrip van additionele horeca, met uitzondering van kinderopvang en automatenhallen, en met inachtneming van het bepaalde in artikel 6.5.1;
4. kinderopvang, met inachtneming van het bepaalde in artikel 6.5.4;
5. galeries;
6. detailhandel, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, headshops, seedshops en growshops, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 6.5.2;
7. consumentverzorgende dienstverlening, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons, tenzij op de verbeelding aangeduid en met inachtneming van artikel 6.5.2;
8. bedrijven, met inachtneming van het bepaalde in artikel 6.5.5;
9. bedrijfswoningen/dienstwoningen;
10. inpandige en ondergrondse fietsenstallingen, met inachtneming van het bepaalde in artikel 6.2.14;
11. inpandige en ondergrondse niet-openbare parkeervoorzieningen, uitsluitend voor zover zij aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan, met maximaal het aantal voertuigen zoals ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
12. nutsvoorzieningen;
13. tuin, met inachtneming van het bepaalde in artikel 6.5.6;
14. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

15. horeca 3 in de eerste bouwlaag, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 3 in de eerste bouwlaag', met inachtneming van het bepaalde in artikel 6.5.3;
16. horeca 4 in de eerste bouwlaag, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 4 in de eerste bouwlaag';
17. inpandige en ondergrondse openbare parkeervoorzieningen met bijbehorende in- en uitritten, toegangsvoorzieningen, technische ruimten, bergingen en andere nevenruimten, ter plaatse van de aanduiding "parkeergarage (pg)";

6.2 Bouwregels     

Op de tot 'Gemengd - 2' bestemde gronden mogen uitsluitend gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden opgericht ten dienste van de bestemming, met inachtneming van de volgende bepalingen.

6.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen, waaronder begrepen het aantal bouwlagen en de dakconstructie van de in artikel 6.2 bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het stadsgezicht, dan wel in verband met de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing.

6.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het beschermd stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het gestelde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels:

6.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Gemengd - 2' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

6.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag geen afbreuk doen aan de gewenste functiemenging van de binnenstad.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende gebruiksregels:

7.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Gemengd - 2.5' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. kantoren;
2. kantoren met baliefunctie;
3. voorzieningen met inbegrip van additionele horeca, met uitzondering van kinderopvang en automatenhallen, en met inachtneming van het bepaalde in de artikelen 7.5.1;
4. kinderopvang, met inachtneming van het bepaalde in artikel 7.5.2;
5. galeries;
6. detailhandel, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, headshops, seedshops en growshops, tenzij op de vebeelidng aangeduid en met inachtneming van artikel 7.5.3;
7. consumentverzorgende dienstverlening, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons, tenzij op de verbeelding angeduid en met inachtneming van artikel 7.5.3;
8. horeca 5 (hotel) in alle bouwlagen en bijzondere bouwlagen, uitsluitend voor zover deze bijzondere bouwlagen aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
9. bedrijven, met inachtneming van het bepaalde in artikel 7.5.4;
10. bedrijfswoningen/dienstwoningen;
11. inpandige en ondergrondse fietsenstallingen met inachtneming van het bepaalde in artikel 7.2.14;
12. inpandige en ondergrondse niet-openbare parkeervoorzieningen, uitsluitend voor zover zij aanwezig zijn ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan, met maximaal het aantal voertuigen zoals ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan;
13. nutsvoorzieningen;
14. tuin, met inachtneming van het bepaalde in artikel 7.5.5;
15. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

16. horeca 4 in de eerste bouwlaag en de daaronder gelegen bijzondere bouwlaag (kelder, souterrain), ter plaatse van de op de verbeelding aangegeven aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 4 in de eerste bouwlaag'.

7.2 Bouwregels     

Op de tot 'Gemengd - 2.5' bestemde gronden mogen uitsluitend gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden opgericht ten dienste van de bestemming, met inachtneming van de volgende bepalingen.

7.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen, waaronder begrepen het aantal bouwlagen en de dakconstructie van de in artikel 7.2 bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het stadsgezicht, dan wel in verband met de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing.

7.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het beschermd stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels:

7.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Gemengd - 2.5' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

7.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag geen afbreuk doen aan de gewenste functiemenging van de binnenstad.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende gebruiksregels:

8.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. beplanting
2. plantsoenen;
3. parken;
4. pleinen;
5. straatmeubilair;
6. speelplaatsen;
7. bijbehorende fiets- en voetpaden;
8. nutsvoorzieningen;
9. water;
10. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag.

8.2 Bouwregels     

Op de tot 'Groen' bestemde gronden mogen uitsluitend bouwwerken geen gebouwen zijnde, ten dienste van de bestemming worden gebouwd;

8.3 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

9.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Maatschappelijk' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

a. maatschappelijke voorzieningen, zoals onderwijsvoorzieningen, welzijnsvoorzieningen, alsmede voor medische- en sociaal-culturele voorzieningen;

b. kinderopvang, daar waar deze functie aanwezig is ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerp van het plan, en met inachtneming van het bepaalde in artikel 9.5.1;

c. inpandige en ondergrondse fietsenstallingen met inachtneming van artikel 9.2.13;

d. tuin, met inachtneming van het bepaalde in artikel 9.5.3;

e. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

f. horeca 3 in de eerste bouwlaag, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van horeca - horeca 3 in de eerste bouwlaag, met inachtneming van het bepaalde in artikel 9.5.2;

g. kantoren, kantoren met baliefunctie, voorzieningen met inbegrip van additionele horeca, met uitzondering van kinderopvang en automatenhallen, galeries, detailhandel, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, headshops, seedshops en growshops, tenzij op de verbeelding aangegeven, consumentverzorgende dienstverlening, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons, tenzij op de verbeelding aangegeven en bedrijven in de ondergrondse ruimten ter plaatse van de aanduiding "gemengd";

h. inpandige en ondergrondse openbare parkeervoorzieningen met bijbehorende in- en uitritten, toegangsvoorzieningen, technische ruimten, bergingen en andere nevenruimten, ter plaatse van de aanduiding "parkeergarage";

9.2 Bouwregels     

Op de tot 'Maatschappelijk' bestemde gronden mogen uitsluitend gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden opgericht ten dienste van de bestemming, met inachtneming van de volgende bouwregels.

9.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen, waaronder begrepen het aantal bouwlagen en de dakconstructie van de in de artikelen 9.2 bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het stadsgezicht, dan wel in verband met de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing.

9.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels:

9.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Maatschappelijk' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

9.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag geen afbreuk doen aan de gewenste functiemenging van de binnenstad. Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende gebruiksregels:

10.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Tuin - 1' aangewezen gronden zijn bestemd voor

1. tuinen en erven, met inachtneming van het bepaalde in artikel 10.4.1;
2. buitenruimte ten behoeve van kinderopvang en schoolplein, uitsluitend daar waar de bebouwing op hetzelfde perceel als kinderopvang of school in gebruik is, en met inachtneming van het gestelde in artikel 10.4.2;
3. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

4. inpandige en ondergrondse openbare parkeervoorzieningen met bijbehorende in- en uitritten, toegangsvoorzieningen, technische ruimten, bergingen en andere nevenruimten, ter plaatse van de aanduiding "parkeergarage".

10.2 Bouwregels     

10.3 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in artikel 10.2 met inachtneming van de volgende regels:

10.4 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Tuin - 1' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

11.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Tuin - 2' aangewezen gronden zijn bestemd voor

1. tuinen en erven, met inachtneming van het bepaalde in artikel 11.5.1;
2. buitenruimte ten behoeve van kinderopvang en schoolplein, uitsluitend daar waar de bebouwing op hetzelfde perceel als kinderopvang of school in gebruik is;
3. stegen;
4. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

5. een parkeerterrein ter plaatse van de aanduiding "parkeerterrein".

11.2 Bouwregels     

11.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen van de in de artikel 11.2 bedoelde bouwwerken, indien dit noodzakelijk is vanwege de licht- en luchttoetreding van de omringende bebouwing, dan wel vanwege de kwaliteit van het leefmilieu.

11.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in artikel 11.2 met inachtneming van de volgende regels:

11.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Tuin - 2' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

12.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Tuin - 2' aangewezen gronden zijn bestemd voor

1. tuinen en erven;
2. gebouwen, met inachtneming van het bepaalde in artikel 12.2.2;
3. buitenruimte ten behoeve van kinderopvang en schoolplein, uitsluitend daar waar bebouwing op hetzelfde perceel als kinderopvang of school in gebruik is;
4. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag.

12.2 Bouwregels     

12.3 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van:

12.4 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Tuin - 3' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

13.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Verkeer' aangewezen gronden zijn bestemd voor:

1. rijwegen;
2. ongebouwde parkeervoorzieningen;
3. straatmeubilair;
4. fiets- en voetpaden;
5. pleinen;
6. stegen;
7. speelvoorzieningen;
8. beplanting;
9. nutsvoorzieningen;
10. behoud en herstel van de cultuurhistorische waarden van stoepen;
11. bouwwerken, geen gebouwen zijnde ten behoeve van aansluitingen op nutsvoorzieningen zoals elektriciteit, gas en water, alsmede ten behoeve van kabel- en telefonieaansluitingen, een en ander uitsluitend en alleen ten dienste van woonboten;
12. voorzieningen ten behoeve van ondergrondse warmte- en koudeopslag;

alsmede voor:

13. een markt, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding "markt";
14. kantoren, kantoren met baliefunctie, voorzieningen met inbegrip van additionele horeca, met uitzondering van kinderopvang en automatenhallen, galeries, detailhandel, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, growshops, headshops en seedshops, consumentverzorgende dienstverlening, met inbegrip van een mengformule, met uitzondering van geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons en bedrijven in de ondergrondse ruimten uitsluitend ter plaatse van de aanduiding "gemengd";
15. een gebouwd terras, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding "specifieke vorm van horeca - gebouwd terras";
16. inpandige en ondergrondse openbare parkeervoorzieningen met bijbehorende in- en uitritten, toegangsvoorzieningen, technische ruimten, bergingen en andere nevenruimten, uitsluitend ter plaatse van de aanduiding "parkeergarage";
17. openbrare toiletten uitsluitende ter plaatse van de aanduiding "markt".

13.2 Bouwregels     

Op de tot 'verkeer' bestemde gronden mogen uitsluitend gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden opgericht ten dienste van de bestemming, met inachtneming van de volgende bouwregels:

13.3 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen van de in artikel 13.2 bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het stadsgezicht.

13.4 Afwijken van de bouwregels     

Toepassing van een bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken mag niet tot gevolg hebben dat de karakteristiek van het stadsgezicht in onevenredige mate wordt aangetast en/of aan de ruimtelijke kwaliteit en/of stedenbouwkundige structuur van het plangebied in onevenredige mate afbreuk wordt gedaan. Hierbij is het bepaalde in artikel 16 onverkort van toepassing.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels:

13.5 Specifieke gebruiksregels     

Op de tot 'Verkeer' bestemde gronden gelden de volgende gebruiksregels.

13.6 Afwijken van de gebruiksregels     

Toepassing van de bevoegdheid om bij omgevingsvergunning af te wijken, mag geen afbreuk doen aan de gewenste functiemening van de binnenstad.

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende gebruiksregels:

14.1 Bestemmingsomschrijving     

1. De gronden aangewezen voor 'Waarde - Archeologie 1'zijn naast de op de verbeelding aangegeven andere bestemming tevens bestemd voor doeleinden ter bescherming en veiligstelling van de archeologische waarden.
2. De bestemming 'Waarde - Archeologie 1' is primair ten opzichte van de andere aan deze gronden toegekende bestemmingen.

14.2 Bouwregels     

1. Het is verboden zonder of in afwijking van een vergunning van burgemeester en wethouders (omgevingsvergunning) bodemverstorende werken, niet zijnde bouwwerken, en werkzaamheden, niet zijnde bouwwerkzaamheden, uit te voeren, in geval de oppervlakte van het project meer dan 50 m² betreft en de werken of werkzaamheden dieper dan 0,50 meter onder maaiveld plaatsvinden.
2. De aanvrager om een omgevingsvergunning als bedoeld onder a dient een archeologisch rapport te overleggen.
3. Aan de omgevingsvergunning als bedoeld onder a kunnen de volgende voorschriften worden verbonden:
   1. de verplichting tot het treffen van technische maatregelen waardoor archeologische waarden in de bodem worden behouden;
   2. de verplichting tot het doen van opgravingen;
   3. de verplichting de activiteit die tot bodemverstoring leidt, te laten begeleiden door een deskundige op het terrein van de archeologische monumentenzorg, die voldoet aan door burgemeester en wethouders bij de vergunning te stellen kwalificaties.
4. Het bepaalde onder a t/m c is niet van toepassing op:
   1. bodemverstorende werken, niet zijnde bouwwerken, die het normale onderhoud betreffen;
   2. bodemverstorende bouwwerken en bodemverstorende werken, niet zijnde bouwwerken, die al in uitvoering zijn genomen ten tijde van het van kracht worden van het plan.

15.1 Bestemmingsomschrijving     

1. De gronden aangewezen voor 'Waarde - Archeologie 2' zijn naast de op de verbeelding aangegeven andere bestemming tevens bestemd voor doeleinden ter bescherming en veiligstelling van de archeologische waarden.
2. De bestemming 'Waarde - Archeologie 2' is primair ten opzichte van de andere aan deze gronden toegekende bestemmingen.

15.2 Bouwregels     

1. Het is verboden zonder of in afwijking van een vergunning van burgemeester en wethouders (omgevingsvergunning) bodemverstorende werken, niet zijnde bouwwerken, en werkzaamheden, niet zijnde bouwwerkzaamheden, uit te voeren, in geval de oppervlakte van het project meer dan 10.000 m² betreft en de werken of werkzaamheden dieper dan 2,20 meter onder maaiveld plaatsvinden.
2. De aanvrager om een omgevingsvergunning als bedoeld onder a dient een archeologisch rapport te overleggen.
3. Aan de omgevingsvergunning als bedoeld onder a kunnen de volgende voorschriften worden verbonden:
   1. de verplichting tot het treffen van technische maatregelen waardoor archeologische waarden in de bodem worden behouden;
   2. de verplichting tot het doen van opgravingen;
   3. de verplichting de activiteit die tot bodemverstoring leidt, te laten begeleiden door een deskundige op het terrein van de archeologische monumentenzorg, die voldoet aan door burgemeester en wethouders bij de vergunning te stellen kwalificaties.
4. Het bepaalde onder a t/m c is niet van toepassing op:
   1. bodemverstorende werken, niet zijnde bouwwerken, die het normale onderhoud betreffen;
   2. bodemverstorende bouwwerken en bodemverstorende werken, niet zijnde bouwwerken, die al in uitvoering zijn genomen ten tijde van het van kracht worden van het plan.

16.1 Bestemmingsomschrijving     

1. De gronden aangewezen voor 'waarde - Cultuurhistorie' zijn naast de op de verbeelding aangegeven andere bestemming(en) tevens bestemd voor het behoud, herstel en versterking van de met het beschermde stadsgezicht verbonden stedenbouwkundige structuur en cultuurhistorische- en architectuurhistorische waarden.
   
   De voor het stadsgezicht bepalende bouwwerken zijn op de verbeelding aangeduid met de specifieke bouwaanduidingen orde 1, orde 2 en orde 3.
   
   Bouwwerken, die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 1', zijn de rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 2' zijn bouwwerken van vóór 1940 die vanwege hun architectonische kwaliteit, hun plaats in de stedenbouwkundige structuur en/of als toonaangevend element in de gevelwand een belangrijke bijdrage leveren aan het stadsbeeld. Van orde 2 zijn tevens panden van na 1940 maar voor 1970 van zeer bijzondere cultuurhistorische, architectuurhistorische of in zeldzame gevallen stedenbouwkundige betekenis. Bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 3' zijn bouwwerken van vóór 1940 die wat schaal en detaillering betreft passen in de gevelwand, of een voor de tijd kenmerkende detaillering dan wel stedenbouwkundige karakteristieken vertonen, maar geen architectonische of stedenbouwkundige meerwaarde hebben. Van orde 3 zijn tevens panden uit de periode tussen 1940 en 1970 die in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch of, in zeldzame gevallen, stedenbouwkundig opzicht een positieve bijdrage leveren aan de beeldkwaliteit of op andere wijze een positieve betekenis hebben voor de stad.
2. De bestemming 'Waarde - Cultuurhistorie' is primair ten opzichte van de bestemmingen Centrum - 2, Centrum - 3, Gemengd - 1, Gemengd - 2, Gemengd - 2.5, Groen, Maatschappelijk, Tuin - 1, Tuin - 2, Tuin - 3 en Verkeer.

16.2 Bouwregels     

1. Bouwwerken, die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 1' worden beschermd door de Erfgoedwet, respectievelijk de Erfgoedverordening Amsterdam. Een aanvullende bescherming vanuit oogpunt van beschermd stadsgezicht is niet noodzakelijk.
2. Voor bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 2' geldt dat bij verbouwing dient te worden uitgegaan van een restauratieve aanpak van de straatgevels en de kap. Oorspronkelijke gevelelementen dienen te worden gehandhaafd en indien nodig te worden hersteld. Hierbij is gebruik van niet-authentieke materialen toegestaan, mits deze visueel volledig overeenkomen met de oorspronkelijke vorm, kleur en detaillering. In afwijking hiervan mag de eerste bouwlaag van straten met de bestemming 'Centrum - 2' afwijkend worden vormgegeven, mits de oorspronkelijke, waardevolle karakteristiek van de winkelpui niet wordt verstoord. Wanneer de bouwkundige staat zo slecht is dat de straatgevels en de kap niet meer kunnen worden gerestaureerd of hersteld, is het toegestaan om onder voorwaarden tot herbouw over te gaan. De straatgevels en de dakvorm moeten dan naar het origineel worden teruggebouwd, waarbij oorspronkelijke gevelelementen zo veel mogelijk dienen te worden hergebruikt en teruggeplaatst. Burgemeester en wethouders kunnen aan de omgevingsvergunning voorschriften verbinden die dienen ter financiële zekerstelling hiervan.
3. Voor bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde - 3' geldt dat bij verbouwing dient te worden uitgegaan van behoud en herstel van de oorspronkelijke gevelelementen. Hierbij zijn veranderingen in materiaal, maatvoering en detaillering toegestaan, mits deze de oorspronkelijke karakteristiek van het gebouw niet verstoren. Indien en voor zover de oorspronkelijke kapvorm nog aanwezig is dient deze te worden behouden dan wel te worden teruggebracht.
4. In geval van ingrijpende verbouwing van een bouwwerk met de aanduiding 'Specifieke bouwaanduiding - orde 3' wordt namens burgemeester en wethouders een bouwhistorische verkenning en een kwaliteitstoets uitgevoerd. Getoetst wordt de mate van bouwhistorische, cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarden. Op basis van de bevindingen van de kwaliteitstoets wordt bepaald wat het uitgangspunt dient te zijn: integraal behoud, behoud van bepaalde bouwdelen, behoud van bepaalde waarden -bijvoorbeeld parcellering- of dat sloop mogelijk is gevolgd door nieuwbouw. Ingrijpende verbouwing kan slechts worden toegestaan indien uit de toets naar voren komt dat het kwaliteitsniveau van alle genoemde waarden zodanig laag is dat een omgevingsvergunning voor ingrijpende verbouwing niet hoeft te worden geweigerd.
5. Voor bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding-ensembles' geldt als uitgangspunt een gezamenlijke aanpak van de bouwwerken die tot het ensemble behoren.
6. Voor bouwwerken die op de verbeelding niet zijn voorzien van een aanduiding als genoemd in a tot en met e gelden geen aan de waarde-cultuurhistorie gerelateerde bouwregels.

16.3 Omgevingsvergunning voor het slopen van een bouwwerk     

Het is verboden zonder of in afwijking van een vergunning van burgemeester en wethouders, zoals bedoeld in artikel 2.1, lid 1, sub h van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, bouwwerken geheel of gedeeltelijk te slopen.

Burgemeester en wethouders nemen bij de beoordeling van een aanvraag om omgevingsvergunning het volgende in acht:

1. Bouwwerken, die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 1' worden beschermd door de Erfgoedwet, respectievelijk de Erfgoedverordening Amsterdam. Een aanvullende bescherming vanuit oogpunt van beschermd stadsgezicht is niet noodzakelijk.
2. Voor bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 2' , is het uitgangspunt behoud.
3. In geval van een aanvraag tot sloop voor bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - orde 3' wordt namens burgemeester en wethouders een bouwhistorische verkenning en een kwaliteitstoets uitgevoerd. Getoetst wordt de mate van bouwhistorische, cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarden. Op basis van de bevindingen van de kwaliteitstoets wordt bepaald wat het uitgangspunt dient te zijn: integraal behoud, behoud van bepaalde bouwdelen, behoud van bepaalde waarden -bijvoorbeeld parcellering- of dat sloop mogelijk is gevolgd door nieuwbouw. De vergunning tot sloop wordt slechts verleend indien uit de kwaliteitstoets en de bouwhistorische verkenning naar voren komt dat het kwaliteitsniveau van alle genoemde waarden zodanig laag is dat behoud van het bouwwerk niet te rechtvaardigen is.
4. Voor bouwwerken die op de verbeelding zijn aangeduid met 'Specifieke bouwaanduiding - ensembles', geldt dat voor sloop van slechts één tot een ensemble behorend pand in beginsel geen vergunning wordt verleend.
5. Bouwwerken die op de verbeelding niet zijn voorzien van een aanduiding als genoemd in a tot en met d, mogen worden vervangen.

16.4 Nadere eisen     

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen met betrekking tot de parcellering of andere stedenbouwkundige -, architectuurhistorische -, bouwhistorische - en/of cultuurhistorische waarden, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel of versterking van de met het beschermd stadsgezicht verbonden waarden.

17.1 Bestemmingsomschrijving     

De voor 'Waterstaat - Waterkering' aangewezen gronden zijn, naast de op de verbeelding aangegeven andere bestemmingen, tevens bestemd voor:

1. primaire en secundaire waterkeringen;
2. sluizen;
3. overige waterstaatkundige werken;

De dubbelbestemming 'Waterstaat - Waterkering' is primair ten opzichte van de andere aan de gronden toegekende bestemmingen, met uitzondering van de bestemming 'Waarde - Archeologie 1'.

17.2 Bouwregels     

17.3 Afwijken van de bouwregels     

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken van de volgende bouwregels.

19.1 Toegelaten overschrijdingen     

Het is toegestaan de in dit plan aangegeven bestemmingsgrenzen en bebouwingsregels, waaronder begrepen de maximale bouw- en goothoogten, te overschrijden ten behoeve van:

1. funderingen, plinten, pilasters, kozijnen, standleidingen voor hemelwater, gevelversieringen, Franse balkons, wanden van ventilatiekanalen, schoorstenen en dergelijke delen van gebouwen, mits de overschrijding niet meer dan 0,20 meter bedraagt;
2. gevel- en kroonlijsten, overstekende daken en dergelijke, mits de overschrijding niet meer bedraagt dan 1/20 van de breedte van de aangrenzende straat, met een maximum van 1 meter en deze werken niet lager zijn gelegen dan 4,20 boven een rijweg of boven een strook ter breedte van 0,60 meter langs een rijweg, 2,40 meter boven een rijwielpad en 2,20 meter boven een voetpad, voor zover dit rijwielpad geen deel uitmaakt van de bedoelde strook van 0,60 meter;
3. hijsinrichtingen, mits de overschrijding niet meer dan 1 meter bedraagt en deze werken niet lager zijn gelegen dan 4,20 meter boven het gemiddeld aangrenzende straatpeil;
4. overige plaatselijke verhogingen, mits niet breder dan 0,60 meter;
5. topgevels, mits niet breder dan 6 meter;
6. bouwen op vlucht.

20.1 Ondergronds railtracé     

1. Ter plaatse waar op de verbeelding de gebiedsaanduiding 'ondergronds railtracé' is aangegeven, is een ondergronds railtracé en een ondergronds stationsgebouw toegestaan, met inbegrip van de daarbij behorende ondergrondse voorzieningen, zoals ondergrondse perrons, voetgangersverbindingen, toegangstrappen en -gangen, toegangsliften, vluchtschachten, winkels met uitzondering van smartshops, consumentverzorgende dienstverlening, horeca 3, horeca 4, openbare en bijzondere voorzieningen, maatschappelijke voorzieningen, kantoren, galeries, bedrijven, nutsvoorzieningen en andere ondergrondse voorzieningen ten dienste van het railverkeer.
2. Ter plaatse van de gebiedsaanduiding 'ondergronds railtracé' zijn bovengronds voorzieningen ten dienste van het ondergronds railtracé en – stationsgebouw, zoals toegangsliften en toegangstrappen, toegestaan en mogen daarnaast uitsluitend bouwwerken geen gebouwen zijnde worden opgericht ten dienste van het ondergronds railtracé en -stationsgebouw, met inachtneming van de volgende bepalingen:
   1. De maximale bouwhoogte voor bouwwerken, geen gebouwen zijnde bedraagt ten hoogste 3,5 meter dan wel de ten tijde van de inwerkingtreding van dit bestemmingsplan bestaande dan wel vergunde grotere bouwhoogte.
   2. De bouwhoogte van een toegangsvoorziening voor het ondergronds stationsgebouw bedraagt ten hoogste 3,5 meter.
3. Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de situering en afmetingen van de in dit lid bedoelde bebouwing, indien dit noodzakelijk is vanwege het behoud, herstel en/of versterking van de karakteristiek van het beschermd stadsgezicht.

20.2 Aanduidingsregel wetgevingszone - ontheffingsgebied     

Ter plaatse waar de gebiedsaanduiding 'wetgevingzone - ontheffingsgebied' op de verbeelding is aangegeven, bevinden zich gebouwen met een culturele of museale functie die, met inachtneming van het bepaalde in artikel 20.3 in aanmerking kunnen komen voor het bij omgevingsvergunning afwijken ten behoeve van horeca 6.

20.3 Bij omgevingsvergunning afwijken ten behoeve van horeca 6     

Burgemeester en wethouders kunnen bij omgevingsvergunning afwijken ten behoeve van horeca 6 in gebouwen die op de verbeelding zijn aangeduid met de gebiedsaanduiding 'wetgevingzone - ontheffingsgebied' hebben, indien:

1. de exploitatie van het gebouw geschiedt door een instelling met een culturele of museale doelstelling;
2. de verlening van de omgevingsvergunning bijdraagt aan een mix van verschillende activiteiten binnen het gebouw, waarbij de horecacomponent ondergeschikt is en blijft aan de culturele activiteiten;
3. het woon- en leefklimaat in de omgeving van het gebouw niet in onevenredige mate wordt aangetast;
4. de horeca-activiteiten alleen binnen het gebouw mogen plaatsvinden; het exploiteren van een (dak)terras of het gebruik van (keur)tuinen voor horeca-activiteiten is niet toegestaan.

De toestemming om ten behoeve van horeca 6 af te wijken die bij omgevingsvergunning is gegeven, vervalt van rechtswege wanneer de primair culturele of museale activiteiten geheel of gedeeltelijk worden beëindigd.

21.1 Zelfstandige horeca in hotels groter dan 1.000 m2     

Het vestigen van horeca 4 in hotels met een groter bruto vloeroppervlak dan 1.000 m^2. met inachtneming van de volgende voorwaarden:

1. De omgevingsvergunning om af te wijken voor zelfstandige horeca zal slechts worden verleend tot een maximale oppervlakte van 150 m² of maximaal 10% van het bruto vloeroppervlak van het hotel;
2. De vestiging van de horeca 4 mag niet leiden tot een aantasting van het woon- en leefklimaat;
3. Indien de omgevingsvergunning voor de vestiging van horeca 4 is verleend en de horeca 4 is gevestigd mag de oppervlakte van deze horeca 4 vestiging niet meer worden omgezet naar hotelkamers, wel naar algemene ruimten van een hotel.

21.2 Oprichten gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde voor openbare dienst     

gebouwen voor de openbare dienst met een maximale bouwhoogte van 5 meter en een maximale vloeroppervlakte van 15 m², kiosken en bouwwerken geen gebouwen zijnde, zoals vrijstaande muren, straatmeubilair, geluidwerende voorzieningen, gedenktekens, plastieken, duikers, bruggen en andere waterbouwkundige constructies.

21.3 Betere situering     

geringe afwijkingen in situering die in het belang zijn van een ruimtelijk of technisch betere plaatsing van bouwwerken of welke noodzakelijk zijn in verband met de toestand van het desbetreffende bouwterrein, tot ten hoogste 2 meter.

21.4 Overschrijding van maten met maximaal 10 %     

het overschrijden van minimale en maximale hoogte-, breedte-, diepte- en oppervlaktematen voor bebouwing als aangegeven op de verbeelding, dan wel zoals omschreven in de regels, mits de afwijking van enige maat niet meer dan 10% bedraagt, met dien verstande dat geen extra bouwlaag mag worden gerealiseerd en de bestemmingsgrenzen op de verbeelding niet worden overschreden.

21.5 Overschrijding bestemmingsgrenzen voor ondergeschikte delen van bouwwerken     

het overschrijden van bestemmingsgrenzen voor balkons, (hoek)erkers, bordessen, galerijen, luifels, buitentrappen, reclame, camera's en uitvalschermen of andere ondergeschikte delen van bouwwerken, met inachtneming van het volgende:

1. in het gehele plangebied is het mogelijk bij omgevingsvergunning af te wijken voor een balkon aan de achtergevel met een diepte van 2 meter. Bij de afweging of bij omgevingsvergunning wordt afgeweken, wordt de relatie tot de belendende panden betrokken;
2. de omgevingsvergunning om af te wijken ten behoeve van galerijen wordt slechts verleend indien een andere vorm van ontsluiting niet mogelijk is. De overschrijding van de bestemmingsgrens bedraagt ten hoogste 2 meter. Deze afwijking wordt alleen voor de achterzijde van bebouwing verleend;
3. buitentrappen zijn slechts aan de achterzijde van bebouwing toegestaan;
4. luifels zijn slechts toegestaan als de samenhang van de onderpui met de hogere bouwlagen niet verloren gaat en mits de overschrijding van de bestemmingsgrens niet meer dan 2 meter bedraagt. Er wordt alleen bij omgevingsvergunning afgeweken voor de functie voorzieningen. Voor luifels aan en/of over gebouwde terrassen wordt niet bij omgevingsvergunning afgeweken;
5. erkers, koekoeken en andere ondergeschikte delen van bouwwerken zijn slechts toegestaan als ondergeschikt deel van de gevel. De maximale breedte mag niet meer bedragen dan een derde van de breedte van de gevel; de maximale diepte mag niet meer bedragen dan 0,60 meter. Aan de straatzijde wordt voor erkers slechts bij omgevingsvergunning afgeweken vanaf de tweede bouwlaag en mits de erker past binnen de karakteristiek van het deel van de bestaande gevelwand waarin de erker wordt geplaatst. Bij omgevingsvergunning wordt niet afgeweken ten behoeve van erkers en luifels aan straten en stegen met een breedte van minder dan 6 meter;
6. reclame aan de voorzijde tot ten hoogste 1 meter;
7. een uitvalscherm aan de voorzijde tot ten hoogste 2 meter. In uitgeklapte vorm dient er een minimale doorloophoogte van 2.10 meter te zijn;

21.6 Ondergrondse voorzieningen     

bergbezinkbassins.

21.7 Elektronische communicatiemiddelen     

elektronische communicatiemiddelen tot een maximale hoogte van 5 meter, gemeten vanaf de voet, indien onderdelen van de antenne-installatie om aantoonbare redenen niet inpandig kunnen worden gerealiseerd. Deze installaties dienen zo centraal mogelijk op het dak te worden geplaatst, aan of nabij de liftschacht, indien aanwezig. Plaatsing op panden met een ' specifieke bouwaanduiding - orde 1' zal niet worden toegestaan, tenzij de karakteristiek van het monument niet wordt aangetast. Plaatsing op panden met een 'specifieke bouwaanduiding - orde 2 kan worden toegestaan, tenzij de karakteristiek van het stadsgezicht wordt verstoord;

21.8 Scootmobielstalling     

het plaatsen van een scootmobielstalling, uitsluitend ten behoeve van het veilig stallen van scootmobiels voor ouderen en gehandicapten. De scootmobielstalling mag niet overbemeten zijn. Bij omgevingsvergunning afwijken is mogelijk voor de duur van het noodzakelijke gebruik door de aanvrager.

21.9 Staat van Inrichtingen     

1. het toevoegen van functies aan de 'Staat van inrichtingen' ;
2. het indelen van in de 'Staat van inrichtingen' opgenomen functies bij een andere milieucategorie.

22.1 Besluit omtrent exploitatieplan     

Burgemeester en wethouders kunnen overeenkomstig het bepaalde in artikel 6.12.3. van de Wet ruimtelijke ordening, om gelijktijdig met de vaststelling van een wijzigingsplan als bedoeld in dit bestemmingsplan, een met dit besluit samenhangend besluit omtrent een exploitatieplan als bedoeld in artikel 6.12.1 of 6.12.2. vaststellen.

23.1 Overgangsrecht bouwwerken     

1. Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot,
   1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
   2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de omgevingsvergunning voor het bouwen wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.
2. Het bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van het eerste lid een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in het eerste lid met maximaal 10%.
3. Het eerste lid is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

23.2 Overgangsrecht gebruik     

1. Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.
2. Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld in het eerste lid, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.
3. Indien het gebruik, bedoeld in het eerste lid, na het tijdstip van inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.
4. Het eerste lid is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.