3.5 Gemeentelijk beleid met specifieke betrekking op Tiel West

 

3.5.1 Masterplan Stationsgebied Tiel

Het Masterplan Stationsgebied is een plan op hoofdlijnen bestaande uit een duurzaam ruimtelijk kader met flexibele invullingen. Met het oog op de lange doorlooptijd van 20 tot 30 jaar na heden, ligt de nadruk op het raamwerk, de verkeerstructuur en openbare ruimte, en niet op de invullingen. De ruimtelijke opgave bestaat uit het verknopen van stad en ommeland en van stadsdelen onderling. Het Stationsgebied moet hiertoe een stadsdeel met voorkanten worden, richting onder andere het buitengebied en de binnenstad. Het accent ligt allereerst op woningbouw. Voor de langere termijn kan het aandeel werken en/of voorzieningen nog wijzigen.

In het plan is een tweedeling aangebracht met de Teisterbantlaan als scheiding. Het westelijk plangebied is nu grotendeels in gebruik door bedrijvigheid, waaronder grootschalige chemische industrie. Deze terreinen komen naar verwachting niet op korte termijn vrij. In het oostelijk plangebied liggen grote opgaven wat betreft herstructurering, waarbij het maken van goede aansluitingen op de bestaande stad, en met name de binnenstad, van belang is.

Voor wat betreft de verkeerstructuur zijn twee nieuwe autoroutes geïntroduceerd, die de spoorbaan als ruggengraat gebruiken en op logische wijze van buiten de stad naar het centrum leiden. Deze centrumroutes zijn essentieel voor de ontwikkeling van het Stationsgebied. Met een raamwerk openbare ruimte is naast verkeersruimte nieuwe, kwalitatieve en functionele openbare ruimte voorzien. De openbare ruimte conditioneert mede de aangrenzende ontwikkelingsgebieden. De invulling van deze ontwikkelingsgebieden is afhankelijk van beleid, markt en conjunctuur.

 

Aangezien de ontwikkelingen in het oostelijk plangebied op kortere termijn zijn voorzien, is hiervoor een meer concrete invulling gegeven. In totaal zijn in het Stationsgebied 725 tot 1250 woningen voorzien, waarvan 550 - 750 woningen (300 - 450 appartementen en 250 - 300 eengezinswoningen) in het oostelijk deel. Voor wat betreft voorzieningen is 8.500 - 28.000 m2 BVO voor het oostelijk deel voorzien.

 

Concreet:

• Tunnel ipv brug ter plaatse van kruising provinciale weg en spoorlijn.

• Nieuwe afslag provinciale weg ter hoogte van Tielerwaardlaan + nieuwe ontsluiting.

• Spoorpark ter plaatse van Papesteeg, met watergangen.

• Behoud begraafplaatsen met weeldering groen en aansluiten op langzaamverkeersroutes.

• Stationserf met parkeren, bus- en taxivoorzieningen, verblijfsgebied.

• Doodelingepark als verbinding tussen binnenstad en spoorzone.

• Spoorpassage naar Siependaallaan voor langzaam verkeer.

• Water in vorm van singel in Teisterbantlaan.

• Deelgebieden westelijke stadsentree (regionale functie; 16.000 m2 BVO werken/voorzieningen), Tielerwaard-West (woon-werkgebied; 25 - 275 woningen), Tielerwaard-Oost (raster openbare ruimte en gemengd programma; 150 - 250 woningen), Lingehoven (gemengd woongebied; 200 - 300 woningen, 1200 - 3500 m2 werken/voorzieningen), Ter Navolging (stedelijke woonlocatie met werken/voorzieningen in plint; 50-100 woningen, 1000 m2 werken/voorzieningen), Veilingterrein (stedelijk woongebied, 200 - 300 woningen; 3000 - 11000 m2 bvo werken/voorzieningen), Burense Poort (centrummilieu met mix van wonen, werken en detailhandel; 50 - 100 woningen, max. 14.000 m2 BVO werken/voorzieningen).

 

3.5.2 Energiescan Stationsgebied Tiel

Het Masterplan Stationsgebied Tiel voorziet in een grondige herstructurering van dit gebied. Ter beperking van het toekomstige energieverbruik in dit gebied en optimalisatie van de energievoorziening is een energiescan uitgevoerd.

Deze scan geeft aan dat het reëel is een EPL (energieprestatie op locatie) van 7,5 of hoger vast te leggen voor het Stationsgebied. Deze eis dient te worden aangescherpt, conform de voorziene aanscherping van de landelijke eisen voor energiezuinigheid in het Bouwbesluit.

Daarnaast geeft de scan de volgende aanbevelingen:

• bepaal vooraf welke energie infrastructuur voor een deelgebied zal worden aangelegd, met name wel of geen gas;

• bij de keuze voor een collectieve warmte- en koudevoorziening moet rekening worden gehouden met de verspreide ligging en de relatief kleine afmetingen van de deelgebieden;

• als gekozen wordt voor een collectieve warmte- en koudevoorziening, hierop woningen én utiliteit aansluiten. Zo worden kostenvoordelen behaald, wordt de energieprestatie voor utiliteit verbeterd, en wordt bronregeneratie verbeterd;

• op woningniveau moeten toekomstgerichte maatregelen worden toegepast, dit zijn in ieder geval vloerverwarming, gevelisolatie, korte tapwaterleidingen en een loze leiding van meterkast naar dak voor latere toepassing van pv in de woningen.

 

3.5.3 Masterplan Waalfront Tiel

Het masterplan omvat een ruimtelijke visie voor de gewenste ontwikkeling van het gebied Waalfront in Tiel. De aanpak van het Waalfront heeft tot doel de positie van Tiel als centrumstad in Rivierenland te verstevigen. Het Waalfront moet een nieuwe voorkant van Tiel worden, een visitekaartje van levendigheid en gezelligheid, van ruimte en ontspannen, van de veelzijdigheid van het goede leven op het punt waar stad, landschap en rivier samen komen. Dit wordt bereikt door:

• de relatie tussen de stad en de rivier te versterken en zo de kansen te benutten die de fraaie ligging aan de Waal biedt;

• een forse investering in het voorzieningenniveau (in brede zin), met name in de binnenstad;

• een kwaliteitsimpuls te realiseren voor de openbare ruimte; zowel de gebouwde als de groene/blauwe omgeving.

Binnen het masterplan worden 7 deelgebieden onderscheiden, waarvan de volgende deelgebieden en bijbehorende doelstellingen van belang zijn voor het plangebied Tiel West:

• Ophemertsedijk; verbindingen naar omliggende wijken zijn gewenst, waardoor de doorsteekbaarheid wordt vergroot en het gebied als uitloopgebied kan worden gebruikt.

• Hertogenwijk; herinrichting van de dijkzone, waarbij het groene karakter voorop staat. Bebouwing ligt los in het groen. Langzaamverkeersroutes en zichtlijnen vanuit Hertogenwijk tot dijk. Realisatie van een hoger woongebouw op de kruising Inundatiekanaal en de dijk. Nieuwe woonbebouwing op het Alditerrein. Herinrichting van het Plantagepark, door o.a. vergroten van de toegankelijkheid van Hertenkamp. Realisatie woontoren ten westen van Hertenkamp. Hergebruik Plantagegebouw als woongebouw. De gemeenteraad van Tiel heeft overigens met vaststelling van de Gebiedsvisie Tiel West besloten dat de locatie Plantage niet meer wordt ontwikkeld voor woningbouw. De locatie is in de gebiedsvisie dan ook als groengebied opgenomen.

 

3.5.4 Hertogenwijk Tiel, stedenbouwkundige visie

In de Hertogenwijk speelt een groot aantal initiatieven en ontwikkelingen van diverse belanghebbenden en de gemeente Tiel. Met name de diverse initiatieven van enkele woningcorporaties rondom de middenzone hebben grote politieke aandacht. Deze stedenbouwkundige visie vormt het kader voor verschillende initiatieven.

De ruimtelijke opzet van de wijk, de sterke verankering in de stad en het landschap en de ligging aan de rivier zijn sterke troeven van de Hertogenwijk.

De Hertogenwijk heeft een heldere en bestendige structuur. Er zijn verschillende gebieden te onderscheiden, binnen een raamwerk van openbare ruimten: het hertenkamp, de middenzone, waar zich nu een school voor speciaal onderwijs en de sociale werkvoorziening bevinden, de randen aan de Nieuwe Tielseweg en de Hertog Arnoldstraat, het binnengebied (het gebied tussen de randen), het winkelcentrum en de dijkzone. Aan elk van deze gebieden kunnen ruimtelijke randvoorwaarden worden gesteld. Het streven is de stedenbouwkundige structuur verder te versterken. Hiertoe zijn de volgende opgaven benoemd:

• De openbare ruimte (vormgeving van het raamwerk). Door het vaststellen van een aantal inrichtingsprincipes voor de openbare ruimte dient de herkenbaarheid van de structuurdragende lijnen te worden vergroot, zodat een helder en bestendig raamwerk ontstaat. Daarnaast wordt een visie op het parkeren in het gebied noodzakelijk geacht. De belangrijke dragers in het raamwerk zijn de oost-west lopende lijnen: de Nieuwe Tielseweg, de Wadenoijenlaan, de Hertog Karellaan, de Hertog Arnoldstraat, de Ophemertsedijk en het inundatiekanaal. Haaks op de lange lijnen staan de woonstraten en groene scheggen.

• Hertenkamp. Het creëren van een meer open karakter van het park, waardoor de ruimtelijke samenhang van de wijk met het park wordt verbeterd. Hierbij hoort het aanleggen van een goede route door het park, het beperken van de grote hoeveelheid hekken en het herstellen van de eenheid in het park.

• Wijkentrees en de Nieuwe Tielseweg als stadsentree. Voor de Nieuwe Tielseweg is een heldere ritmering en ruimtelijke opbouw vanaf de snelweg tot aan het centrum gewenst. De entrees naar de Hertogenwijk moeten duidelijker worden gemarkeerd en vormgegeven, waarbij rekening wordt gehouden met de schaal van de gehele Nieuwe Tielseweg en het karakter van de verschillende delen van de Nieuwe Tielseweg. Het karakter ter plaatse moet worden versterkt.

• Rand aan Nieuwe Tielseweg (gebied tussen de Nieuwe Tielseweg, de Hertog Karellaan, de Graaf Waltgerlaan en de Hertog Reinaldlaan). De Hertogenwijk dient een gezicht naar de Nieuwe Tielseweg te krijgen en de wijkentrees moeten worden gemarkeerd. Tegelijkertijd moet het karakter van de weg als stadsentree worden benadrukt. De opgave moet in samenhang met het terrein aan de noordzijde van de Tielseweg worden bezien. Hoogte van de bebouwing aan de randen kan hoger zijn dan in het binnengebied, maar niet hoger dan 4 tot 5 lagen. Intern is een groenstructuur gewenst. De locatie is geschikt voor functiemenging.

• Voorzieningenstrip aan de Hertog Karellaan. Herstructureren van de versleten buitenruimte, het versterken van de functiemening wonen en winkels en het opnieuw aansluiten op en vormgeven van routes naar de voorzieningenstrip (Hertog Karellaan,Graaf Waltgerlaan, Hertog Willemstraat).

• Aldi-gebied. Verplaatsen van de Aldi, waardoor een (groene) verbinding tussen de dijk en Hertenkamp kan worden gerealiseerd. Losse bebouwing aan Kwelkade.

• Dijkzone. De routes vanuit de Hertogenwijk naar de dijk open moeten open worden gehouden en het groene en openbare karakter van de dijk en de zone van 20m daaromheen dient te worden behouden. Bij het toevoegen van bebouwing in de dijkzon, aan de Hertog Arnoldstraat, staat behoud van de transparantie en doordringbaarheid van de dijkzone centraal. De dijkzone is geschikt om de diversiteit van het woningbestand te vergroten.

• Middenzone met voorzieningen. Deze zone wordt geherstructureerd, waardoor de zone weer als een ruimtelijke eenheid binnen te wijk te herkennen is en aansluit op de het groene karakter van de onderwijsvoorziening ten noorden van de Nieuwe Tielseweg. De bebouwing wordt hiertoe omzoomd door een brede groenstrook en voorzien dwarsverbindingen (voor voetgangers en fietsers) Aan de rand aan de Nieuwe Tielseweg en aan de Hertog Arnoldstraat kan hoger worden gebouwd (maximaal 6 lagen) dan in de huidige situatie. Op de locatie zijn onderwijsvoorzieningen gepland.

• De relatie van de Hertogenwijk met het inundatiekanaal. De noordrand van het inundatiekanaal is ingericht als parkstrook. De opgave is om de parkstrook, de oevers en het water op te schonen, zodat het inundatiekanaal weer de zichtbare rand van de wijk vormt.

 

3.5.5 Gebiedsvisie Tiel-West

De gebiedsvisie Tiel-West is op 17 maart 2010 vastgesteld door de gemeenteraad van Tiel. De visie geeft de ruimtelijke en functionele ontwikkelingsrichting van Tiel West voor de komende 10 jaar, met een doorkijk tot 30 jaar, weer. Uit de visie valt op te maken waar kwaliteiten moeten worden gehandhaafd, waar kwaliteiten moet worden toegevoegd en waar plannen en projecten tot ontwikkeling zullen komen. De visie biedt hiermee het kader voor onderhavig bestemmingsplan Tiel West. Mede op basis van de visie is besloten welk juridisch-planologisch kader aan de wijk wordt gegeven en welke ontwikkelingen via dit bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt.

 

Kaart Gebiedsvisie Tiel- West (SAB, 2010)

 

In de visie staat het verbeteren van beeldkwaliteit en ruimtelijke kwaliteit in het plangebied Tiel West centraal. Deze verbetering is uitgewerkt in diverse projecten, waarover veelal reeds besluitvorming heeft plaatsgevonden. De visie sluit aan op deze concrete projecten en hieruit voortvloeiende ontwikkelingslocaties, die zijn weergeven in hiervoor afgebeelde visiekaart. Daarnaast worden aanvullend aandachtsgebieden genoemd, waar ruimtelijke kwaliteit nadrukkelijk aandacht vraagt. Het betreft onder andere het woongebied Wadenoijenlaan West. In dit woongebied zijn, door de geïsoleerde ligging, het eenzijdige woningaanbod en de stedenbouwkundige structuur, mogelijk problemen met ruimtelijke en sociale woonkwaliteit te verwachten. Een gevarieerder woningaanbod wordt nagestreefd en de kruising Nieuwe Tielseweg - Waardenburglaan, met bijbehorend winkelcentrum Kwadrant, vraagt om opwaardering. Overige aandachtsgebieden zijn cultuurhistorisch waardevolle elementen, waaronder het Badhuisplein en het Inundatiekanaal. Gestreefd wordt naar behoud en/of versterking van deze cultuurhistorische waarden. Voor de dijkzone nabij de Hertogenwijk, eveneens een aandachtsgebied, is in het kader van het project Waalfront een lineair parkgebied voorzien, waar recreatie centraal staat. Ter plaatse van de Aldi-locatie aan de Kwelkade kan op termijn eveneens ruimte worden geboden aan de woonfunctie. Tot slot worden ter plaatse van het gebied tussen de Provinciale weg, de Schaarsdijkweg en het spoor mogelijkheden voor sportvoorzieningen en waterberging onderzocht.

 

In de gebiedsvisie Tiel-West wordt waarde gehecht aan de samenhang tussen en de ruimtelijke kwaliteit van de diverse (woon)gebieden en ontwikkelingslocaties. Hiertoe dienen onder andere routes en relaties, waaronder ook groenstructuren, te worden versterkt. Langzaamverkeersroutes richting het centrum, nabij de Dode Linge en richting woonwijken ten noorden van het spoor verdienen nadrukkelijk aandacht.

 

3.5.6 Verwerking in het bestemmingsplan

Het gemeentelijk beleid vormt een essentieel kader voor de vastgestelde gebiedsvisie Tiel-West. Deze gebiedsvisie ligt aan de basis van onderhavig bestemmingsplan.

Het bestemmingsplan heeft voor een groot deel van het plangebied een beheersfunctie en daarmee een conserverend karakter. Dit betekent dat ter plaatse de bestaande ruimtelijke en functionele situatie is vastgelegd en wordt behouden. Kleinschalige ontwikkelingen binnen de bestaande functies zijn mogelijk. De vastgelegde bestemmingen en geboden kleinschalige ontwikkelingsruimte zijn uiteraard afgestemd op gemeentelijke beleidsuitgangspunten. Zo zijn relevante groen- en waterstructuren en voorzieningen, waarvan in het gemeentelijk beleid is aangegeven dat het van groot belang is dat deze structuren en voorzieningen worden behouden en/of versterkt, voorzien van een passende bestemming. Het betreft bijvoorbeeld het Inundatiekanaal, het Badhuisplein, het winkelcentrum Kwadrant en het Plantagepark. Binnen diverse bestemmingen in onderhavig plan wordt bovendien ruimte geboden aan kleinschalige ontwikkelingen, waarmee onder andere kleinschalige uitbreiding van gebouwen, de realisatie van een fijnmazig netwerk van fietsroutes, vrijliggende fietspaden, spoorpassages voor langzaam verkeer en speelvoorzieningen en een beperkte herinrichting van hoofdinfrastructuur is gewaarborgd. Hiermee wordt met het beheersgerichte deel van het bestemmingsplan aangesloten op het gemeentelijk beleid. Voor een nadere toelichting op de flexibiliteit, die binnen diverse bestemmingen wordt geboden, wordt verwezen naar hoofdstuk 6 Juridische aspecten. Van belang is te melden dat sommige beleidsuitspraken geen directe doorwerking in het bestemmingsplan kunnen krijgen, als gevolg van bijvoorbeeld een ander detailniveau. Het betreft onder andere uitspraken ten aanzien van onderhoud en op inrichtingsniveau. Hoewel het bestemmingsplan deze uitgangspunten niet in de weg staat, hebben ze geen concrete gevolgen voor de regels en/of verbeelding.

Het bestemmingsplan biedt echter ook de mogelijkheid om enkele plannen en projecten uit de gebiedsvisie Tiel-West, waarvan de realisatie binnen de planperiode van onderhavig bestemmingsplan aan de orde is, te realiseren. Voor een nadere onderbouwing van de opgenomen ontwikkelingen wordt verwezen naar paragraaf 4.2 van voorliggende toelichting. Met de opgenomen ontwikkelingen wordt bijgedragen aan de meest essentiële gemeentelijke beleidsdoelen voor Tiel West komende 10 jaar. Zo wordt ruimte geboden aan het vervangen van enkele hinderveroorzakende bedrijfslocaties in het stationsgebied door woningbouw en bijbehorende voorzieningen en de realisatie van een parallelweg ten behoeve van de betere ontsluiting van de stationsomgeving. Deze projecten maken deel uit van het Masterplan Stationsgebied. Tevens worden kansen geboden voor herontwikkeling rondom de Doode Linge, waarmee invulling kan worden gegeven aan inbreiding met onder andere woningbouw en de Doode Linge als identiteitsdrager. Daarnaast wordt ruimte geboden aan woningbouw ter plaatse van de Aldi-locatie en de realisatie van sportvoorzieningen in het gebied tussen de provinciale weg, Schaarsdijkweg en het spoor. De nieuwe woningbouw in het plangebied Tiel West wordt afgestemd op de aanwezige woonbehoefte. Het ontwikkelingsgerichte deel van het bestemmingsplan is op basis van voorgaande in lijn met het gemeentelijk beleid.

Voor de meeste ontwikkelingen moet overigens, ten behoeve van de daadwerkelijke realisatie, te zijner tijd een wijzigingsplan worden opgesteld. Het vigerend gemeentelijk beleid biedt het kader voor de voorziene ontwikkelingen. Desondanks zal in het betreffende wijzigingsplan de afweging ten aanzien van het dan actuele en geldende gemeentelijk beleid nogmaals specifiek voor die ontwikkeling worden gemaakt. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan beleidstoets voor de aspecten milieu, archeologie, bedrijven en milieuzonering, flora en fauna en woonbehoefte.